Vikan - 20.04.1944, Side 12

i
12
19. hefti Grímu er nýkomið út, en hún er, eins og- stendur á titilblaðinu
„Tímarit fyrir íslenzk þjóðleg fræði“ og ritstjórar eru Jónas Rafnar yfir-
læknir og Þorsteinn M. Jónsson bókaútgefandi. Öll hefti Grimu eru enn
fáanleg og kosta þau aðeins 48,50, og er það ekki mikið fyrir jafn mikinn
og skemmtilegan fróðleik. 1 þessu hefti er Þáttur af Jóni Franz, Drukknun
Jens Svendrups, Snjóflóðið á Stekk, Sögur um fáráðlinga og flakkara, Frá
fommönnum, Dýrasögur, Ófreskisögur, Draugasögur og Huldufólkssögur.
Frásögnin sem hér fer á eftir er úr heftinu.
Snjóflóðið á Stekk
[Eftir handriti Jóns Jónssonar bónda í Firði
S Seyðisfirði. Sögn Björns Þorkelssonar frá Njarð-
vík. — Björn er fæddur 10. sept 1868 og var þá
fjórtán ára, þegar þessi atburður varð. Átti hann
þá heima í frambænum í Njarðvik hjá móður
sinni og stjúpa.]
Um það leyti, sem þessi sorglegi atburður gerð-
ist, bjó stjúpi minn, Björn Sigurðsson, og móðir
mín, Anna Hallgrimsdóttir, í frambænum í Njarð-
vik. Fyrri maður móður minnar, en faðir minn,
var Þorkell, bróðir Bjöms.
Hver gerði það?
Framhald af bls. 11.
aðeins að framkvæma dóminn. Eh það er ekki
nauðsynlegt að bendla hin við það. Þessar tryggu
sálir -— og vesalings Michel — og Mary og Ar-
buthnot ofursti — þau elska hvort annað ...."
Rödd hennar var dásamleg, hún hljómaði um
salinn — þessi djúpa, tilfínningarika rödd, sem
hafði hrifið margan áheyrandann.
Poirot leit á vin sinn.
„Þú ert framkvæmdarstjóri félagsins, Bouc,“
sagði hann. „Hvað segir þú um það?“
Bouc ræskti sig.
„Mitt álit er, Poirot," sagði hann „að fyrsta
skoðunin, sem þú lagðir fram, sé sú rétta —
tvímælalaust. Ég legg það til að hún sé lausnin,
sem við fáum júgóslavnesku lögreglunni, þegar
hún birtist. Emð þér sammála, læknir?"
„Já, vissulega er ég sammála," sagði dr.
Constantine. „Og að því er viðvíkur likskoðuninni,
þá hygg ég — að — að ég hafi verið með fráleit-
ar tilgátur."
„Nú," sagði Poirot. „Þar sem ég hefí lagt
lausn mína fyrir ykkur, þá hefi ég þann heiður að
■draga mig í hlé .... “
ENDIR.
Býlið Stekkur stóð undir Tófuf jalli norðan vík-
urinnar í hér um bil 500 faðma fjarlægð frá aðal-
bænum í Njarðvík, og voru bæjarhúsin við gil-
drag, sem nær upp undir tind fjallsins. Engar
sagnir höfðu menn af því, að þar hefði áður fallið
snjóflóð, og datt því engum í hug, að svo kynni
við að bera. — Á Stekk var einbýli og tiu manns
í heimili þetta ár. Bóndinn hét Guðmundur Guð-
mundsson og hafði flutt þangað sunnan úr vík-
um. Hann var tvíkvæntur, og hét siðari kona
hans Sesselja Þorsteinsdóttir af Njarðvíkurætt.
Þau áttu eina dóttur bama, er Sesselja hét og var
þá tíu ára. Þrír voru synir Guðmundar bónda af
fyrra hjónabandi: Högni, Eiríkur og Guðmundur,
og enn voru þar í heimili fjórir kvenmenn: móðir
húsbóndans, sem var gömul orðin, fósturdóttir
hjónanna, Sesselja Guðnadóttir frá Kjólsvík, og
vinnukonumar Guðný og Margrét, Benjaminsdótt-
ir Torfasonar frá Unaósi í Hjaltastaðaþinghá.
Svo bar við á nýjárskvöld þennan vetur, að ég
og Sigurður bróðir minn, sem var þrem ámm
eldri en ég, voram staddir á Stekk og spiluðum
við Guðmund b'ónda, því að hann hafði mjög
gaman af að spila; sátum við í baðstofu, og var
glatt á hjalla. Snemma á vökunni heyrðum við
öll, sem inni vorum, bresti mikla og skruðninga
úti fyrir, líkast því sem mikil skriða félli. Við
þustum út til að vita, hvað um væri að vera.
