Fálkinn - 21.02.1941, Blaðsíða 3

F Á L K 1 N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjóri: Skúli Skúlason.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Simi 2210
Opin virlca daga kl. 10-12 og 1-6.
Blaðið kemur út hvern föstudag.
kr. 6.00 á ársfj. og 24 kr. árg.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Anglýsingaverð: 20 aara millim.
HERBERTSprent.
Skraddaratiankar.
Það hefir leitt af þjóðfjelagsbreyt-
ingum síðustu áratuga og sífeldum
flutningi fólks af moldinni á ínölina,
að nauðsynlegt hefir orðið að sjá
fólki fyrir tilbreytingu frá þeirri
„dýragarðsvist“ sem það hef.r kosið
sjer.hvort heldur er í verksmiðjum
eða skrifstofum eða við aðra fasta
vinnu, jafnvel þó úti sje. Danir, sein
löngum liafa staðið franiarlega í öll-
um nýmælum i fjelagsmálum lög-
leiddu hjá sjer fast le.vfi handa öllu
fólki i föstum stöðum, og með því
liefir löggjafavaldið sýnt fullan skiln-
ing á, að það sje nauðsyn, að fólk
fái að losna algjörlega frá starfi sínu
stund úr árinu.
Reynslan af þessu hefir orðið ágæt.
Margir vinnuveitendur hafa látið svo
um mælt, að vinnan sem tapaðist við
sumarleyfið borgaðist margfalt aft-
ui við það, hvað fólkinu verði
ljettara að vinna eftir hvíldina. Það
sannast þar sem oftar, að lengd vinnu
timans er ekki mælikvarði á það,
sem af hendi er leyst. Meðan vinnu-
liarkan tíðkaðist lijer á landi og unn-
ið var myrkranna á milli um sláttinn
og lengur þó, urðu afköstin síst
meiri, en eftir að tekinn var upp hóf-
legur vinnutími. Það eru fáir, sem
geta unnið með snerpu meiri hlutann
úr sólarhringnum og því síður vel.
Reglulnindið sumarleyfi er jafn ó-
hjákvæmilegt og sunnudagshelgin eða
matur og drykkur. Og því einhæfari
sem störfin verða í veröldinni, með
síaukinni verkaskiftingu, því nauðsyn
legra er manninum að liverfa frá
starfinu um stund og finna, að hann
er ekki vjel, heldur mannleg, liugs-
andi vera. Þó að nú ríki sú tiskuöld,
að hverfa á burt frá náttúrunni og
til þeirrar veraldar, sem mannaliend-
ur hafa skapað þá sannast það eigi
að síður, að maðurinn getur ekki án
moldarinnar verið. Hann verður að
finna til samræmis síns við lifandi
náttúruna, fjöllin og dalina, fljótin og
grasið. Margt af þvi böli, sem dunið
heflr yfir veröldina stafar fyrst og
fremst af því, að maðurinn hefir
slitnað úr tengslum við náttúruna
sjálfa, orðið að hjól í vjel, ekki að-
eins líkamlega heldur og andlega.
Hann hefir orðið þræll einliæfs vana,
sem hefir rænt liann manngildinu,
kæft hið lífræna i honum, gert hann
að ósjálfstæðu verkfæri i stað hugs-
andi veru. Meðan áfram stefnir i þá
átt er ekki að búast við birtu yfir
veröldinni. En núverandi öld ljettir,
eins og öðrum öldum böls og harma
og þá verður moldin meira virt en
hún er nú.
SVEINN BJORNSSON
SENDIHERRA SEXTUGUR
A fimtudag.nn kemur verður Sveinn
Björnsson sendiherra sextugur. Þó
að árin sjeu ekki fleiri liggur ef til
vill meira þjóðnýtt starf eftir þenn-
an niann en nokkurn núlifandi ís-
lending. Hann liefir jafnan ver.ð
starfsins maður og enn eru þess eng-
in mörk á honum að sjá, að haun
sje kominn yfir aldarhelming að ár-
um til. Hann er meira að segja ljett-
ari í spori og ljettari að yfirbragði
en margur kornungur maður, þrátt
fyrir öll þau margvislegu störf, sem
bann hef.r tekist á liendur um æfina.
Enda hefir hann átt þvi láni að
fagna, að sjá að jafnaði góðan árang-
ur af því, sem hann hefir beitt sjer
fyrir.
Sveinn Björnsson er fæddur i Kaup-
mannahöfn 27. febr. 1881, en þar
bjuggu þá foreldrar hans, Björn Jóns-
son, síðar ráðherra, og frú Elísabet
Sveinsdóttir. Barn að aldri fluttist
hann heim og lifði uppvaxtarár sín
hjer i Reykjavík, svo og starfsár sín
— að undanteknum liáskólaárunum
— alt til þess að hann var skipaður
sendiherra íslands í Danmörku og
fluttist þangað haustið 1920. Hann
lauk stúdentsprófi í Reykjavík alda-
mótaárið og embættisprófi í lögum
við Hafnarháskóla árið 1907 og flutt-
ist þá lieim liingað og gerðist yfir-
rjettarmálaflutningsmaður. — Ilöfðu
þeir þá skrifstofur saman hann og
Magnús Sigurðsson siðar bankastjóri.
Þess var skamt að bíða, að farið
væri að sækjast eftir starfskröftum
hans til ýmsra almennra viðfangs-
efna, I. d. var hann fljótt kosinn í
bæjarstjórn Reykjavíkur og fjötdi fje-
laga vildi njóta hans, sakir afburða
hans, prúðmensku og samvinnuþýð-
leiks. Kunnast er orðið frá þessum
árum starf hans fyrir Eimskipafjelag
Islands. Hann undirbjó stofnun þess,
öllum öðrum fremur, og var formað-
ur þess frá stofnun fjelagsins og
þangað til hann fluttist af landi burt
sem sendiherra. Þingmaður Reykja-
vikur var hann árin 1914—15 og
1920, en afsalaði sjer þá þingmensku
vegna burtfarar sinnar af landinu.
