Dvöl - 01.07.1903, Side 1

Uppsögn skrifleg ogbundinvið
l.okt., en ógild nema kaupandi
eé skuldlaus. Afgreiðslablaðsins
er á Langavegi nr. 86.
DVÖL.
Blaöið kostar hér á landi 1 kr.
25 au. erlendis 2 kr. Helrn-
ingur borgist fyrir 1. júlí, en
hitt við áraraót.
8.
ÁR.
REYKJAVÍK, JÚLÍ. 1903.
NR. 7.
Sjálfstraust (Self-Reliance).
Aframhald af greininni „Kraftur viljans“.
Lauslega þýtt úr ensku
Hinar mestu hetjur á vígvellinum — eins og
JNapoleon, Hannibal og Cromvell — sumir af liinum
mestu stjórnfræðingum og mælskumðnnum, nú og
fyrritíma — eins og Demostbenes, Chatbam, Burke
'Og okkar eigin Webster og Clay — gátu ekki stært
sig af neinum aðallegum hlunnindum, engu fúlgufé
í gulli til að byrja með. Hin fegurstu auðæfi sem
nokkur maður hefir safðnað sér og átt á jiessari
jðrðu, eru og voru ávextirnir af tilraunum fieirra,
sem hðfðu ekkert annað stofnfé að byrja með en
Jtrek, vitsmuni og ðflugann vilja. Frá Cræsus til
Astors, er sagan hin sama — ekki einungis fólgin í
J»ví að safna auðlægð en líka í Jiví að aíla sér ýmis-
konar yfirburða. Þeir menn hafa unnið mest, sem
treystu mest á sjálfa sig. Vegurinn til heppniunar i
atvinnulegu tilliti er undantekningarlaust vegur al-
mennra hygginda. Þrátt fyrir allt ]>að sem sagt er
um „happahendingar“, ]>á er langbezta tegundin af
heppninni í lífi sérhvers manns ]>að sem hann aflar
sér með atorku en ekki það sem kenmr fyrir af
hendingu. Vér hðfum einungis rétt lil að vænta
þeirrar lukku, sem vér erum færir um að skapa oss
sjálfir. Dæmisðgurnar um þrautir Herculesar eru
sönn fyrirmynd ujip á verk mannanna og árangur
þeirra. Það ætti að gera sérhverju ungmenni skiljan-
legt að ætli hann að ryðja sér nytsaina og giftuvæn-
lega braut i heiminum þá verði hann mestmegnis að
treysta á sjálfan sig cg sina eigin sjálfstæðis hvöt.
Að leggja fyrir nokkra fjárupphæð ]ió hún sé ekki
stór, fyrir ungmenni er naumlega afsakanlegt; og það
er i raun og veru hættulegast fyrir þau sjálf. Þau
treysta meira uppá það en vert er og hafa svo ekk-
ert fyrir stafni. Ungmennið ætti aldrei að heyra
önnur orð en þessi: „Þú átt sjálfur að velja þér
stöðu í lífinu og það er undir sjálfum þér komið
hvort þú deyr úr Iiungri eða ekki. Utan að fengin
hjálp er stærsta óhapp fyrir þig. Hún fjðtrar til- j
raunirnar, bælir eftirlanganirnar, hneppir kappgirnina
i fangaklefa, og læsir kraptinn inni“. Hin hyggileg-
asta hjálp, er að hjálpa manninum til að hjálpa sér
sjálfur. Að setja manninn í ]>á stððu, sem hann
getur hjálpað sér sjálfur það er að setja honum nýj-
ann leigumála, ]iað yngir hann aftur upp, ]>ví það
er injög oft, allt það sem vanmáttugur maður þarf
með til að endurreisa sig. Þeir menn sem koddar
hafa verið lagðir undir frá því tilvera þeirra byrjaði,
duga sjaldan til nokkurs skapaðs hlutar þegar áþarf
að herða. Þegar óhappaöldurnar æða, horfa þeir í
kringum sig hvort þeir sjái engan til að halda sér
