Fálkinn - 09.06.1944, Qupperneq 4

4
F Á L K I N N
Skógarhögg
í Bandaríkjunum
Fyrsti stóriðnaður Bandarikj-
anna byggðist á skógarhögginu.
Fyrstu landnámsmennirnir frá
Englandi sendu heim til Eng-
lands farma af hvítfuru, sedrus-
viðartrjám, lárviðarberki, og
ennfremur ýms trjáviðarefni til
skipa, svo sem hrátjöru, terpen-
tínu og harpix. Skógarhöggssaga
Bandaríkjanuia snerist öldum
saman um hvítfuruna, að heita
mátti eingöngu.
tJr hvitfuruskógunum í Nýja
Englandi komu rár þær og siglu
trje, sem báru uppi segl skip-
ana á öllum heimshöfum. Og
úr hvítfuru voru þau smíðuð
hin frægu „clipper“skip Banda-
ríkjanna. Úr sama viði voru
einnig smiðuð „preríuskipin"
eða hinir yfirtjölduðu vagnar
innbyggjaranna og fljótabátar
þeirra, og hvítfura var notuð
í stokkana undir fyrstu jámbraut
artein^na i Ameríku. Timb-
urvinslan í hvítfuruskógunum,
sem náðu alla leið frá Maine-
fylki, nyrst á Atlantshafsströnd,
og suðvestur til Minnesota, var
undirstaða þess að timburiðnað-
ur Ameríkumanna náði því há-
marki, sem raun ber vitni á
síðustu þrjátíu árum nítjándu-
aldarinnar.
Um aldamótin síðustu flutt-
ist miðstöð skógarhöggs og timb-
uriðnaðar úr livítfuruskógunum
kringum Efravatn i fylkjunum
Michigan, Wisconsin og Minne-
sota, til gulfuruskóganna, sem
eru sunnar. Og nú er um 30%
af öllu slcógarhöggi Bandaríkj-
anna gulfura. En á síðustu tutt-
ugu árum hefir enn orðið breyt-
ing, því að nú er skógarhöggið
einkum stundað á norðanverðri
Kyrrahafsströnd og fylkin Oreg-
on og Washington eru nú mestu
timburframleiðslufylki Banda-
ríkjanna. Og um 20% af allri
timburframleiðslunni er sVo-
nefnd Douglasfura.
Douglasfuran er risavaxin.
Þessi viðartegund er sú þýð-
ingarmesta allra trjátegunda í
Bandaríkjunum. Rauðviðurinn
er ofurlítið stórvaxnari en liún,
enda verður hann um 100 metra
hár og um sex metrar í þvermál.
Úr einu einasta rauðviðartrje
er hægt að fá 400.000 fet af
borðviði, eins fets breiðum og
þumlungs þykkum, eða um 200
„standard“ timburs, — því að
„standardinn“ er 1980 borðfet.
Eitt einasta rauðviðartrje nægir
til að smíða úr því 40 lítil hús.
En rauðviðarhöggið nemur ekki
meiru en 1,3% af árlegu skógar-
höggi Bandaríkjanna.
Douglasfuran verður stundum
90 metra há, og rúmlega þrir
metrar í þvermál, í brjósthæð.
1 norðurfylkjunum við Kyrra-
haf ná Douglasfuruskógarnir
yfir 10 miljónir hektara, auk
annara trjátegunda, og svarar
þetta til 600 miljard borðfeta
af nothæfu timbri, sem geymist
þarna í skógunum og mundi
nægja til þess að byggja upp
tvisvar allar borgir í Bandaríkj-
unum.
Upprunalega var skóglendi
Bandaríkjanna talið yfir 350
miljón ha. eða sem svarar til
helmings alls lands í Bandaríkj
unum, auk um 40 miljón ekra
af lágvöxnum skógi og kjarri.
Þessi skógauðlegð smáminkaði
þó að hún virtist ótæmandi,
þangað til um síðustu aldamót
að farið var að friða skóga og
höggva þá eftir ákveðnum regl-
um.
Nú notar Bandaríkjaþjóðin
helming stórviðar, meira en
helming pappírs og tvo fimtu
af viði í ýmsum myndum — af
öllu þvi sem notað er í heimin-
um, en á eftir í landinu um
250 miljón hektarar skóglendis,
eða með öðrum orðum: um
þriðjungur allra Bandaríkjanna
er nú skógi vaxinn. Þó að skóg-
lendið sé minna en það var,
þá er þetta samt mikið land,
stærra um sig en heimaland
230 miljón manna í Evrópu og
meira en tvöfalt stærra en
Þýskaland, Ítalía og Japan til
samans.
1100 trjátegundir.
Um þriðjungur þessa skóg-
lendis er nú eign þess opinbera,
en tveir þriðju eru einstaklinga
eign feða fjelaga. Um 185 miljón
hektarar er skógur sem liöggvið
er i, og um % af honum eign
einstaklinga og fjelaga. Af um
1100 trjátegundum i Bandaríkj-
Trjúdrumbar fluttir á hergagnastöOvar. Þetta er Douglas-
fura, sem getur orðið um 100 metra há.
Bandarikin framleiða meira af unnu
limbri en nokkur þjóð veraldar.
Þriðjungur ríkjanna er þakinn skógi.
Hjer er mynd skógi í Oragon. Hæð
trjánna má ráða af bifreiðinni á
veginum.
unum hafa nálægt 40 tegundir
af mjúkum viði og 60 tegundir
af harðviði viðskiftalega þýð-
ingu, en aðeins 14 mjúkviðar
og 15 liarðviðrategundir eru not-
aðar mikið til smíða, krossviðar-
gerðar og í trjákvoðu. Ennþá
er mest af skóginum sagað í
borð og trje og notað sem bygg-
ingaefni, ef talið er eftir sölu-
verðmæti, en sé reiknað eftir
rúmmáli nær þetta timbur ekki
helmingi. Krossviðargerð og trjá-
kvoðugerð er mikil, og sömu-
leiðis er mikið af timbri notað
til að vinna úr því ýms efni,
svo sem tjöru, terpenlínu, shellak
og fleira.
Hagskýrslurnar eru að vísu
ófullkomnar, en þó má fullyrða,
að Bandarikin framleiði meira af
söguðum viði en nokkurt annað
land í veröldinni. Árið 1942 var
framleiðslan þar talin 34.798.
000.000 borðfet Er þetta 3.2%
minna en árið 1941, en þá var
timburf ramleiðsla Bandaríkj anna
meiri en hún hefir nokkurntíma
verið síðan 1929. Á síðasta ári
mun framleiðslan liafa verið
um 32 miljard borðfet.
Norðvesturhornið fremst
Fylkin nyrst á Kyrrahafs-
strönd standa nú í fylkingar-
brjósti hvað skógarhögg snertir.
Hefir Oregon verið mesta timb-
ur framleiðslufylkið sex ár í
röð, en nágranninn, Washington
kemur næst. Samtals framleiddu
þessi tvö fylki 11.513_ miljón
borðfet af 34.798 borðfetum alls
í Bandarikjunum, eða 33%. Af
framleiðslu áðurnefndra tveggja
fylkja var 7.554.000.000. Douglas-