Iðnneminn - 01.04.1954, Blaðsíða 2

2___l_£>_N_N_E_M_l_N_N
Málgagn Iðnnemasambands íslands.
Ritnefnd:
Klemens Guðmundsson, ritstjóri,
Gunnar Sigurðsson,
Ingraldur Rögnvald:Vson.
Kristinn Snælar.I,
Ólafur Daríðsson,
PRENTSMIÐJAN EDDA H.F.
Stofnun og endur-
reisn félaga
Það er ekki óalgengt, að
þeir, sem framarlega standa í
baráttu einstakra félaga, eða
sambandsins, séu spurðir að
því, til hvers þetta Iðnnema-
samband sé og hverju það
hafi afrekað. Menn verða sér-
staklega fyrir þessu, ef um
innrukkun félagsgjalda er að
ræða, og lenda þá oft í vafstri
og útskýringum, sem sjaldan
koma að gagni vegna þess að
sá, er þannig spyr, vill oftast
ekki skilja nauðsyn þessara
samtaka.
Hvers er þá að vænta hjá
þeim iðnnemum, sem engin
félagssamtök hafa?
Eitt félag iðnnema hefur
verið endurreist í tíð nú-
verandi sambandsstjórnar.
Hversu beinan þátt sam-
bandsstjórn á í stofnun þess
verður ekki greint. Heiður-
inn, og hann verðskuldaðan,
hljóta nokkrir félagslega
þroskaðir iðnnemar, sem
sýndu geysilegan áhuga og
fyrirhyggju í öllu, er að end-
urreisn félagsins laut.
Síðasta sambandsstjórn
gerði tilraun til stofnunar fé-
lags meðal byggingariðn-
nema í Reykjavík. Félag
þetta skyldi samanstanda af
öllum iðngreinum byggingar-
iðnaðarins, og hefði orðið, ef
vei hefði tekizt, stærsta fé-
lag iðnnema.
Sambandsstjórn boðaði vel
og með góðum fyrirvara til
fundar meðal byggingariðn-
nema og var fengið gott hús
til fundarhaldsins. Aðeins
fimm komu á fundinn. Sam-
bandsstjórn vildi ekki gefast
upp við svo búið og skipaði
alla þessa menn í stjórn til
undirbúnings næstu tilraun-
ar. Hófu þeir starf þegar, töl-
uðu við marga iðnnema og
auglýstu fundinn vel. Þrír
mættu.
Núverandi stjórn gerði til-
raun aftur í þessu sama fé-
lagi, en án árangurs.
Hvað er það sem gerir, að
iðnnemar eru svo geysilega ó-
félagslyndir? Hafa þeir það
góð laun? Er þeim kennt
nógu vel? Er vei hlúð að
þeim í bóklega náminu?
Þessu öllu mun hver einasti
iðnnemi svara neitandi. Á-
stæðunnar verður eflaust að
leita til þeirra kringum-
stæðna, sem allir þeir lenda
í, er hefja iðnnám. Lág laun,
kvöldskóli og margir hafa
fyrir heimilum að sjá. En
staðreynd mun það vera, að
þeir nemar, sem mestan þátt
eiga í þessari sundrung, eru
þeir, sem búa hjá foreldrum
sínum og finna ekki fyrir
nema hluta af þeim ókjör-
um, sem flestir iðnnemar eiga
við að búa. Það mun vera
mjög algengt, að iðnnemar
hafa öll laun sín sem eyðslu-
fé, þegar aðrir þurfa að
kaupa sér fæði, húsnæði og
föt fyrir sömu upphæð.
Þessir nemar verða að ger-
ast virkir þátttakendur, þótt
ekki væri til annars en að
spilla ekki fyrir hinum. Þeir
hafa oft betri aðstöðu til að
starfa að félagsmálum, þar
sem þeir þurfa oft ekki að
stunda augastörf í fritímum
sínum.
Sýnið nú félagsþroska ykk-
ar og stofnið og endurreisið
félög í sem flestum iðngrein-
um. Stjórn I.N.S.Í. mun að-
stoða ykkur í því.
