Vörður - 18.06.1927, Page 1

Ritstjóri og ábyfgð-
armaður
Kristján Albertson
Túngötu 18*
V. ár.
Útgefandi: Miðstjórn íhaldsflokksins.
Reyk|aTÍii 18. júití 1027.
Aígreiðslu- og inn*
heimtumaður
Ásgeir Magnússott
kennari.
[&.
25. blað.
Hvaö veröur hjer á landi?
Eftir fárra daga hvíld í
París flaug Lindberg til Lund-
i'ina. Munaði minstu að stór-
slys yrði að þegar hann lenti
á flugvellinum í Croydon við
Lundúnir. Var þar inúgur og
margmenni, sem komið var
að fagna fluggarpinum mikla.
Flaug hann um stund yfir
flugvellinum, en hvenær sem
hann ætlaði að renna sjer nið-
ur> þyrptist mannfjöldinn að,
svo að hann varð að hefja sig
að nýju til þess að forðast slys.
Þegar hann loks nam land
7. þ. m. var sendiherra Rússa
í Póllandi myrtur og hafa af
því orðið miklar viðsjár milli
þjóðanna. Rússneskir keisara-
sinnar virðast valdir að því og
hefir stjórnin i Moskva svarað
með þvi að hefja að nýju dráp
á andstæðingum sínum heima
fyrir. Virðist horfa til innbyrð-
4. þ. m. lagði ameríski flug-
maðurinn Chamberlain frá New
York áleiðis til Berlín. Hafði
hann einn farþega, miljóna-
mæring er kostaði för hans.
Eftir 43 stunda hvildarlaust
flug lentu þeir í Eisleben í
Þýskalandi, og var þá bensín-
tókst honuin að stöðva vjelina
að nógu fljótt til þess að forða
tugum manna frá bráðum bana.
— Myndin yfir þessum línum
er af komu hans til Lundúna.
Lindberg hjelt heimleiðis til
Ameríku á herskipi úr Banda-
ríkjaflota. Var honum tekið
með kostum og kynjum er
heim kom. 200 flugvjelar flugu
á móti honum og sveimuðu yf-
ir Washington meðan móttöku-
viðhöfnin stóð, en Coolidge for-
seti varð fyrstur til að þrýsta
hönd hans.
is ófriðar í Rússlandi, er vax-
andi fjandskapur með stjórn
þess og öðrum ríkjum álfunn-
ar. Fer hjer á eftir hið helsta
úr skeytum síðustu daga:
Khöfn 8. júrti: Vojkoff,
sendiherra Rússa i Póllandi var
myrtur í gær. Hann var skot-
inn á járnbrautarstöðinni í
forðinn þrotinn. Setti Chamber-
lain nýlt met, flaug 295 ensk-
um milum lengra en Lindberg
og var 10 stundum lengur i
lofti. Var honum tekið með
miklum fögnuði í Þýskalandi.
— Myndin er af Chamberlain og
fjölskyldu hans.
Wabszawa. Morðinginn er rúss-
neskur skólapiltur. Var hann
handtekinn. Kvaðst hann hafa
skotið sendiherrann af pólitísk-
um ástæðum.
Khöfn 9. júní: Símað er frá
Moskva, að ráðstjórnin rúss-
neska hafi sent stjórninni i
Póllandi mótmæli út af morð-
inu á Vojkoff sendiherra. Seg-
ir ráðstjórnin, að orsakir
morðsins séu árásirnar á sendi-
sveitir Rússlands í öðrum lönd-
um, einkanlega Kína og Eng-
landi. Kína og England hal'i
sýnt Rússum fjandskap. Krefst
rússneska stjórnin þess, að
stjórnin í Póllandi beri ábyrgð
á þvi, að morðið var framið,
þvi hún hafi vanrækt að hafa
fullnægjandi eftirlit með starf-
semi rússneskra and-kommún-
ista í Póllandi.
Iíhöfn 10. júní: Stjórnin í
Póllandi viðurkennir ekki að
með sanngirni verði lieimtað,
að hún beri ábyrgð á morðinu.
Heitir hún Rússlandsstjórn því,
að greiða ættingum hins myrta
sendiherra skaðabætur. Þrjátíu
og fjórir rússneskir keisarasinn-
ar hafa verið handteknir í Pól-
landi vegna morðsins.
Miklar æsingar eru i Moskva
út af morðinu á sendiherran-
um, einkanlega fgrir framan
bústað pólska sendiherrans.
