Fálkinn - 02.01.1953, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
— Farðu bara, guð fylgi þér,
andvarpaði gamla konan. — Ekki
máttu slá slöku við viðskiptin mán
vegna, nei .... Eg ætla bara að
hvíla mig dálitla stund, svo fer
ég heim aftur .... Vasja og börn-
in hans biðja að heilsa þér ....
Aliösja, góði .......
— Heldur hann áfram að
svolgra vodka?
— Ekki mikið, en hann skvettir
í sig öðru hvoru.....Það stoðar
víst ekki að reyna að fara í felur
með syndýia, víst drekkur hann.
.... En hann á aldrei peninga,
svo að hann drekkur ekki nema
þegar góðir menn gefa honum í
staupinu. Æ, þetta er auma lífið
hjá honum, Aliösja! Mig svíður
lengst inn í hjartarætur að sjá
hann, já, svei mér þá! Enginn
matarbiti á heimilinu, börnin í
lörfum .... Hann skammast sín
fypr að láta sjá sig á götunni
með buxurnar rifnar og tættar og
enga skó á fótunum. Þau sofa í
einni kytru öll sex. Eintóm fá-
tæktin, drengur minn, beisk og
bitur eymdin! Þú gætir ekki hugs-
að þér það bölvaðra, nei, jafnvel
ekki þú, nei .... Og svo kom ég
til þess að biðja þig um að hjálpa
okkur, Aliösja .... hjálpa hon-
um Vassili, vegna hennar mömmu
þinnar gömlu, hann er þó bróðir
þinn.......!
Malarinn þagði og góndi út í
bláinn.
— Hann er fátækur, en þú,
guði sé lof, átt mylluna þína sjálf-
ur, þú átt aldingarða og svo versl-
ar þú með 'fisk. Herrann hefir
gert þig hygginn. Hann hefir
hafið þig yfir aðra og gefið þér
af ríkdómi náðar sinnar — og
þú ert einhleypur! Vesja á fjögur
börn, og ég, gamla skarið, er hon-
um til byrði, og svo fær hann ekki
nema sjö rúblur. Hvernig á hann
að fæða okkur öll á sjö rúblum?
Þú verður að hjálpa okkur ....
Malarinn tróð vandlega í píp-
una sína en sagði ekki orð.
— Viltu ekki hjálpa okkur?
sagði gamla konan.
Malarinn þagði. Móðirin leit
bænaraugum á hann, leit svo til
munkanna, til Jevsei .... Svo
varð óviðfeldin þögn. Loks stóð
hún upp og sagði:
— Jæja, guð veri með þér,
drengurinn minn .... þú verður
þá að sleppa því að hjálpa okkur.
Eg vissi að þú mundir ekki gera
það, en við komumst einhvern
veginn af. Annars var það hann
Nazar Andreitsj, sem ég kom til
þess að tala víð þig um, hann grét
svo mikið, drengurinn minn! Hann
kyssti hendurnar á mér og bað
mig um að fara til þín og tala máli
sínu við þig.
— Hvað vill hann?
— Hann langar bara til þess
að fá það, sem hann á hjá þér,
Aliösjenka. Mélið, sem hann fékk
aldrei, fyrir rúginn, sem hann bað
þig um að mala fyrir sig. Hann
fer ekki fram á meira, en það sem
hans er, sagði hann.
— Þér er best að sletta þér ekki
fram í annarra manna mál,
mamma, hreytti malarinn út úr
sér. — Hugsaðu um bænirnar
þínar og láttu mig í friði.
— Eg geri það, drengur minn.
Eg bið dag og nótt, en guð hefir
víst ekki heyrt bænirnar mínar.
Vassili er sveitalimur .... Eg
betla brauðið, sem ég et og geng
í gauðslitinni úlpu af öðrum ....
og þú ert ríkur, ríkur og voldug-
ur ertu .... En guð á himnum
sínum veit hve vel þú ert inn-
rættur, hve sálin í þér er góð . .
Ó, Aliösja, sonur minn, þú hefir
orðið fyrir álagaauga öfundsjúkra
manna! Þér blessast allt .... Þú
ert hygginn og fallegur, prins í
kaupmannastéttinni, en það er
eins og þú .... það er ekkert
mannseðli í þér lengur. Þú átt
enga vini, þú brosir aldrei, segir
aldrei vingjarnlegt orð við nokk-
urn mann. Þú ert miskunnarlaus
eins og villidýr .... Líttu bara í
spegil! Og allt sem fólk segir um
þig — það nístir hjartað í mér
að hlusta á það. Spurðu bara
heilögu bræðurna þarna! Allir
ljúga á þig, segja að þú sjúgir
mannablóð, og þú hafir illvirki á
samviskunni, að þjónar þínir ráð-
ist á saklaust fólk, sem fer hér
hjá á nóttunni, að þú sért meira
að segja hestaþjófur .... Myllan
þín er orðin svo illræmd, að börn
þora ekki að koma nærri henni.
Allt sem lífsanda dregur forðast
þig .... Fólk kallar þig aldrei
annað en Kain eða Heródes hinn
illa ....
— Þú ert heimskingi, mamma!
— Grasið grær ekki þar sem
þú stígur fæti, flugur halda ekki
lífi þar sem þú andar! Or öllum
áttum heyri ég fólk segja, að það
væri þarfur maður, sem stútaði
þér, svo að fólk losnaði við þennan
ódrátt úr byggðarlaginu! Hvernig
heldur þú að móður líði þegar hún
heyrir þessu líkt um son sinn?
