Fálkinn - 05.12.1941, Side 16

16
F Á L K I N N
Ný bók eftir Þóri Bergsson
Vegir og vegleysur
Þefta er fyrsta stóra skáldsagan eftiK .þennan vinsæla höfund.
Árið 1939 kom út eftir hann safn af smásögum, sem vöktu mjög
mikla eftirtekt, og fengu einróma dóma gagnrýnenda. - Hjer er
sýnishorn af ummælunum um bókin:
Kristmann GirSmundsson, skáld, Vík-
an 21./9. 1939: . . . „Ég held, að það
sé óhætt að segja, að svona gott smá-
sagnasafn komi hreint ekki út, nema
einu sinni á aldarfjórðungi á Norður-
löndum. I>etta er ein af þessum bók-
um, sem maður les með vaxandi undr-
un og: gleði, því hér fjr saman ág:æt
tækni, óháð hugmyndaflug1, lifandi
skáldgáfa og vandvirkni, en það er
heldur sjaldgæft . . . I>6rir Bergsson
er frumleg-ur, á þann hátt, sem hægt er
að vera það. Frásögn hans er ávalt
eðlileg" . . .
Guðmundur G. Hagalfn, skáld, Skut-
ull 12./2. 1940:....Við höfum, eftir
lestur sagnanna eins og fengið ríkari
tilfinningu fyrir hinum alvöruþrungna
gamanleik tilverunnar — og sterkarí
tilhneigingu til að skygnast um 1
hennar völundarhúsi. Stíll í>óris Bergs-
sonar er mjög fágaður og við hann
eitthvað seiðandi eins og efni sagn-
anna og sjónarmiðin, sem þar er
brugðið upp fyrir oss“ . . .
Guðmundur Friðjónsson, skáld,
Morgunblaðið, 14./9. 1939: . . . „Þórír
Bergsson gengur upp á sinn sjónarhól,
í líkinganna landi, og hefir ávalt frá
því að segja, sem er athyglísvert. Og
hann segir vel frá ætíð og stundum
ás:ætlega“ . . .
Guðbrnndur Jðnsson, pröfessor, VIs-
ir 20./9. 1939: . . . „Manni dettur ósjálf-
rátt I hug hollenski málarinn van
Gogh við lestur bókarinnar . . . I>6rir
Bergsson er ósvikinn listamaður, al-
gerlega sjálfstæður í tiltektum, hár-
viss í tækni, næmur í kend og fullur
skilnings í huga . . . I>egar maður
leggur frá sér þessa bók, gleðst maður
yfir því loks að hafa getað lesið Is-
lenskt listaverk, fínriðið víravirki stíls
og hugsana . . .“
Ivnrl ísfeld, ritstjóri, Alþýðublaðið,
18./9. 1939: . . „Þórlr Bergsson virð-
ist skrifa af innri þörf, hann virðist
eiga í ríkum mæli þann lífstrega, sem
öll sönn list er sprottin af“ . . .
Árni Sigurðsson, prestur, Morgun-
blaðið, sept. 1939: . . . „Um stíl og
listform höf. vil ég sem leikmaður
segja það, að ef listatökin eru I því
fólgin, að halda athyglí lesandans
fastri við efnið uns sögunni er lokið
og vekja samúð hans með persónum
sögunnar, þá er I>órir Bergsson ef-
laust einn af vorum fáu listamönnum í
smásagna gerð“ . . .
Fálkinn, 22./9. 1939: . . . „í>6ri,
Bergsson má tvlmælalaukt telja einna
liðtækastan þeirra manna, er nú skrifa
smásögur á íslenskt mál. Mörgum sög-
um hans er þannig farið, að flestir
munu lesa þær oftar en einu sinni, því
að af þeim er einhver vinalegur, seið-
þrunginn 'blær“ . . .
Arngrímur Fr. Bjnmnson, rltstjórl,
Vesturland, 7./10 1939: . . . „Þórir
Begsson er tvímælalaust einn allra
besti smásagnahöfundur, er nú ritar
á íslenska tungu . . . bestu sögur hans
mega setjast á bekk með perlum
heimsbókmentanna I smásagnagerð“ . .
Sveinn SigurSsson, ritstjóri, Eim-
reiðin 1939, bls. 352: . . . „Venjulega
nær frásögnin hámarki I einhverju
óvæntu verki eða athöfn aðalpersón-
anna og leysir þann hnút, sem allur
aðdragandi hefir verið að reyra æ
íastar og fastar, eftir því sem elfur
atburðanna rann fram, jafnt og þétt.
Annað einkenni á smásögum t>óris
Bergssonar er hin íhugula, einstöku
sinnum gletnislega, en þó miklu oftar
þunglyndislega rýni hans í liuga og
hjörtu fólksins, sem hann er að sýna
okkur I sögum sínum. Fyrir þess,a
rýni verða sögur hans að jafnaði
meir en stundargaman. Þær sýna okk-
ur sumar inn í völundar hús manns-
sálarinnar og opinbera áður leynda
hluti. í því er, meðal annars, falið
bókmentalegt gildi þess, sem eftir
P>óri Bergsson liggur“ . . .
Ðr. Girðm. Flnnbogason, Skírnir 1940:
„ . í þeim 22 sögum, sem hér birtast,
er slegið á marga strengi, en hvort
sem atvikin eru kýmileg, grátbrosleg,
ömurleg, ægileg, viðkvæm eða trega-
sár, þá fipast höfundinum aldrei tök-
in. Yfir allri meðferð hans er hinn
tigni bjarmi sannrar lístar og það er
engin hætta á því að Þórir Bergsson
fái ekki öruggan sess í íslenzkum
bókmentum".
Bókin kostar i skinnbandi kr. 15.00, i skinnlíki kr. 12.00 og heft kr. 9.00.
Bókaverslun ísafoldarprentsmiðju.