Fálkinn - 05.04.1940, Page 9

F Á L Iv I N N
9
láta vita, livar Leopokl vœri og til
að s])yrja um Elisabet.
Leopold lá við i tín daga i úthýsi,
sem einn af skiftavinum malarans
átli i Verviers. Húsið lá prýðilega
við: á hæð þar sem þjóðvegurinn og
járnbrautin mættust. Hann svaf ekki
nemá slntta stund í einu, en var alt-
af á gsegjum í gluggalúkunni og
l'ylgdist með herflutningum Þjóð-
verjanna: óendanlegar járnbrautar-
lestir, stórskotalið, inatfangalestir og
hergagnalestir, fótgöngúlið — hver
deild var merkt stórum stöfuni og
númerum, sem sáust i fjarska ....
og Leopold skrifaði alt hjá sjer.
Belgiski foringinn hafði afhent hon-
um stóra bók með aragrúa af spurn-
irigum og Leopold gat svarað öllu.
Síðasta daginn, sem hann var þarna,
ók þýski herstjórinn framhjá á leið
tii Yser, einkennisslafir hans stóðu
á bifreiðinni, svo að ekki var um
ncitt að villast.
Jæja, svo að það var þá satt.
Ofurcfli hers á leiðinni til þess að
vinna á litla belgiska hernum við
Yser.
Leopold hypjaði siií úr fylgsni sínu
jiegai' myrkrið var skollið á. Hann
jiekti stigana í skóginum og fór
leynigötur til malarans.
„Hvernig líður pahha og Elisa-
betu, malari?“
„Pabba þinum liður vel, en hann
er svo umsétinn, að það er nærri
því ógerningur að komast til hans.
Þjóðverjarnir halda, að hann hjálpi
flóttafólki til að komasl yfir girð-
inguna.“
„Girðinguna?"
„Veislu ekki um hana, Leopold?
Stóru tvöföldu girðinguna, sem Þjóð-
verjar hafa sett meðfram öllum
hollensku landamærunuin?“
„Og jeg sem ætlaði að komast þá
leiðina til Yser.“
„Vertu nú rólegur, Leopold
jep er ekki undir gæslu.“
„En Elísabet?"
Malarinn horfði um stund á Leo-
pold, hugsaði sig um og sagði svo:
„Hún er hjá foreldrum sinum í
Hollandi.“
.Ilvenær kom hún jiangað?"
„Hún hefir altaf verið í Hollandi,
og nú hýst jeg við, að þú látir ekki
neinar girðingar aftra þjer frá að
komast þangað? Þú verðúr að kom-
ast til Yser, slrákur! Allir helgiskir
strákar verða að komast til Yser.
Hefir þú sjeð alla herflutningana?“
Malarinn leggur stóran, kreptan
hnefann á borðið, þessi meinleysis
malari er ekki einhamur núna, aug-
un ranghvolfast og hárið rís á höfð-
inu á lionum. Svo lyftir hann hnef-
anum hátt og segir: Aldrei skula
þeiv sleppa hjá! Og borðið fær
bylmingshögg.
„Skömniu síðar segir Leopold: „Gel
urðu haft dúfurnar tilhúnar i fyrra-
n lálið ? “
„Já<jhvað viltu margar?"
„Jeg verð að nota þessar fjórar,
sem hcrinn á, við sendum tvær og
tvær með hálftíma millibili, það cr
ekki hægt að koma orðsendingunum
mínum á eina, svo að við verðum að
skifta þeim. Og þær tvær, sem við
sendum siðar, fara með afritin, svo
að alt sje örugt.“
Leoold spyr afturr „Ensku dúfurn-
ar jirjár hvað eigum við að gera
við þær? Við verðum víst að senda
jiær til Conraets, ])að var vegna El-
isabetar, sem jeg hafði þær með
mjer. Lofðu mjer annars að sjá þær,
ein þeirra kvolaðist vísl á leiðinni
yfir ána.“
En það vildi maJarinn ekki
|iað var of seinl að ónáða þær núna.
Auk þess yrðu ])eir að uota ljósker
og þá fávisku mundi Leopold varla
vilja gera.