Eða ertu kannske ekki sonur
minn, mitt eigið hold og blóð ....
— Eg verð að fara, mamma,
tautaði malarinn og stóð upp. —
Vertu sæl, gamla mín.
Hann dró vagn út úr skúrnum,
teymdi hest út, ýtti honum eins
og hvolpi inn á milli vagnkjálk-
anna og beitti honum fyrir vagn-
inn. Móðirin stóð við hliðina á
honum, leit upp til hans og aug-
un voru full af tárum.
— Vertu þá sæll, drengurinn
minn, sagði hún um leið og son-
ur hennar fór í stóran, þykkan
jakkann. — Lifðu vel hérna í
guðs blessun og gleymdu okkur
ekki. Bíddu snöggvast, ég var með
gjöf til þín, sagði hún og leysti
upp pinkilinn. — Eg var hjá
prestskonunni í gær, og hún gaf
okkur fátæklingunum dálítið. Eg
geymdi einn bitann til að gefa
þér.
Og gamla konan rétti malar-
anum sneið af mjúkri piparköku.
— Vertu ekki að þessu, hvæsti
malarinn og ýtti höndinni frá sér.
Það kom fát á gömlu konuna
og hún missti kökubitann, svo
sneri hún frá ’og haltraði niður
að stíflunni. Þetta var ömurleg
stund. Munkarnir fórnuðu upp
höndunum og hrópuðu af skelf-
ingu. Jafnvel fyllirafturinn Jevsei
varð sem steini lostinn og starði
á húsbóndann.
Það hefir ef til vill verið við-
bragð munkanna og stráksins; er
hafði áhrif á malarann, eða ef
til vill var það einhver tilfinning,
sem lengi hafði legið grafin djúpt
niðri í hugskoti hans, sem nú
vaknaði úr dái. Það var líkast og
þjáning færi um andlit hans.
Josephine-Charlotte prinsessa af Belgíu og Jean stórhertogi af Luxemburg
sjást hér á leið til guðsþjónustu í Briissel. Var hún haldin til heiðurs
belgíslsu konungsættinni. Þetta var í fyrsta skipti, sem þau komu fram
opinberlega eftir trúlofunina 7. nóvember s.l.
— Mamma .... mamma mín. .!
kallaði hann.
Gamla konan nam staðar og
leit við. Malarinn stakk hendinni
í vasann og dró upp stóra peninga-
buddu úr leðri.
— Hérna! tautaði hann og tók
upp seðlabúnt úr buddunni. —
Nokkrír silfurpeningar höfðu
villst inn á milli seðlanna. — Líttu
á, taktu þetta!
Hann hringsneri seðlunum í
hendinni, af einhverri ástæðu leit
hann á munkana, sneri peningun-
um einu sinni enn í lófanum. Seðl-
arnir og silfurpeningarnir runnu
á milli fingranna á honum ofan
í budduna aftur. Aðeins einn ör-
lítill silfurpeningur varð eftir í
lófanum. Hann horfði lengi á
hann, neri hann milli fingurgóm-
anna, andvarpaði, kafrjóður í
andliti og rétti móður sinni pen-
inginn. *
MISSTI MINNIÐ. — Maður nokkur frú
Strasbourg fór nýlega til Metz, en þar
átti hann að taka við stöðu. Rétt eftir
að hann var kominn til Metz rakst
hann á betlara, sem bað hann um
ölmusu. — Strasboourgarmanninum
fannst betlarinn minna sig mjög á
mág sinn, sem, ekkert liafði spurst
til í 11 ár, svo að hann fór með hann
til lögreglunnar og hún sendi mann-
inn til Strasbourg. Þar sannaðist að
þetta var liorfni mágurinn. Hann
hafði verið kvaddur í lierinn í sept-
ember 1939 og særðist skömniu síðar.
Iiann var útskrifaður af spítalanum
en var nú alveg minnislaus. Á frönsku
herskýrslunum var liann talinn meðal
horfinna hermanna. Og undanfarin
11 ár hefir liann lifað á betli og á þvi
að fara smásnúninga fyrir fólk.
„LÍKIÐ GAF SIG FRAM. — í Council
Bluffs skýrðist dularfullt vandamál
nýlega á þann hátt að „lik“ kom á
lögreglustöðina og kynnti sig sem
Robert Peterson. Peterson hafði ekið
út af aðalveginum skamrnt frá Council
Bluffs, til þess að koma^t hjá áakstri,
og bíllinn tók 15 metra loftstökk og
lenti svo á rafleiðslustólpa og ofán i
skurð. Þegar lögreglan kom á vett-
vang gat hún hvergi fundið líkið i
rjúkandi járnaruslinu, heldur aðeins
eina skó. Nú var leitað allt um kring
en hvergi fannst líkið, og leiddi lög-
reglan ýmsar getur að þessu þangað
til Peterson kom. Hann var að visu
neflaus, en ómeiddur að öðru leiti.
Skórnir sem fundust voru ekki þeir,
sem liann liafði verið í. —
HEYRNIN BJARGAÐI. — Mike O’
Connel frá Tredegar er námumaður
og heyrir betur en fólk flest. Að
minnsta kosti getur liann lieyrt það
á hljóðinu frá sprengingum í nám-
unni, hvort hætta sé á ferðum eða
ekki. Eitt kvöldið sat hann heima
lijá fjölskyldunni, konu og 11 börn-
um. Allt í einu heyrði hann það,
sem námumenn kalla „steinleka“. —
Hann rak í flýti fjölskylduna út úr
húsinu og rétt á eftir lirundi það
til grunna. —