Siðan hefir hann gegnt sendiherra-
embættinu í Kaupmannahöfn alla tið,
að undanteknu stuttu tímabili, er
ráðamenn þjóðarinnar sáu enga leið
betri til að spara fje, en að kalla
sendiherrann heim og láta sendi-
herrafulltrúa gegna embættinu. Þótti
það fremur lítil sjálfstæðisráðstöfun,
því að þetta var eini sendiherra
þjóðarinnar erlendis, en um þessar
mundir var einmitt stundum verið
að ræða um það, að ísland ætti að
vera við þvi búið, að taka öll utan-
ríkrsmál þjóðarinnar í eigin hendur.
Enda var þessu fljótlega breytt og
liefir Sveinn Björnsson gegnt sendi-
herraembættinu síðan og í raun
rjettri verið aðili þjóðarinnar við
alla samninga, sem gerðir liafa verið
við önnur ríki síðan. — En sendi-
sveit'n hefir einnig liaft með höndum
störf þau, sem ræðismönnum eru
ætluð hjá öðrum þjóðum. Og margir
munu þeir íslendingar, sem verið
hafa erlendis á sendiherraárum
Sveins Björnsonar, er minnast hans
með innilegu þakklæti, sem þess
manns, er allra götu vildi gre ða.
Meðal stjettarbræðra sinna frá öðr-
um þjóðum liefir hann jafnan notið
hins mesta álits fyrir prúðmensku
og mannkosti. Svo að segja má með
sanni, að hann hafi jafnan gert álit
þjóðar sinnar sem mest. Að öllum
öðrum ólöstuðum má liiklaust segja,
að engum hefði verlð betur trúandi
til sendiherrahlutverksins en honum.
1 maí í vor, eftir að Þjóðverjar
höfðu hernumið Danmörku, en Bret-
ar ísland, var Sveinn Björnsson
kvaddur heim til að gerast ráðunaut-
ur stjórnarinnar i utanríkismálum,
og dvelur lijer enn. Með þeirri yfir-
gripsmlklu þekkingu, sem hann hefir
Frú Jónína B. Jensdóttir, Rán-
arg. 32, verður 65 ára 23. þ. m.
Sjera Krlstinn Danielsson
áttrœðnr.
Á þriðjudaginn sem leið varð síra
Kristinn Daníelsson áttræður. Hefir
liann dvalið hjer i höfuðstaðnum
tæpan aldarfjórðung, eða síðan 19Í6
er hann fluttist hingað frá Útskálum,
eftir 13 ára prestskap þar. En áður
hafði hann verið prestur í Þingeyrar-
prestakalli og vígðist þangað árið
1884. Var hann því þjónandi prestur
i 32 ár, en rjeðist þá í þjónustu
Landssbankans og starfaði þar þang-
að til fyrir 11 árum. En í ellinni hef-
i> liann einkum gefið sig við hugðar-
málum sínum á sviði sálarrannsókna
og in. a. ver.ð forseti Sálarrannsókn-
arfjelagsins og ritstjóri tímaritsins
Morgunn.
Um almennar vinsældir sira Krist-
ins, sem starfandi manns í hjeraði
má nefna það, að í báðum þeim stöð-
um, sem hann var prestur var liann
kosinn á þing, fyrst í Vestur-lsafjarð-
arsýslu 1909—11 og síðan í Gull-
bringu- og Ivjósarsýslu 1913—19. Var
liann jafnan einbeittur sjálfstæðis-
maður á þingi, fylgismaður Björns
Jónssonar meðan hans naut við og
síðar Björns Kristjánssonar sam-
þingismanns síns. Síðan síra Kristinn
ljet af þingmensku liefir hann ekki'
tekið virkan þátt í stjórnmálum, þó
enn fylgist hann með óskertum áhuga
með þeim. En það er fyrir starf
sitt í Sálarrannsóknarfjelaginu, sem
flestir af yngri kynslóðinni þekkja
þennan mætismann.
á þeim málum, og þeirri reynslu, sem
hann hefir fengið í starfi sínu, er
engin völ á hæfari manni í þeim
efnum en honuni, á þeim viðsjártím-
um, sem nú eru i heiminum yf.rleitt
og hjer á landi sjerstaklega í sam-
bandi við isjenskt sjálfstæði í fram-
tíðinni.
VASAKVER 1941
með almanaki, ásamt leiðbeiningum
uin búnað og fleira, hefir Árni G.
Eylands gefið út á vegum Sambands
isl. samvinnufjelaga. Þó kver þetta
sje ekki stórt þá geymir það ótrú-
lega mikið af upplýsingum ýmsum,
aðallega fyrir þá, sem landbúnað
stunda. Þar eru upplýsingar um öll
þau fjelög sem starfa vegna landbún-
aðarins, svo og stofnanir allar, sem
starfa að cinhverju leyti í þágu lians.
Þarna eru ennfremur stuttar fræð-
andi greinar um grasrækt, garðrækt,
skógrækt og kornyrkju, um búfjár-
rækt, fóðurgildi ýmsra fóðurtegunda
o. fl. o. fl. sem hjer yrði of langt
upp að telja. —- Það er yfirleitt ótrú-
lega mikið af fróðleik, sem höfundi
bókarinnar hefir tekist að safna sam-
an í ekki stærri bók. Hún þarf að
vera til á hverju heimili í sveit — og
enda hjá öllum þeim, sem nokkurn á-
huga hafa fyrir landbúnaðarmálum.