Fálkinn - 03.05.1940, Blaðsíða 15

F Á L K 1 N N
15
Dódó (Sigrún Magnúsdóltir) og Swing-lríóið.
Ilóas Ormsson, forstjóri, Pirola, Ondula og Femina (Giinnar Stefdnsson,
Hildur Kalnmn, Sinna Hallgrímsson og Anna Einarsdóttir).
Ólafur við Faxafen:
Islendingar,
Tfkyiiniiig'
Hje.r ineð leyfi jeg mjer að tilkynna yður, ctð jeg hefi
opnað bíið í
Eimskipafjelagshúsinu [simi 4zos]
Jeg num hafa á boðstóluin allar algengar nýlendu-
vörur, hreinlíetisvörur, sælgæti og tóbak og leggja sjer-
staka áherslu ó vörugæði og fljóta og góða afgreiðslu.
Það væri mjer mikil ánægja að sjá yðttr meðal við-
skiffavina minna.
Virðingarfylst
Best er að auglýsa í Fálkanum
• ©-«Uv-O'lh. ©•'•«,.• ■•‘U,. o •’Uo O O • ■"». •-•!*• •■'•H* • • -•»- • -'»► ••<••■#
J DREKKIÐ EQIL5-0L
> O ■•U..- A ■•Ik.'O
> 'H.--0 ■■Uk’O -HwO
i
Árla morgiins, 13. janúar, árið
1234, vöknuðu menn á Söndmn i
Dýrafirði við óvænta heinisókn.
Þarna var kominn Órækja Snorra-
son úr VatnsfirSi, með menn sína,
lil þess að drepa húsbóndann, Odd
Álason. En Órækja var um þessar
mundir mesti valdamaðurinn á Vesl-
fjörðum.
Heimsókn jiessi korii öllum óvænt,
])ví að þeir Oddur Álason og Órækja.
liöfðu verið vinir. En óvinir Odds
höfðu falsað brjef, og fært Órækju,
en hann rjeði af brjefinu, að Oddur
væri að gera fjelagsskap við nienn,
til þess að ráða hann af dögum.
Þeir Órækja báru eld að bænum
á Söndum, en þarna var margt
röskra manna inni, og rjeðust sjö
þeirra lii útgöngu með Oddi, undir
vopn komumanna.
Einn þessara manna, er svo rösk-
lega rjeðist þarna móti ofureflinu,
var maður að nafni Bárður Þorkels-
son.
Ekki er Bárðar þessa getið aftur,
fyr en eltir liðug átta ár. Með Ör-
Ivgsstaðabardaga hafði verið að
mestu brotið vald Sturlunganna, en
l)ó var það enn nokkuð á Vestur-
landi. En Kolbeini unga, er nú rjeði
Norðurlandi, tókst að svíkja þá
Sturlu Þórðarson og Órækju og taka
])á höndum og' þar með að ná undir
sig Vesturlandi. Sendi Kolbeinn nú
nienn vestur, til þess að láta bænd-
ur sverja sjer eiða. Voru margir
injög tregir til þess, en þótti sjer
elcki arihað i'ært. Þó voru nokkrir,
sem heldur vildu eiga á hættu, að
sæta afarkostum lijá Kolbeini, en að
sverja honum trúnaðareið.
Einn þessara manna er tilnefndur
og er ])að Bárður. Var hann þá orð-
inn bóndi á Söndum og er jafnan
nefndur Sanda-Bárður. Ekki álti
hann jörðina, hún var eign Hrafns
Oddssonar (Álasonar), er þá var 10
vetra. Kona Bárðar hjet Sesselja
(Cecilia) Guðmundsdóttir frá Kirkju
bóli i Önundarfirði.
Þetta sama liaust kom Þórður
kakali út til íslands, en hann var
rjettur aðili að goðorðum þeim, er
átt höfðu Sighvatur faðir hans og
bræður hans, en þeir höfðu fimm
talsins, þeir feðgar, látið lífið á Ör-
lygsstöðum. En Kolbeinn ungi hafði
sölsað undir sig þessi goðorð, og
mestan hluta eigna þeirra feðga.
Þegar Þórður kakali kom lieim,
var hann eignalaus og fylgislaus, og
þorði enginn i Eyjafirði að veita
honuni lið. Fór hann þá suður fjöll
að Kelduni á Rangárvöllum, að leita
tiðs hjá mági sínum, er þar bjó, en
að mestu árangurslaust.
Og nú var Þórður kakali kominn
vestur á firði, lil þess að safna þar
liði. Gekk það treglega, en Sanda-
Bárður var einn ineð þeim fyrstu,
er lofaði að veita honum.Brúðkaup
var haldið uni þessar mundir i
Hjarðardal, og hitti Þórður þar fyr-
ir marga helstu bændur. Hjelt Þórður
þar snjalta ræðu, og hvatti ])á lil
fylgis við sig, er væri löglegur l'or-
ingi þeirra. En honum varð lítið á-
gengt, því að menn óttuðusl reiði
Kolbeins unga, er nú rjeði öllu Norð-
ur- og Vesturlandi. Kom Þórður aft-
ur lil Sanda og var nú fremur illa
staddur, því hann var fjelaus og
liafði hvorki verustað fyrir ])á menn,
er gengu honuni á hönd, nje vistir
fyrir þá. En á öllum tímum hefir
verið nauðsynlegt fyrir ])á, sem voru
að safna liði, að hafa fje með hönd-
um. En nú var það, að Sanda-
Bárður sýndi það bragð, er lengi
mun i minnuni haft: Hann gaf Þórði
aleigu sína, búið á Söndum. „Þótti
þetta geysi-stórmannlegt“, segir i
Sturlungu.
Bárður var í suðurferðiuni með
Þórði, er liann samdi við Sunn-
lendinga, og varð það uppliafið að
völdum Þórðar, og rjettist við þetta
fjárhagur hans. Var Bárður liætt
kominn i förinni norður aftur, er
Kolbeinn ungi gerði árás á þá vest-
anmenn.
Skömnni síðar gaf Þórður Bárði
Svefneyjar á Breiðafirði, er þá voru
metnar á hálfan fimta tug hundraða,
og launaði Þórður þar með höfðing-
lega, hvernig Bárður hafði hætt
eignum sinum fyrir málstað Sturl-
unganna.
Bárður hefir vafalaust verið í flest-
um ferðum með Þórði, en ekki er
hans getið aftur fyr en í Flóabar-
daga. Stjórnaði Bárður þá stærsta
skipi Þórðar, er hjet Bauðsiðan,
voru á lienni Arnfirðingar og Dýr-
firðingar.
En er Þórður hörfaði til lands
eftir Flóabardaga, |>á söknuðu menn
tveggja skipa, og var annað þeirra
Bauðsiðan. Varð Þórður þá mjög
hugsjúkur, því að hann hugði Bárð
|)á fallinn, eða á valdi óvinanna, en
ekki þurfti að búast við að Bárði
yrðu grið gefin. En brátt kom i ljós,
að ótti þessi var ástæðulaus, skipin
lcomu bæði frani og þar með Sanda-
Bárður, og er það hið síðasta er sög-
ur geta um Bárð.
Kenslukonan: „Gegnsæir eru þeir
hlutir kallaðir, sem liægt er að sjá i
gegnum. Getur nokkur nefnt dæmi?“
Anna: Grindurnar kringum garð-
inn heima!“