Ljósberinn - 14.06.1930, Side 3

LJO SBERINN
187
Ekkert ykkar hefir víst fengið tæki-
færi að kynnast maurunum, þessum litlu
en ötulu skorkvikindum. En [)að get-
ur bæði verið fróðlegt og skemintilegt
að kynnast peim dálítið.
Margar maurategundir hafa eiturbrodd
og með honum ráðast þeir á menn og
skepnur; en petta vopn hafa ekki ailar
maurategundir. Eær særa óvini sína með
skoltinum, hnipra sig saman að neðan
og spúa sterkri maurasýru úr sér í sár-
ið eftir bitið. Pessi maurasýra er petta
mauraeitur, sein veldur logandi sviða í
hörundinu, pegar rnaurar skríða upp á
pað. —
í fyrstn pykja ilestum pessi smáu dýr
mjög ógeðsleg. En margur er knár, pó
hann sé smár, sannast á peim. Svo eru
peir hugaðir, að peir ráðast á allar
skepnur, sem gera peim usla, pó að pað
svo væri sjálfur fíllinn.
1 Afríku og hitabeltislöndum eru lil
maurategundir, sein fólkinu par pykja
slæmir gestir og er mjög hrætt við.
Pcssir manrar fara í löngum lestum
eöa halarófum eins og logi yíir akur;
forða svertingjarnir sér pá upp í tréin,
og allar skepnur, stórar og smáar flýta
sér að linna sér eitthvert öruggt hæli
fyrir pessari maurahersingu. Stærstu
slöngur láta jafnvel heldur lausa bráð
sína, en að bíða eftir pví að mauragrú-
inn ráðist á pær, pví að pá væri úti
um pær.
Maurarnir hafa afarstóra og sterka
kjálka að vopni og mundu allt af bíta
sig fasta í augu dýranna, og síðan éta
allt hold af beinum, hverja minnstu
tætlu.
Ef býflugur eða geitungar eiga bú á
vegum peirra, pá ráðast pessar maura-
hersingar á bún peirra og ræa möðkuni
peirra. Peir drepa kjúklinga í hænsa-
húsunum; cn peir hreinsa líka lýs og
önnur skriðkvikindi, stór og smá úr
híbýlum svertingjanna. — Og hvar sem
peir koma, tæma peir forðabúrin peirra,
en par skilja peir heldur enga lifandi
skepnu eftir, hvorki skordýr, mús né
rottu.
Pá eru menn ekki síður hræddir við
atnerisku mauravíkingana. Pað hefir
komið fyrir á Vesturheimseyjum, að
maurar pessir hafa etið smábörn upp
til agna, sem enginn var til aðgætaað.
Pessar tegundir og margar aðrar í
lieitu löndunum, eru miklu stærri en
stærstu inaurar á Norðurlöndum; pær
geta orðið 2—-3 sentimetrar á lengd og
eru pví eins og tröll í samanburði við
litlu maurana, jafnvel rauðu skógar-
maurana, sem eru stærstir. Smærstu
maurarnir hafast við f aldingörðum og
á ökrum og liti í haga.
En pessir maurar eru pó eins og
dvergar hjá mörgum öðrum skordýrum,
svo sem stóru bjöllunum (jötunuxum),
engisprettum og íiðrildum.
Þeir eru íramúrskarandi hugrakkir
pessir maurar, en pó er vinnugefni peirra
enn pá furðulegri. Hvar scm peir hitt-
ast, eru peir sístarfandi. Og allstaðar
eru peir sístarfandi. Og allstaðar hittast
peir á jörðinni, jafnt í nyrztu löndúm
jarðar:|: sem undir miðjarðarlínunni, svo
að peir, sem vilja læra iðjusemi af peim,
geta allstaðar haft pá fyrir augum. Þeir
eru par sem kaldast cr og par sem lieit-
ast er, og jafnt uppi á háfjöllum sem
við sjó niðri. En par sem kaldast er,
vaka peir ekki nema um hásumarið, en
sofa allan hinn tíma ársins sínum langa
vetrarsvefni. Peir byggja sér hús í jörðu
niðri eða í berki trjánna, eða peir byggja
sér hreiður úr mold eða jurtaleifum
milli trjágreinanna.
tíumar tegundir láta sér einkar annt
um að tlytja burt alla pá mold, sem
*) Maurar eru pó ekki hér á landi.