við eða fá stuðning af, og ef stoðin er er ekki til
staðar þá sðkkva þeir, og þegar þeir eru sokknir, þá
eru þeir eins vanmegna og sigruð sjávar-skjaldbaka
eða herklæddir riddarar sem liafa mist hestana sína
þeir geta ekki hjálparlaust staðið á fæturna. Það
er fjöldi af þesskonar mðnnum til, þeir líkjast sum-
ar-vínviðnum, sem aldrei verður beinvaxinn eins og
önnur tré, en teigir út þúsundir af ofurlitlum hönd-
um til að ná haldi á stærri trjánum, og ef hann
nær ekki í þau, ]>á legst hann sundurflakandi niður
í grasið, undir hesta og manna fætur, blaktandi fyrir
sérhverjum vindgusti. Það er hægt að sanna að hin
fyrsta verulega hreyfmg upp á við skeður ekki fyr en
maðurinn hefir tileinkað sér ákvarðaða sjálfsafneitun
og deyfðin, sem er svo inngróin, nærri því sérhverri
náttúru er yfirunnin. Nauðsynin, er vanalega spor-
arnir sem knýja hinn seinláta viljakraft áfram. Fá-
tækt, er þessvegna oft blessunarríkari fyrir ungnienn-
ið en auðlegðin. Þvi meðan önnur hx-essir krafta
hans, sljófgar hin þá. En er það ekki svívirða fyrir
]>að ungmenni sem hefir hlotið gott uppeldi, vini og
öll ]>au ytri skilyrði, sem eru æskileg til veraldlegs
framgangs og frama, að láta þá sem standa í þessu
tilliti, í fyrstunni langt fyrir neðan hann, smámsam-
an nálgast sig eftir því sem árin líða og yfirstíga sig
svo að lokum í kappreiðinni? Það er ekki einungis
vansæmandi heldur svívirðilegt. Mannsins sanna
staða í mannfélaginu er sú sem hann innyinnur sér
sjálfur — hann er ekki meira verður í augum heims-
ins. Því eins og hann vinnur í félagslífinu, svo vinn-
ur hann fyrir sjálfan sig. Hann er einungis virtur
fyrir ]>að sem hann gerir sjálfur en ekki fyrir það
sem faðir hans eða vinir hafa gert. Ef þeir hafa
gert vel og veilt honum stöðu, þess meiri skðmm er
fyrir hann ef hann lirapar á lægra stig sðkurn eftir-
lætis við leti sína og ástríður. Sé drengnum ekki
keunt að bei'a mótlæti, þá mun hann alast upp eins
og stúlka. en drengur sem er eins og stúlka erfir
allar liennar veiku hliðar, en enga af hennar konung-
bornu (regal) hæfileikum.
Gðfug kona — sköpuð úr konu (woman made
aut of a woman) er guðs göfugasta verk, en kona
sköpuð úrkarlmanui á þennan hátt er hans lélegasta verk.
Það barn semer réttilega uppfóstrað líkist pílviðargrein,
sem festir rætur undir eins og hún hefur verið brot-
inn af stofninum — og snertir jarðveginn.
Alið þannig bðrn yðar upp, að þau geti hæglega
fest rætur í síuum eigin jarðvegi og séu ekki um ald-
ur og æíi plöntuð á yðar eigin stofn eða greinar.
[Framh.]
Vamarræða Sókratesar eftir Plato.
(I íslenzkri þýðing'.
(XXII).
En livers vegna hafa margir ánægju af því, að
vera hiá mér langan tíma? Þér hafið heyrt ]>að,
Aþenuborgarmenn, að ég sagði yður hreinan sann-
leikann, þeir hal'a gaman af að heyra þá vera ]>róf-
aða, sem hyggja sig vitra, en eru það ekki, því ]>að