Fálkinn - 10.06.1949, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
„Eg vil lielst vera alltaf hjá þér,
pabbi.“ Og þá koni sælusvipur á
andlit skipstjórans.
Gyllensen stóð upp frá borðum á
undan hinum og eftir dálitla stund
stóð Maud upp. Hanuner varð að
sitja •— hann var að tala við skip-
stjórann. Þegar Maud gekk yfir
þilfarið benti Gyllesen líenni áð
nema staðar.
„Maud,“ sagði hann rólega. „Það
verð ég sem þú giftist."
Hún hörfaði aftur á bak.
„Hvernig dirfistu að segja þelta?“
stamaði hún.
„Hann bretti upp annarri skyrtu-
erminni og sýndi henni ör.
„Hérna liefi ég loforðið þitt.“
Hún starði á hann, svo reyndi
liún að segja eitthvað en gat ekki
komið því upp. Svo að hún flýtti
sér undir þiljur aftur.
Sömu nóttina gerðist það, sem
ég kalla ömurlegustu endurminning-
ar ævi minnar — þótt ég liafi lent
í ýmsu síðan. Gyilesen var við stýr-
ið. Hammer og Maud stóðu og höll-
uðu sér út á borðstokkinn, eins og
þau gerðu svo oft, og voru að tala
saman, en mild haustgolan fyllti
seglin. Sjálfur var ég fram á og átti
að hafa vörð. Eg heyrði hræði-
lega sprengingu á að giska mið-
skips og datt kyliiflatur af þrýst-
ingnum.
Liklega hefi ég rekið hausinn í
eitthvað hart, því að ég man ekkert
hvað gerðist næstu mínúturnar. Þeg-
ar heilinn fór að starfa aftur var
ég í sjónuní. Það var mikil alda og
fölur máninn speglaðist í bylgju-
földunum. Ekkert sást eftir af skip-
inu og mér varð bráðlega ljóst hve
illa ég var staddur. Alll í kring var
ek'kert nema myrkur og haf, eftir
dálitla stund mundu- kraftar minir
þrjóta og ekkert jiýddi að hrópa á
hjálp.
En ég hrópaði af angist og gegn-
um surgið i öldunum heyrðist mér
einhver lirópa á móti, úr fjarska.
Eg hrópaði aftur og nú þekkti ég
röddina sem svaraði. Það var Ham-
mer, og eftir dálitla stund kom rödd-
in nær. Svo heyrði ég fleiri raddir
samtímis, sá eittlivað dökkt nálgast
og' fann að tekið var i mig. En svo
missti ég meðvitundina.
Það var um hábjartan dag sem ég
raknaði við aftur. Eg Já á fteka, sem
mér fannst ég kannast við, og Maud
laut niður að mér. Hjá henni sátu
Jensen, Hammer og Gyllesen. Eg
reyndi að lieilsa þeim og reisti mig
upp við dogg, en Maud varnaði mér
þess.
„Liggðu kyrr!“ sagði lnin ákveð-
in. „Þú hefir stórslasast á höfðinu.“
Svo sagði hún mér alla söguna.
„Hilda“ frá Árósum var ekki fram-
ar til, liús sökk á tæpri mínútu. Þau
vissu ekki hvort það var dufl eða
tundurskeyti sem grandaði henni.
„En skipstjórinn,“ sagði ég en
þagnaði fljótt, er ég fann kippinn,
sem kom í höndina á stúlkunni.
„Pabba skaut ekki upp aftur,“
sagði hún hægt og renndi augunum
út á sjóinn. Eg gleymi aldrei augna-
ráðinu hennar þá.
Hammer benti á vatnstunnuna á
flekanum •— Jensen hafði séð fyrir
því að hún var full. „Jæja, nú er
um að gera að láta vatnið endast
þangað til einhver finnur okkur,“
sagði hann alvarlegur. „Það geta )ið-
ið margir og erfiðir dagar þangað
til.“
Og sú varð líka raunin. Sulturinn
og þorstinn ágerðist dag frá degi.
Það dró meira og rneira af Maud,
þar sem liún Iá undir seglinu.
„Eg kemst af með einn gúlsopa
al' vatni á dag,“ sagði Jensen. „Eg
er svo þurrbrjósta fyrir.“
Nóttina el'tir heyrðist gjálpa í sjón
um við liliðina á mér. Um morgun-
inn var Jensen liorfinn. Mér fannst
ég heyra röddina lians: „Einum
munni færra um vatnið.“
Sama daginn sagði Gyllesen: „Við
verðum að treyna afganginn handa
stúlkunni og drengnum.“ En um
morguninn eftir spurði liann mig:
„Geturðu verið án vatns í dag, Jón?