Sá orðrómur leikur á, að Rúss-
ar dragi saman lið á landa-
mærum Póllands. Ráðstjórnin
rússneslca tilkgnnir, að siðustu
árin hafi stjórnin í Bretlandi
látið. undirbúa banatilræði gegn
mætustu mönnum hins nýja
Rússlands og kveikja í rúss-
neskum verksmiðjum. Bretland
hafi ennfremur staðið á bak við
morðið á Vojkoff.
Khöfn 11. júní: Rússneska
stjórnin tilkynnir, að vegna
þess hve keisarasinnar leggi nú
mikía áherslu á að efla barátt-
una gegn stjórninni, þá hafi
tjekan skipað svo fgrir, að láta
skjóta tuttugu kcisarasinna,
sem flestir voru fgrverandi liðs-
foringjar. — Menn þessir voru
skotnir í gær. Þeir höfðu verið |
í fangelsum, sakaðir um upp- I
reisnaráfórm gegn ráðstjórninni
og njósnir fyrir England.
Símað er frá London, að
stjórnin i Brctlandi líti svo á,
að ásakanir Rússa i garð henn-
ar og Breta, sjeu ckki svara
vcrðar. Blöðin i Bretlandi telja
það ólíklegt, að stgrjöld leiði
af morðinu á Vojkoff sendi-
herra. Blöðin lita svo á, að her
Rússa sé ekki fær um að leggja
út i stgrjöld.
Khöfn 12. júní: Símað er frá
London, að blaðið 'Pimes líti
svo á, að stjórnin í Rússlandi
sje slegin ótta vegna þeirrar
andúðar sem hún mætir í öðr-
uin löndum, og liafi þess
vegna leiðst út á þá hættulegu
braut, að hefja hryðjuverk.
En blaðið ætlar og, að það sje
ekki einvörðungu mótlætið er-
lcndis, sem komið hafi hryðju-
verkunum af stað, heldur ef til
vill enn frekar, að sundurlynd-
ið í Rússlandi ágerist, og megi
því vera, að aðaltilgangur ráð-
stjórnarinnar sje, að bæla nið-
ur allan mótþróa innanlands
með harðri hendi og skjóta
skelk í bringu með aftökum.
Simað er frá Berlin, að blöð-
in í Þýskalandi líti svo á, að
aftökurnar, sein fram fóru í
Itússlandi í fyrradag, sjeu
geypileg pólitísk yfirsjón, sem
muni hafa eyðileggjandi áhrif
á samúð þá, sem Rússar um
I fyrra kaus Framsókn Jón-
as frá Hriflu inn í dansk-ís-
lensku ráðgjafarnefndina, en á
þinginu i vetur inn i bankaráð
Land sbankans. Hvortveggj a
kosningin var hneyksli. Ef
Framsókn verður í meiri hluta
eftir 9. júlí, þá verður J. J. for-
sætisráðherra og þá er Fram-
sóknarfl. búinn að gera land-
.inu alla þá svívirðu, sem hann
má því mesta gera. Það er
reynt að J. J. hefir flokkinn í
vasá sinum og brúkar hann
eins og honum sýnist.
Af hverju væri þjóðinni gerð
svivirðing ef J. J. grði falið að
mgnda ráðunegti? Af þvi að
hann hefir ekki óflekkað mann-
orð, af því að hann hefir verið
staðinn að þvi mörg hundruð
sinnum að Ijúga vísvitandi og
opinberlega að þjóðinni um
mál hennar.
Hann hefir m. a. skapað al-
veg sjerstaka tegund blaða-
greina, þar sem ósannindum
og blekkingum er svo „meist-
arlega“ fyrir komið, að harð-
vítugur landsmálalygari getur
ekki með öðru móti komist nær
því að verða óviðráðanlegur.
Aðferðin er þessi: Að koma
víða við í löngum greinum,
víkja sein snöggvast að ótal
málum, smáum og stórum,
skeið hafi notið meðal Þjóð-
verja. Óttast blöðin, að aftök-
urnar í fgrradag, sjeu upphaf
að mjrri ógnaöld i rússnesk-
um löndum. Samkvæmt fregn-
um, sem til Þýskalands berast
frá Rússlandi, fara æsingar vax-
andi i landinu. Fjölda margir
andkommúnistar eru hand-
teknir.
Iihöfn 13. júni: Rússneska
stjórnin hefir sent nýja nótu
til stjórnarinnar í Póllandi.