Veður var stillt og frostlítið, og eins.kis urðum við
varir, allt virtist vera með kyrrum kjörum, og
ekki gátum við neins til getið, er valdið gæti þess-
um hávaða. Var svo haldið áfram að spila eins
og ekkert hefði í skorizt. — Engir aðrir í Njarð-
vík höfðu heyrt hávaða þenna.
1 frambænum hjá okkur var gömul kona, Helga
Sigurðardóttir, systir stjúpa mins. Hún sagði svo
frá, að um áramótin hefði það borið fyrir sig, að
bæjardyraloftið og skemman væra hranin í rúst.
VIKAN. nr. 16, 1944
Sömuleiðis hafði hún tvívegis séð ljósbirtu í
göngunum fyrir skemmudyrunum og ekki getað
gert sér grein fyrir þvi, hvemig á henni gæti
staðið. — Frá þessu sagði hún áður en snjó-
flóðið skall yfir Stekk.
Högni Guðmundsson á Stekk var trésmiður og
var um þessar mundir við smíðar auður í Borgar-
firði. Slapp hann því einn heimilismanna frá því
að lenda í flóðinu.
Veturinn 1882—83 var ekki mjög snjóþungur.
Þó rak niður allmikinn snjó síðara hluta janúar
og um mánaðamótin næstu 'voru stöðug illviðri
með snjókomu í marga daga. Hefir þá safnazt
‘fannkyngi í gildrag það, sem áður er nefnt.
Snjóflóðið reið yfir bæinn aðfaranótt föstudags-
ins 2. febr. 1883, en vegna illviðranna og snjó-
komunnar höfðu ekki verið samgöngur milli
Njarðvíkur og Stekkjar í nokkra daga áður.
Guðný, eini kvenmaðurinn, sem úr flóðinu bjarg-
aðist, sagði bæði mér og öðrum, að þrátt fyrir
feikna snjókomu hefði engum heimamanna á
Stekk dottið snjóflóð í hug, en síðla dags daginn
áður hafði Guðmundur bóndi kvartað um, að sér
liði illa; hafði hann enga eirð í sínum beinum og
fannst hann hvergi geta staðnæmst. Þreifaði
hann á slagæðinni á úlnlið sér, en kvaðst ekki
geta fundið hana slá, svo að hann óttaðist um.
að hann væri að verða veikur.
Fólkið, sem á heyrði, hughreysti hann og kvað
þetta hljóta að vera ímyndun hans. Um kvöldið
gekk flest fólkið til hvílu um kl. tíu, eins og
vant var, en þær vinnukonurnar, Guðný og
Margrét vöktu fram yfir miðnætti við að skrifa
bréf og ljúka af öðrum störfum. Voru þær fyrir
skömmu háttaðar, þegar flóðið dundi yfir bæinn,
og taldi Guðný, að þá mundi klukkan hafa verið
að ganga tvö. Undir eins á eftir gátu þau talazt
við, Guðný, Margrét og Eiríkur. Hann gat tölu-
vert hreyft sig og reyndi að grafa út í þekjuna
með fingranum, en það var vitanlega árangurs-
laust. Að Guðnýju þrengdi ekkert, en hún gat
mjög lítið hreyft sig. Margrét kvartaði sáran
um, að skápur lægi á höfði sér og brjósti, var
það smáskápur, sem staðið hafði á höfuðgafli
rúms hennar og lagzt undan þekjubrotinu yfir
andlit hennar og brjóst. Við þessi harmkvæli lifði
hún fram á föstudagskvöld, en þá hætti að heyr-
ast til hennar, og töldu þau hana dána. Guð-
mundur yngri hafði legið Veikur um tíma undan-
farið, og heyrðu þau lítið til hans, enda lá hann
nokkuð frá þeim í baðstofunni. — Þannig liðu
35 klukkustundir, eða fram yfir hádegi á laugar-
dag.
Framhald á bls. 13.
Erla og
unnust-
inn.
Telknlng eftir
Ge*. MeManus.
Oddur: Þetta er laglegt! Við eigum að fara á göngu aftur
og ég var búinn að lofa Erlu að hringja i hana — en ég á
ómögulegt með það núna.
Hermaður: Flýttu þér, Oddur!
Oddur (hugsar): Skyldi hann aldrei ætla að segja: nemiö
staðar?
Foringinn: Nú verður hvilt í tvo tima og siðan
haldið áfram.
Oddur: Nú verð ég að hlaupa til baka þrjá
kDómetra til þess að komast í sima!

Oddur: Halló, Erla! Ég gat ekki hringt fyrr —
ég hefi verið á göngu með hershöfðingjanum I
allan morgun!