Dvöl - 01.03.1910, Side 1

Blaðið kostar hérá landi
i kr. 25 au., erlendis 2
kr. Helmingur borgist fyr-
ir 1. júlí, en hitt við ára-
mót.
D V O L.
Uppsögn skrifleg og
bundin við 1. okt. en ó
gild nema kaupandi sé
skuldlaus við blaðið. Af
greiðslan er á Laugaveg 36.
An. 10.
RETKJAVÍK, M A R Z 1910.
NR. 3.
Öfund (Envy).
Áframhald af greininni „Kraftur viljans".
Lauslega þýtt úr ensku.
(Framh.).
Ög hvað er það svo, sem öfundin leiðir fram?
Frægð annara, það er auðmýkjandi serskoðun fyrir
liana. Þess vegna er öfundin auðsæ lítilmenska
— vöntunarjátning — Hollustuyfirlýsing við ann-
ara 'yfirbnrði, gerum stollið að dyggð, sem ger-
eyddi þessari banvænu ástríðu, þar eð hennar
fullnægju-veiling getur einungis framleitt skömm
og iðrun.
Öfundin er mikilfengleg óvætt, og í hæzta
máta óviðfeldin. Öfundsjúkur maður gremur sig
yfir lifnaðarháttum nágranna sinna, eins og lion-
um sjálfum kæmu þeir við. Sumir af þesskonar
mönnum, öfunda aðra jafn sárt af því að þeir eiga
gott mannorð, eins og þá sjálfa langar sárt til að
eiga það, og það er ástæðan fyrir öfundinni. Öf-
undin girnist að vera ágæt; en er í því lik sjúku
auga, að hún þolir engan hlut sem er bjarlur.
öfundin eykst að sama skapi og frægðin; því mað-
ur sá er verður frægur fær jafnan öfundarmenn.
Ágætur hugvitssnillingur er viss um að kalla fram
skara af ónotalegum, bítandi, slingandi kvikindum,
alveg á sama hátt og sólarbirtan vekur upp ótölu-
legan grúa af ílugum. Dygðin er enganvegin ó-
hult fyrir öfundinni, þvi slæmir menn vilja draga
úr því sem þeir vilja ekki breyta eftir. Sé mað-
urinn góður, þá er liann öfundaður; en sé liann
vondur þá verður liann sjálfur öfundsjúkur. Þeir
öfundsjúku eru í tvennu tilliti ófarsælir, fyrst vegna
gæfu annara og svo af sinnar egin ógæfu.
Öfundin er sú jurt sem vex í sérhverjum
jarðvegi og sérhverju loftslagi, og hún er engu
síður frjósöm uppi í landinu en við konungahirð-
irnar; hún er hcldur ekki bundin við neina stétt
eða lögtign eða auðsafn, en ríkir jafnt i brjóstum
manna af öllum stéttum. Alexandir var ekki
stoltari en Diogenes, þó stöðumunurinn væri stór;
og svo getur farið, ef vér viljum reyna að gagn-
rína hana í beztu skrautklæðum sínum, og fram-
kvæmdum hennar er hún silur í riki sínu — ein-
veldi sínu, — að vér munmn finna hana víða.
9
Urvals samræður.
Eftir P1 a t o n.
Fýtt úr grisku af prófessor C. J. Heise.
(Frarnli.)
Tilorðning liinnar einu tegundar af liinum ný-
lega nefndu hlutum, hélt Sókrades áfram, ætla eg
nú að segja þér, sömuleiðis hina þvi tilheyrandi
tilorðningu; seig þú mér svo hinar aðrar. Eg segi
nefnilega, það er annað að sofa, og annað að vaka,
af svefninum flýtur vakandi ástandið og af hinu
vakandi ástandi svefninn, og beggja þeirra tilorðn-
ing er að sofna og vakna aftur. Hef eg nú nægi-
lega skýrt það fyrir þér? — Já, fyllilega. — Segðu
mér nú það sama um lífið og dauðann. Sagðir
þú ekld, að lífið væri dauðanum gagnstætt? — Jú,
— og að þau sprittu hvert af öðru. — Jú. — Hvað
verður þá af því lifandi? — Hið dauða. — Og
svo af því dauða? — Maðurinn verður nauðsyn-
lega að játa að það sé hið lifandi. — Af hinum
dauða Kebes, kemur þá hið lifandi og þeir lifendu?
— Það er greinilegt, svaraði hann. — Eftir því,
sagði hann, eru sálirnar í undirheiminum. — Svo
lítur það út. — Ennfremur, hvað sem þessum til-
orðningum líður, þá er önnur þeirra nógu greini-
leg? — Því það að deyja er fullkomlega greini-
legt? — Sannarlega. — En hvað eigum við að
gera? sagði liann. Meigum við ekki nauðsynlega
fallast á gagnstæða tilorðningu, eða ætti náttúran
frá þessari hlið að vera máttvana? Meigum við
ekki nauðsynlega fallast á lilorðningu, sem er
dauðanum gagnstæðileg? — Nauðsynilega svaraði
hann. — Og hver er liún þá? — Það er að end-
urlifna.
Bókmentir.
Jón Trausti: Heiðarbýlið II.
Grenjaskyttan, Reykjavík 1909
Raunar er þetta sjálfstæð saga, en þó er hún
frarhhald af »Höllu« og Heiðarbýlina I.
Tilkomumest er ástaæfintýri Jóhönnu og
Þorsteins og víða áhrifamikið.
Það er annars furða, hvað höfundi tekst vel
með jafn umrætt efni eins og það er, að piltur
girnist stúlku, móti vilja foreldra sinna og geti
við henni barn.
Orðlengingin er sumstaðar um of. Til dæmis
að taka hefði mátt segja frá hengingarlilraun
Þorbjarnar á færri blaðsíðum, ekki hugðnæmari
viðburði,
Ekki verður sagan eins skemtileg mér fyrir
það, að vinátta Þorsteins til Höllu snýst upp í
ástagambur.
En skáldsins er vitanlega að yrkja, en okkar
að lesa — og dæma.
Frásögnin er víða góð og málið yfirleitt lát-
laust. Mannlýsingar eru fremur samkvæmar og
margar skýrar.
Höfundi hefir tekist ljómandi vel að sýna
meira en meðal kvenndjöful þar sem Borghildur
er.