Nei, Leopold vildi það ekki. Hann
ætlaði að fara ofan í kjallarann og
hreinrita skýrslurnar og ]>jappa
þeim saman eins og hann gæti.
Morguninn eftir sendi malarinn
dúfurnar af stað, svo að ekkert bar
á. Engin lifandi sál gat vitað hvaðan
|)ær komu. En Leojiold rak upp stór
augu þegar hann sá, að tvær ensku
dúfurnar voru horfnar, honum var
ómögulegt að skilja, hversvegna mal-
arinn hafði þagað yfir því.
Degi síðar sagði malarinn: „Eað-
ir þinn hefir sagt, að þú megir ekki
koma til hans, þú hefir verið strik-
aður út á þýsku manntalslistunum
og ert talinn hafa strokið i herinn."
„Gott og vel. En eigum við ekki
að fara að tala um girðinguna?“
Málarinn hugsaði sig dálítið um
og sagði svo: „Vitanlega, strákur!
Þú átt að fara til Yser, en jeg er
bara í vafa um, hvernig þú átt að
komast þangað. Annars færðu sam-
ferðamann, seni jeg verð að hjálpa
líka. Það er rafstraumur í girðing-
unni, svo að ef þið snerlið hana þá
er úti um ykkur.“
„Hvað eigurn við þá að gera?“
„Það þýðir ekki að klippa girð-
iuguna sundur, þó að við sjeum vel
einangraðir, því að þeir hafa hring-
ingartæki og bjöllur á leiðslunum."
„En ætli jeg gæti ekki komist yf-
ir á stangarstökki?“
„Þú ert ekki ráðalaus drengur
minn, en það eru Þjóðverjarnir ekki
heldur. Hefi jeg ekki sagt þjer að
girðingin er tvöföld? Með einu slang-
arstökki hoppar ]>ú beint ofan i
músagildruna þú kemst yfir fyrri
girðinguna og getur ekki lilaupið til
þegar þú ætlar yfir þá næstu. Xei,
jeg ætla að halda mjer við aðferðina,
sem við faðir þinn notuðum, þegar
við hjálpuðum Englendingunum fyr-
ir nokkrum vikum. Hlustaðu nú á:
Við tökuin með okkur skóflu. vitan-
lega einangraða, og lágan en breið-
an kassa, sem við getum haldið á und
ir hendinni. Það eru engir gaflar i
kassanum og hann er það breiður,
að luegt er fyrir mann að skríða
gegnum hann þó hann sje á hvolfi.
Og svo er hann svo sívafinn með
hilliringjagúmmí, að Þjóðverjarnir
geta sett eins mikinn straum á liann
og þeim þóknast. Jeg veit stað, þar
sem moldin er mjúk og laus fyrir
þetta skal áreiðanlega takast.“
Fjórum nóttum siðar eru malarinn
og Leopold á leið til holiensku landa-
mæranna. Nóttin er koldimm og það
er rok. Þeir læðast yfir akrana
kengbognir, en þegar ])eir fara um
skóga eru þeir óhultari og ganga
upprjettir.
Alt í einu þverbeygir malarinn af
leið og gengur rakleitt að kofa ein-
um, en segir Leopold að bíða á með-
an. Hann stendur og bíður þarna
minútur, sem aldrei ætla að enda,
en alt i einu skeður dálítið, sem
ætlar að gera hann örvita al'
hræðslu: Þýsk njósnarsveit sex
manna strýkst rjett fram hjá hon-
um á stígnum svo nærri, að Þjóð-
verjarnir hefðu náð til hans ef þeir
hefðu rjett út hendina.
Hjartað hamast og honum liggur við
köfnun .... Skyldu þeir nú ekki ná
i malarann og drepa hann fyrir að
ætla að veita lionum lijálp? Hann
sjer tvo hermennina lemja á kofa-
dyrnar með byssuskeftunum, Ijós frá
vasalukt sjest á skráargatinu — þeir
berja hvað eftir annað og loks er
þeim hleypt innn.