Sambandsstjórnarfréttir
Síðan núverandi sambandsstjórn
var kosin, hefur verið mjög við-
burðaríkt hjá henni. Mörg verk-
efni og misstór hafa verið leyst,
en önnur eru í lausn. Eitt af meg-
in verkefnnm, sem ieysa þurfti
til að bafa gott samband við iðn-
nema, var að koma upp fuilkom-
inni spjaldskrá yfir alla iðnnema
á landinu. Þetta hefur nú tekizt
með góðri aðstoð ýmissa manna,
og gerir það slarf okkar mun auð-
veldara.
Ýmis mál í sambandi við brot
á samningum hafa verið í lausn
lijá okkur og mætli nefna nokkur
dæmi: X kom til okkar og sagðist
ekk’i fá uppgett nema endrum og
eins. Hafði hann síðast fengið upp-
gert í ágúst. Óskaði hann eftir að-
stoð við að lá þetta lagað. Sögð-
um við ncmanum að skila til
meistarans, að slík framkoma væri
brot á samningum og ef þetta væri
ekki iagfært inhan stutts tíma,
gerðum við viðeigandi ráðstafanir.
Þetta var tekið til greina af meist-
aranum, því hann hefur síðan allt-
af gert upp vikulega.
Sjálfsagt munið þið eftir samn-
Skýrsla Iðnfræðsluráðs
um tölu iðnnema á öllu landinu í árslok 1953:
Skýrslan er yfir nemendur í Reykjavík, sundurliðuð eftir iðn-
greinum og tilgreint hversu margir hafa byrjað nám á hverju ári og
heildartala þeirra nú.
I. Iðnnemar í Reykjavík í árslok 1953:
N á m h a f i ð
Iðngreinar: 1950 1951 1952 1953 Alls
1. Bakarar 3 1 1 1 6
2. Bifvélavirkjar 17 17 12 25 71
3. Bifreiðasmiðir 2 2 5 6 15
4. Blikksmiðir 2 1 3
5. Bókbindarar 3 1 1 1 6
6. Flugvélavirkjar 4 4
7. Framreiðslumenn 1 3 4
8. Gullsmiðir 3 1 2 6
9. Hárgreiðslukonur 2 4 2 8
10. Hárskerar 7 2 3 2 14
11. Húsasmiðir 17 17 15 28 77
12. Húsgagnabólstrarar .. .. 3 3 3 9
13. Húsgagnasmiðir 11 3 5 5 24
14. Járnsmiðir 4 3 7
15. Kjötiðnaðarmenn ..., 1 1
16. Kvenklæðskerar 1 1 2
17. Klæðskerar 3 1 4
18. Kvenhattarar 4 2 6
19. Ljósmyndarar 1 2 1 4
20. Leirkerasmiðir 1 1 2
21. Ljósprentarar 2 2
22. Matreiðslumenn 6 1 1 1 9
23. Málmsteypumenn .... 3 1 3 7
24. Málarar 3 5 6 3 17
25. Myndskerar ' 1 1
26. Mótasmiðir 1 1 2
27. Múrarar 5 5 5 3 18
28. Pípulagningamenn ... . 7 7 7 14 35
29. Plötu- og ketilsmiðir .. 4 9 5 16 34
30. Prentarar 11 3 1 1 16
31. Prentsetjarar 2 2 4
32. Rafvirkjar 30 8 11 22 71
33. Rafvélavirkjar 2 2 5 9
34. Rennismiðir 6 5 10 .25 46
35. Skipasmiðir 1 3 3 7
36. Skósmiðir 3 1 4
37. Skrifvélavirkjar 1 1 2
38. Úrsmiðir ...... 2 2 3 1 8
39. Útvarpsvirkjar 1 3 1 5
40. Veggfóðrarar 1 1 2
41. Vélvirkjar 17 30 54 51 152
Alls 178 145 168 233 724
11111111111111 ■■ 1111111111111■11■1111111111111111111111111111■11111■■11111111■I■■11■■■i I i ■ 111111111111 ■ ■ 11111 ■ i 1111 ■ 11111111 ■• * I 11
| RÚLLU- & HLERAGERÐIN . |
Flosi Sigurðsson
Klapparstig 8 — Sími 3820 og 3363
Smíðum trawlhlera fyrir
| MÖTORBÁTA |
| Allar stæröir
líiiiliiiiMiHiiiiiMiiiiimmMiiiiMiimiiiiiiiimiiiiimmmimitiiiniiiiMitiiminiiiiNitMiMiiiiMiHiiiiiitiiiiit
ingnum fræga, sem var samþykkt-
ur af iðnfræðsluráði, en var mikið
lægri en ákvæði segja til um, eða
20% á fyrsta ári í stað 25%, 25%, á
öðrtt ári í stað 30%, 30% á þriðja
ári i stað 40% og 35% á síðasta
ári í stað 45%.
