Dvöl - 01.10.1911, Page 2

3«
DV0L
Hafnsögumans-húsið
fært í letur 1859.
Fyrir mörgum árum bjó maður nokkur vest-
an á Noregi, við útsjóinn, hann hét Pétur og var
hafnsögumaður. Hús það er hann bjó i, stóð
á hamri einum við sjóinn. Landið umhverfis
var hrikalegt og gróðurlítið. Hafaldan leitaði sí
og æ að sjávarhömrunum, og stundum lamdi
hún þá ógurlega. Fáment var þar og heldur
dauílegt. Eitt kvöld sat Pétur í húsi sínu. Hann
var þá orðinn gamall, og sótti kuldinn á hann.
Sat hann þá við eld og ornaði sér.
»Hart hefir veðrið verið i dag utan skerja«,
sagði hann við sjálfan sig, og leit út í gluggann
á sjóinn, sem allur var í einu löðri, og gusaðist
ógurlega upp á klettana. »Það er mælt, að ekk-
ert megi við eldi og vatni«, »en það er þó ekki
ætíð svo. Oft hafa hamrar þessir fengið harðan
skell af hafbárunum, og þó hefir hún aldrei getað
unnið á þeim. Hér á þessum stað bjó afi minn,
hér bjó faðir minn, og liér bý eg. Eg er alinn
upp við sjávarniðinn, veðurhljóðið og máfagargið,
og kann allvel við þenna hljóm. Já, mér brá
ekki meira við, þó eg sæi hafið, heldur en klett-
unum þarna. En nú gerist eg gamall Á yngri
árum kom eg skipum til hafna um hávetur, og
kendi þó aldrei kulda, þó alt væri gaddfrosið,
bæði festar og skipsreiði, og sjófuglarnir dyttu
niður á þiljur, kalnir á fjöðrum og fótum, þá
hló eg að því og spýtti um tönn. Nú er þetta
alt á annan veg. Nú er ekki lengra liðið á sum-
ar, en lítið eitt komið fram í seftembermánuð,
og þó er mér kalt eins og komið væri fram um
veturnætur. Það er nú komið svo fyrir mér,
að eg skelf undan hverri skúrinni. Það var að
sönnu ekki gaman að veðrinu í dag, hann blés
harðan, og ekki er hann enn þá líkur þvi, að
hann muni lygna, því hann kemur kolsvartur
fram undan nesinu«.
Hér þagnaði karlinn, kaslaði skíði á eldinn
og hengdi klæði sín til þurks við eldstóna. í
því var barið að dyrum. Pétur undraðist að
nokkur væri á ferð i svo illu veðri, ogþaðseint
á degi. Hann gekk til dyra og beiddi komu-
mann ganga inn. Hann tók því með þökkum.
Hann hafði kápu yzta klæða og hafði vafið að
sér kápunni og rann vatnið niður úr henni.
Maður var með honum og hafði sá plögg á baki.
Pétur horfði á komumann um hrið, og furðaði
mjög, er hann sá hann taka sofandi barn undan
kápu sinni. »Reiðstu mér ekki, gamli maður«,
sagði hann — og heyrði Pétur brátt á máli lians,
að hann var sænskur — »eg var staddur á sjó
með barnið og mann þenna, sem hér er með
mér, þegar veðrið skall á okkur; bjóst eg ekki
við öðru, en að hafið mundi svelgja okkur i sig
á hverju augnabliki, en guð hefir viljað láta ann-
að verða. Ró við værum óvanir sjómenn, kom-
ustum við lífs af inn á millum skerjanna, og lent-
um undir klettum þessum, og komum auga á
hús þitt. Viljum við nú reyna höfðingskap þinn
og biðja þig gistingar þangað til við getum Iialdið
áfram ferðinni«. »Herra góður«, svaraði Pétur,
»hús mitt er litið, og eg er ekki vanur að taka
á móti gestum, og eg get ekki veilt ykkur góðan
beina, en allt hvað eg hefi skal ykkur heimilt.
Takið af ykkur vosklæðin og vermið ykkur við
eldinn, en barnið getið þið lagt i rúmið mitt«.
»í þessu litla húsi«, sagði komumaður, og stundi
þungan við, »hjá þessum góða manni finn eg
skjól og hæli, en þar, þar var ekki annað en
eymd og volæði«. »Herra góður«, sagði hús-
karlinn, sem með honum kom, og hafði lagt af
sér byrgðina, »leggið þér af yður yfirhöfnina«.
Pétur tók nú barnið í fang sér, og gætli að, hvort
væta hefði komið að því, en það var elcki. Svaf
það nú vært og vissi ekkert af hættu þeirri, er
það hafði verið i, eða af því, að það var nú
komið með föður sínum, harmþrungnum og
raunamæddum inn í lítilfjörleg húsakynni eins
hafnsögumanns á útkjálkum Noregs. »Sofðu nú
vært unginn minn«, sagði Pétur, og breiddi brek-
ánið yfir það. »Langt er nú siðan ungbarn hefir
sofið í hvílu minni«. Komumaður hatði nú lekið
af sér kápuna og studdi sig við húsvegginn. Hann
mælti ekki orð við þá, en stóð í sömu sporum
og var að velta einhverju fyrir sér í huga sínum.
Hann var hár maður vexti og vel á sig kom-
inn, miðaldra maður að sjá, en ]ió sprotnar
hærur i höfði; ennið háít og hvelft; augun blá
og fögur; nefið lítið eilt niðurbjúgt, svipurinn
hinn höfðinglegasti, en þó soi-gbitinn mjög. »Þér
munuð vera úr Svijijóð herra«, sagði liafnsögu-
maður. »Föður mínum var aldrei um Svia, en
eg hefi hugsað, að í öllum löndum eru menn
misjafnir, og fyrir því vil eg taka eins vel á móti
Svíum og Norðmönnum, ef þeir eru í hættu og
þurfa lijálpar við, verið því velkomnir að þyggja
hjá mér það, sem eg get boðið ykkur. Það er
ekki mikið, þó get eg gefið ykkur að smakka
brauð og smjör og volgan vatnssopa á eftir. Og
ekki skuluð þið þurfa að bíða alla stund eftir
því«. óðara en karlinn haíði slept orðinu, var
hann búinn að setja ketil yfir eld, og var hinn
kvikasti við hlóðin. Húskarlinn sat, studdi hönd
undír kinn og svaf, en húsbóndi hans stóð enn
þá í sömu sporum, og sýndist ekki gefa því
nokkurn gaum, er í kringum hann gerðist. Nú
vaknaði barnið og fór að gráta. Faðir minn,
faðir minn! sagði það, og fór að brölta á fætur.
»Gústa, eg er hér«, svaraði hann, og var það
auðheyrt á Jiessum orðum, að þau lcomu frá
föðurhjartanu. Tók hann barnið í fang sér, lagði
það hendur um háls honum, og gekk hann með
það að eldinum. Eldurinn logaði glatt og lagði
birtuna á andlit meyjarinnar. Faðirinn leit á
hana um stund, því næst þrísti hann lienni að
brjósti sér og mælti: »Dóttir mín, hvað ælli þú
segðir, ef þú þekktir ástand þitt? Hrakin ertu
burt af fósturjörðu þinni, og komin hingað á
björg og bersvæði, og hefir þar ekkert við að
styðjast nema hann föður þinn, sorgmæddan
mann, er þú getur mist })á minnst varir«. Svo
mælti hann með tárin í augum, og hann kyssti