En eftir augnablik koma þeir út
aftur með mann á milli sín og þessi
maður er á nærskyrtunni. Hann
fylgir Þjóðverjunum upp á stiginn
og þar staldra þeir við og tala sam-
an. En svo bjóða þeir góða nótt og
skilja, og maðurinn fer heim í kof-
ann aftur.
Leopold hefir þekt hann og hon-
um Ijettir. Þetta er skógarvörðurinn,
gamall Belgi.
Sköminu siðar kemur malarinn aft-
ur og með honum kemur lítill mað-
ur i einhverju sem'likist reiðbuxum.
Þeir fara allir ýmsar krókaleiðir
að girðingunni, þangað sem malar-
inn taldi best að komast í gegn. En
þeir ])ora ekki að halda áfram, þvi
að varðmaðurinn gengur þarna fram-
hjá, þrívegis gengur hann hjá á 25
mínútum. Nú er komið logn og
tunglið gægist fram úr skýjunum.
Liðsforingjahópur gengur hjá og
athugar girðinguna með þvi að láta
vasaljós falla á hana. Það er rjett,
sem malarinn hefir sagt: Það eru
engar bjöllur á girðingunni i kvöld
vegna roksins. A einum stað standa
þeir lengi og eru að athuga liring-
ingarútbúnaðinn, þeir nota öll vasa-
Ijósin og þarna sjer Leopold skilti
i svo sem metra hæð, hann getur
lesið stafina það er aðvörun um
að snerta ekki þræðina, skrifuð á
ýmsum tungumálum:
„Hoogspanning! Doodsgevvar! Men
moet daarvor streng opletten dot
kinderen zonder toesichl sicli nict
in de omtsreken daarvan begeven.
II est strichtment defendu dc
franchir celle-oi. Es ist darauf zu
achten.“
Þeir lágu grafkyrrir allir þrír.
Leopold liafði ávarpað þriðja mann-
inn ókunna nokkrum sinnum á leið-
inni án þess að fá svar og hann
skildi ekkert i háttarlagi malarans,
að vera að koma ])essum mjóna yfir
landamærin, þvi að ekki átti hann
neitt erindi til Yser.
Nú er alveg hljótt, tunglið hefir
gengið bak við ský og varðliðið er
horfið úr augsýn. Malarinn tekur
upp úr með lýsandi skífu og kinkar
kolli: það er einmitt þessi liðsfor-
ingjadeild, sem varðmaðurinn cr
hræddastur við, en þegar hún er
larin hjá, þá fer hann að hægja á
sjer. Það verður helmingi lengra á
railli hjá lionum framvegis, þvi að
nú bregður hann sjer til næsta varð-
manns til að skrafa við liann.
Malarinn skriður nú einn að girð-
ingunni með skófluna í hendinni.
Skóflan er örugg og auk þess er
liann með góða gúmmíhanska á
höndunum, og þeir ná upp fyrir
olnboga. Hann grefur og grefur og um
hálsinn hefir hann mál, svo að hann
sjer hvenær geilin er orðin nógu
breið. Svo sækir hann kassann, ýtir
honum undir neðsla þráðinn og
hann fellur vel. Hann bcndir hinum
tveimur: „Gerið þið svo vel, skriðið
|iið lijerna og bíðið niin svo milli
girðinganna.“
Malarinn byrjar að grafa uiidan
siðari girðingunni, dregur kassann
upp og leggur hann í nýju geilina.
Þá heyra þau til varðniannsius!
Þungt fótatak í moldinni, sem fær-
ist nær og nær — nær og nær ....
nú er liann áðeins í þriggja metra
fjarlægð. Ef tunglið kemur fram
núna þá eru þeir dauðans matur
öll þrjú.
En alt er dimt og liljótl og ]>au
liggja endilöng milli girðinganna.
Varðmaðurinn fer hjá, þau sjá neist-
ana i pipunni hans kanske liugs-
ar liann heim líka eins og þau.
Eftir nokkrar niínúlur er malar-
inn lniinn og hann vill láta samferða
mennina skríða á úudan sjer eins og
í fyrra skiftið. En nú sjer Leopold
glytta í eitthvað framundan sjer.
eitthvað hvítt .... liann má til að
atliuga það nánar.