Neminn hefur óskað eftir að-
stoð við að fá ntismuninn greidd-
an og hefur lögfræðingur tekið
málið að sér. Óvíst er, hvað lang-
an tíma tekur að fá svo sjálfsagða
kröftt fratn.
Eitt er mjög nauðsynlegt í öllu
okkar starfi, jtað er að þið hafið
stiiðugt samband við okkttr á skrif-
stofunni. Hún er opin á þriðjn-
dögum frá kl. 5—7 og á föstudög-
ttm frá 6—7, og aðsetur hennar
er að Óðinsgötu 17, Réykjavík.
Þangað skuluð þið koma með öll
vafaatriði, sem þið viljið fá skýrð.
Ýmis félög hafa haldið aðalfundi
sína nú á undanförnuro vikum,
t. d. hafa járnsmíðanemar kosið
stjórn sína fyrir næsta ár og eru
eftirtaldir menn í henni: Ólafur
Davíðsson, formaður; Brynjólfur
Vilhjálmsson, Gunnar Guttorms-
son, Garðar Karlsson, Haraldur
Einarsson. Þeir hafa sýnt sam-
tökunum mikinn áhuga, svo við
vitum, að þeir verða dugandi í
starfi sínu.
I’rentnemar hafa einnig haldið
sinn aðalfund og voru kosnir 1 að-
alstjórn Klemens Guðmundsson,
formaður, Þórólfur Daníelsson,
vat aformaður, Jón Már Þorvalds-
son, ritari, Óskar Jónsson gjald-
geti, Gunnar Hannesson með-
stjórnandi. Félagatala meðlima er
nú aðeins 17, en voru á síðasta ári
21 og enn fer þeim fækkandi vegna
hins gífurlega samdráttar, er hef-
tt r orðið í iðninni á síðustu ár-
um.
Skýrsia hins nýendurreista félags
rafvirkja, sem nú heitir Rafnema-
félag Reykjavíkur, er birt á öðr-
um stað í blaðinu.
l'élag húsgagna- og bólstrara-
netna hefur haldið aðalfund sinn.
Eormaður þess er Úlfar Guðjóns-
son. Mun félag þeirra starfa eins
og undanfarið með prentnemum,
hvað fræðslu- og skemmtifundi
snertir.
Myndirnar af 11. þinginu.
Nú eru myndirnar af þinginu
kotnnar, svo að þeir, sem vilja
eignast þær, geta nú komið á
skrifstofuna og pantað jtær stell-
ingar, sem þeir vilja. Nauðsyn-
legt er, að menn geri pantanir sem
fyrst, svo að hægt verði að afgreiða
þær fijótlega.
Frá happ-
drættisnefnd
Eins og skýrt var frá í síðasta
blaði, þá sendi happdrættisnefnd
tit miða til allra þeirra nema, sem
hægt var að afla réttra heimilis-
fanga á, og óskaði þar eftir, að
menn gerðu skil sem fyrst, þar sem
það mundi gera störf liappdrætt-
isnefndar auðveldari. \ egna þess,
að allt það starf, sem lagt er fram
í sjálfboðavinnu til þess að ann-
ast dreifingu á miðunum, er mjög
mikið og þess þá vænst, að hver
iðnnemi reyndi að aðstoða við
framgang happdrættisins eins og
hann hefði tækifæri til, að minnsta
kosti íþyngdi þeitn ekki starfið,
sem að happdrættinu lyti, með
því að eyða þyrfti mikilli vinnu
og erfiði við að innkalla fé fyrir
tniðana aftur til baka.