Maud líður enn verr en þér,“
Eg' man ekki hverju ég svaraði.
En aldrei mun ég gleyma hve þyrst-
ur ég' var þann dag. Eg sofnaði og
vaknaði aftur við að einhver hljóð-
aði. Það var nótt, og ég sá Ijós á
skipi slcammt frá. Stýrimaðurinn
liaði kveikt á vasaljósinu sinu og
vcifaði eins og liann gat.
„Þeir sjá okkur ekki,“ stundi
Hammer og datt endilangur á grúfu
niður á flekann.
Maud reis upp en datl aftur og
lá hreyfingarlaus. Gyllesen skreið
fram, dýfði tusku í sjóinn og bað-
aði andlitið á lienni, og hvíslaði
nafn hennar hásum rómi. Svo hellti
liann síðustu dropunum úr tunn-
unni i krús.
„Hvað ertu að gera?“ öskraði
Hammer og' stóð upp.
Gyllesen svaraði engu. Hann færði
sig nær stúlluinni, með hlikkkrúsina
í hendinni. Hainmer stóð upp og
kom til hans.
„Haltu á krúsinni meðan ég reisi
hana við,“ sagði Gyllesen og rétti
Hammer vatnið. „En fyrir alla
muni Játtu ekki neitt fara niður!
Þelta er það siðasta sem við eig-
um.“
Gyllesen stóð á hnjánum við Jilið-
ina á Maud og livíslaði nafnið
liénnar. Hann lyfti höfðinu á licnni
upp á handlegginn á sér og hélt
þvi uppi. Með liinni hendinni seild-
ist liann í krúsina —; til Hammers.
En þar var engin krús. Freistingin
Jiafði liorið liann ofurJiði, hann hafði
tæmt Iiana og fleygt lienni i sjóinn
. . . og nú þorði hann ekki að líta
framan í okkur liin.
Gyllesen Jagði stúlkuna varlega út
af aftur. Það var svo að sjá, sem
Iiann ætlaði að ráðast á Hanimer,
sem Já skammt frá lionum með höf-
uðið miUi liandanna., En í sama Jiili
hrópaði ég upp, því að ég sá Jjós
bein.t fyrir framan okkur.
SKIPSTJÓRINN á ókunna skijiinu
liafði konuna sina með sér um borð,
og lnin tók Maud til sin í klefann
sinn og' lijúkraði Jienni með mik-
illi nærgætni. Skipið var frá Gauta-
borg en á Jeið til enskrar liafnar,
og skipstjórinn gerði ekki ráð fyrir
að koma til Gautaborgar fyrr en
eftir viku. Og öll vikan leið án þess
að við sæjum Maud nokkurn tíma.
En síðasta daginn, þegar við voruni
Jiomin inn undir Jiöfn, kom kona
skipstjórans upp með liana og bjó
um Jiana í legustól á þilfarinu.
Maud brosti þegar liún lieilsaði
mér og ég settist hjá henni! GyJIe-
sen kom til okkar.
„Maud!“ sagði hann - og ekk-
crt annað.
Hún leit sem snöggvast á hann,
svo lagði Juin aftur augun án þess
að svara.
Hanuner kom til okkar.
„Maud!“ sagði liann. „Eg vissi að
við mundum sigrast á öllum þraut-
um, þín vegna.“
GylJensen dró sig í Iilé þegjandi.
„Við getum gifst þegar við kom-
uni til Gautaborgar,“ sagði Hammer
og brosti. „Eg elska þig og mun allt-
af elska þig! Eg Iiefði viljað Jeggja
Jíf mitt í sölurnar fyrir þig.“
Maud lirosti.
„Mér Jiggur nær að lialda að ég
lieimti meira en það,“ sagi hún lágt.
„Sjórinn heimtar tryggð
„Eg lofa því að vera 'þér trvgg-
ur,“ sagði Hanuner.
Hún liorfði á Jiann Jiugsandi.
„Sjórinn héimtar meira,“ sagði
liún. „Hann lieimtar líka .... sjálfs-
afneitun.“
Hanimer lirökk til liaka. Hann
skildi sneiðina og án þess að segja
orð fór liann á burt.
„tiyllesen !“ kallaði.Maud, og Gylle-
Plinius gamli sagnritari liafði
myndað sér skoðun, skrítna og tæp-
lega visindalega, á því livernig liun-
ang yrði til. Hann sagði að liunang
væri „sviti frá himnum“ eða „vökvi
úr stjörnunum". Býflugurnar sleiktu
svo liunangið af trjám og blómum.