Hann hörfav undali undir
þræðinum liggur mannslík, tærnar
ú öðrum fætinum snérta jörðina, en
hællinn snertir strenginn.
Þau skríða undir siðari girðing-
una. Malarinn lætur kassann vera
kyrran og fylgir þeim upp i næsta
skógarás, það eru enn nokkur hundr-
uð metrar til Hollands það verð-
ui að vera dálitið bil milli girðing-
arinnar og hlutlausa landsins, vegna
Frumstæð reikningslist.
Indíánarnir í Guayana hafa mjög
einkennilega aðferð til að telja. Þeir
telja i einingum á fingrum sjer til og
með fjórum, en talan fimm heitir
„liönd“, 6 = hönd og einn fingur,
10 tvær hendur. En 20 er ekki fjór-
ar hendur heldur „maður“ og fjöru-
tiu „tveir menn“. Talan 49 er „tveir
menn, ein hönd og fjórir fingur“
en hærra komast þeir ekki.
8000 króna matur.
Það þykir dýrt að borga átta krón-
ur fyrir miðdegisverð, en hvað segja
menn þá um að borga átta þúsund
krónur og lá ekki nema súpudisk
og kjötbita fyrir peningana. En
þetta gerðist þó fyVir nokkru í Nexv
York. Samsætið var haldið til ágóða
fyrir fátæk börn og svo margir tóku
liátt í því, að peningar fengust til
að fæða börn svo þúsundum skifti
i lieilt ár. Hoover fyrverandi forseti
og Pershing hershöfðingi sátu í önd-
vegi, en á milli þeira var auður
stóll — sæti lieiðursgestsins, fátæka
barnsins.
Gústaf AdoJf — besti maður!
Við barnaslcólapróf í Svíþjóð í vor
áttu börnin að skrifa stíl um Gústaf
Adolf og er þetta einn af stilunum:
„Einu sinni var konungur, sem hjet
Gústaf Adolf og nú ætla jeg að skrifa
um hann. Þegar hann var lítill var
hann langur og mjór, en svo óx
hökuskegg og ístra á honum, en hann
var fallegur samt, þvi að sál lians var
fögur. — Hann elskaði laglega stúlku.
Hún lijet Ebba Brahe. En henni
mönnnu lians fanst hún Ebba ekki
nógu fín lianda hoifuni og svo neyddi
hún konunginn til að elska prins-
essu frá Þýskalandi. En liann elskaði
liana elcki eins mikið og hana Ebbu,
seni skrifaði honum vísu, og sagði
honum að hún ætlaði að giftast öðr-
uin, það er að segja í visunni. — En
prinsessunni þótti ganian að eiga
lijarta Gústafs og svo tók hún það
og setti það í öskju og bar það altaf
á sjer. — Einu sinni lijelt hann ræðu
tii þjóðarinnar og sagðist ætla að
berjast í þrjátiu ár og að liann mundi
hrotna eins og aðrar krukkur, sem
vatn væri sótt í. En það gerði liann
ekki, því að einu sinni þegar þoka var
i Lytsen skaut dóni konunginn svo
liann dó. Það var Ijótt að skjóta kon-
unginn, því að það var ekkert ilt i
lionum. Hann var duglegur og elck-
ert montinn. Þvi að hann gróf grafir
og gekk iim með Axel Oxenstjerna
með skóflu í hendinni. En það eru
samt altaf til dónar, sem skjóta golt
fólk.“
skothriðarinnar, sein slunduin er við
girðinguna. En þarna er glöggur
vegur og Hollendingaruir eru ekki
hættulegir menn.
Malarinn kveður og segir við
Leopold: „Nú liggur leiðin fyrsl til
Conraets læknis í Maastricht og síð-
an til Yser, drengur minn!“ Hann
snýr sjer við, kyssir litla manninn
i reiðbuxunum og segir aftur. ,,()g
hjcrna er hún Elisabet, Leopold, hún
vill endilega fá að fylgja þjer úr
hlaði.“