Árangur hefur ekki verið eins
mikill eins og nefndin gerði ráð
fyrir hjá þeim hóp iieina, sem fékk
sína miða fyrst. Hefur einungis
lítill hluti þeirra gert skil. En þar
sem þetta blað er það síðasta, sem
út kemur fyrir þann tíma, sem
dregið verður, nema 1. maí blaðið,
þá skorar nefndin á iðnnema að
sýna einu sinni frani á það, að þeir
vilji batnandi kjör fyrir nema,
hvort sem þeir eru að verða bún-
ir eða ekki. Þetta er einungis hægt
nteð því, að við stillum okkar
kröftum ttpp sameiginlega, vegna
þess að það er öruggt, að
aldrei batna kjör iðnnema, nema
Framh. á bls. 3.
• J/achoCondon: •
•! ÖRLAGAORRUSTAN! *
• •
^ •••■*.*•••• ^
FRAM HALDSSAGA
Tom King þurrkaði leyfarnar af mjölsósunni af diskinum sfnum
með síðasta brauðbitanum, og tuggði hugsandi þessa síðusLu síðustu
munnfylli. Þegar hann stóð ttpp frá borðinu. fann hann óþægilcga til
jress að enn var hann svangttr, þó hann væri sá eini, sem eitthvað
ltafði fengið að borða. Bæði börnin höfðtt verið send snemma í rúmið,
í hinu herberginu, í þeirri von, að þau myndu gleyma því að þatt
höfðtt engan kvöldmat fengið. Konan hans bafði ekki bragðað á
matntim, en sat og horfði þögul og áhyggjttfull á hann. Hún var sntá-
vaxin og útitekin kona af daglattnafólki komin, en það mátti sjá, að
einhvern tínta hafði hún verið lagleg stúlka. Mjölið í sósttna hafði
liiin fengið að láni hjá grannkontt sinni, hinum megin við götttna
og brattðið hafði liúti keypt fyrir síðustu attrana sína.
Hann settist út við gluggann í illa farinn stól, sem hrikti við þegar
hann settist, stakk pípunni ósjálfrátt ttpp í sig og stakk hendinni í
jakkavasann. Hann áttaði sig fyrst þegar liann uppgötvaði, að þar var
ekkert tóbak og argur, vegna gleymsku sinnar, lagði hann pfþiina frá
sér. Hreyfingar hans vortt hægar og þunglamalegar eins og ltinir
mikltt vöðvar hans íþyngdu honum. Hann var sterkbyggður maður,
svipdaufur og ekki gat útlit lians talizt of aðlaðandi. Fötin hans voru
úr gróftt efni, gömul og slitin. Yfirleðrið á skónum hans var of léíegt
til þess að eiga við hina þykku sóla, sem þó voru engan veginn ný-
legir. Flibbinn var trosnaður á ódýrtt bómullarskyrtunni hans- og á
henni vortt óafmáanlegir málningarblettir.
En jtað var andlitið á Tom King, sem sýndi, svo ekki var tttn
vii’zt, hver ltann var. Það var hið „typiska" andlit hnefaleikarans.
Andlit, sem var vitni um marga harða hildi í hringnum, sem höfðtt
tmimyndað það þannig, að hann líktist mest villidýri í árásarhug.
Það var ófagurt og skuggalegt andlit, og eitts og til þess að láta alla
drætti þess njóta sín sem bezt, var það nauðrakaö. Afskræntdar var-
irnar mynduðtt munn, sem var vægast sagt ógeðslegttr _ líkastur
skttrði í andlitið. Hakan var framstæð og ruddaleg. Aiigun, svifasein,
ttndir þttngum attgnalokttm og hnykluðum, samandregnum brúnum, ’
vortt nær tjáningarlaus. I þesstt fttllkomna dýrsandliti voru þó augun
það dýrslegasta. Syfjuleg ljónsaugu, aiigu dýrs, sem er albúið til
bardaga. Ennið var aftursleikt og hárið svo stuttklippt að hver hnúskur
á þesstt glæpamannslega höfði var sýnilegur. Nefið var tvíbrotið og
Itafði gjörsamlega glatað lögun sinni undan óteljandi höggunr og
annað eyrað, sem líktist blóntkálshöfði, sundurtætt og t tvöfaldri
stærð við uppruna sinn, fullkomnaði myndina, en skeggbroddarnir,
sem voru sýnilegir, þótt hann væri nýrakaður, gáftt andlitinu blá-
svarlan Iit.