Býflugnadrottningin drepur allar
yngri drottningarnar ef hún fær
tækifæri til þess. Þess vegna liafa
yngri drottningarnar vörð um sig.
Þegar gamla droftningin flýgur sína
leið, eins og hún gerir alltaf þegar
nýja viðkoman í búinu er svo stór
að bún getur bjargað sér, er ungu
drottningunum Jileypt út, en bara
einni í einu, til þess að afstýra þvi
að þær drepi liver aðra. Hver drottn
ing fer svo burt með sinn lióp af
ungum fíugum. Þegar ungu flugurn-
ar eru ekki orðnar flugfærar fýrr
en svo scint á sumrin að þær fá
ekki tækifæri til að safna hunangi,
er drottningarefnunum Jileypt út
öllum saman og drepa þær þá liver
aðra þangað til aðeins ein er eftir.
Það er gömul lijátrú, sem kemur
fram bæði lijá Shakespeare og Virgil
að býflugur Jifi á lirjum Jjóna og
annarra villidýra. þetta er fjarri
sanni því að býflugurnar forðast allt
það, sem ólykt er af.
í gömlu egypsltu riti er býflugan
látin vera konungur. Þeirra gætir
yfirleitt mikið í gömlum átrúnaði
og goðafræði. Býflugur fóstruðu
gúðinn Júpiter eftir að liann Jiafði
komist undan örlögum þeim er sysl-
kin lians urðu fyrir: að vera étinn
upp til agna af föður sínum. — Um
Pinder er sagt að býflugur Jiafi
matað hann á lmnangi. Um Platon
og Sofokles er sagt að flugur Jiafi
setið á vörum þeirra er þeir sváfu.
Táknaði það að liunang mundi
drjúpa af vörum þeirra.
Gömul mynd, böggvin í vegg Aran
liellisins skanimt frá Valencia á
Spáni sýnir innfædda menn vera
að stela huiiangi frá villi-býflugum.
í Égytpalandi eru myndir til af bý-
flugum, gerðar kringum árið 3500
f. Kr. Til cru meira að segja upp-
Jýsingar um hve mikið hunangið
kostaði ca 2000 árum f. Kr. Verð-
ið var um 25 aura potturinn.
Inkarnir i Perú fórnuðu sólinni
sen kom hægt til hennar. „Varst
það þú, sem drakkst síðasta vatns-
dropann?“
„Nei,“ svaraði Gyllesen stutt.
„En þú varst aíveg eins þyrstur
og —■ hann “
„Já, en kannske með öðru móti,“
svaraði hann.
Maud brosti.
„Jæja,“ sagði hún lágt. „Það er
ekki aðeins þetta með vatnið. Eg
held að þú sért Hkur honum pabba.
Mainma yfirgaf haiin .... En þeg-
ar ár voru liðin og liann hélt að
hún væri orðin gömu og llasburða
— þá reyndi hann að leita hana
uppi til að hjálpa henni.“
„Maud!“ hvislaði Gyllesen og tók
um liönd hennar.
Hún brosti aftur, rétti úr sér i
stólnum og rétti fram báðar hend-
urnar.
„Bent Gyllesen,“ sagði hún lágt.
„Viltu giftast mér?“
liunangi. — Indverski guðinn Vishnu
var sýndur á mynd sem blá býfluga,
sitjandi á lótusblómi.
Það má telja vist að býflugurnar
gefi hver annarri vísbendingar
Fluga scm hefir fundið liunang hef-
ir oft fleiri flugur með sér þegar
hún kemur á staðinn næst.
Um 100.000 jurtategundir þurfa
á býflugunum að halda til þess að
bera frjóduftið á milli þeirra. Vis-
indamaðurinn Karl von Fritsch hef-
ir sannað að býflugurnar eru lit-
blindar að því er til rauða litsins
kemur og setjast þvi sjaldan á rauð
blóm. Og býflugurnar geta ekki
skynjað jafn mörg litarbrigði og'
mennirnir.
Býflugurnar verða að fara vega-
lengd sem svarar til tveggpa um-
ferða um jörðina, lil þess að safna
einu pundi af hunangi. Bretinn ,1.
Arthur Thomson hefir reiknað út
að vinnuflugurnar úr einu búflugna-
búi heimsæki um 250.000 hlóm á
dag.
Kóraninn hefir heilan kapitula um
býflugur. Múhamed áleit að býflug-
an væri eina veran á jörðinni, sem
Allan talaði nokkurn tíma við.
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprent

cola Dpyx/ri/R
Býflugur og hunang