Fullgrðir ráðstjórnin í nótu
þessari, að pólska stjórnin hafi
vitað um, að undirbúningur til
þess að veita rússneska sendi-
herranum banatilræði hafi far-
ið fram. Krefst ráðstjórnin
þcss, að fulltrúa frá Rússlandi
verði heimilað af Póllandsstjórn
að taka þátt i rannsókn máls-
ins.
Símað er frá Varsjá, að
stjórnin í Póllandi hafi rekið
úr landi alla þá menn og kon-
ur, sem að hennar vituncí hafa
starfað að undirróðri gegn So-
viet-Rússlandi.
Símað er frá Berlin, að þrír
embætlismenn ráðstjórnarinnar
rússnesku hafi verið mgrtir i
Hvíta-Rússlandi.. Af þeirri or-
sök og öðrum hafa margir and-
kommunistar verið teknir af
lífi i ýmsum bæjum í Rúss-
landi.
Khöfn 14. júní: Símað er
frá Berlín, að Zaleski, utanrik-
isráðherra Póllands, vænti þess
að samkomulag náist milli
pólsku stjórnarinnar og ráð-
stjónarinnar rússnesku, viðvíkj-
andi kröfum Rússa út af Voj-
kof-morðinu. Hinsvegar heimta
blöðin í Póllandi, að kröfum
Rússa verði synjað.
þannig að þjappað sé saman
fjölmörgum ósannindum og
rangfærslum, eitt keðjað við
annað i langa lyga-festi. Hvern-
ig er hægt að svara slíkum
greinum? Ef þær væru hraktar
með nákvæmni lið fyrir lið —
það myndi fylla heilt tbl. af
Verði — og hver myndi end-
ast til þess að lesa það?
Þó að það láti ef til vill und-
arlega í eyrum, þá eru þessar
greinar fyrir það hryllilegastar,
andslæðastar heilbrigðu mann-
legu eðli, að þær eru hógværar
að rithætti og stillilegar. Hjer
er ekki logið og svívirt í ofsa
og geðæsingi, — heldur af
ráðnum hug, eftir því sein kald-
ri íhugun þykir vænlegast til
áhrifa.
Ef nokkuð má treysta á
hæfileika íslenskrar þjóðar til
þess að hneykslast á ósóma, ef
talsverður meiri liluti þjóðar-
innar er svo gerður, að hann
þoli ekki að ósannindin vaði
uppi i opinberum skrifum um
landsmál — þá eru þessar
greinar J. J. þó ekki nærri eins
óviðráðanlegar, og hann sjálf-
ur virðist gera sjer von um.
Því þá mundi nægja að hrekja
eina og eina af fólskulegustu
lygum J. J. til þess að viti
bornir menn hættu smám
Khöfn 14. júni: Símað er frá
Genf, að ráðsfundur þjóða-
bandalagsins hafi verið settur í
gær. Sennilegt er lalið, að utan-
ríkisráðherrar stórveldanna
ræði um deilumál Rússa og
Breta og Pólverja og Rússa.
Khöfn 15. júní: Símað er frá
Berlín að frá Rússlandi berist
fregnir um ný banatilræði og
samsæri og aukist æsingar með-
1 fólksins stöðugt. Útlendingar
þgkjast ekki lengur öruggir i
Moskva og eru farnir að flgtja
sig þaðan.
Símað er frá Moskva að
ströngu skeytaeftirliti hafi ver-
ið komið á. Valdsvið tjekunnar
hefir verið aukið að miklum
mun. Tjekan hótar að láta
skjóta tuttugu og fimm and-
kommunista, ef fleiri embætt-
ismenn ráðstjórnarinnar verði
myrtir. Varaliðið i Ukraine hef-
ir verið kallað saman.
Simað er frá London, að blað-
ið Dailg Telegraph búist við
þvi, að stjórnin í Ítalíu slíti
bráðlega stjórnmálasambandi
við rússnesku stjórnina.
Khöfn 16. júní: Símað er frá
París, að um 100 menn sjeu
sagðir hafa verið liflátnir í
Rússlandi síðustu dagana og á
meðal þeirra sonur skáldsins
Maxim Gorlci.
Símað er frá Genf, að þar
búist menn við því, að Chambcr-
lain muni gera tilrann til þess
að koma á samvinnu á milli
þeirra ríkja, sem undirskrifuðn
Locarnosamninginn, til þess að
vinna gegn undirróðri Rússa er-
lendis og hrgðjuverkum þeirra
heima fgrir.
Er ný ógnaöid aö hefjast í RússSandi?
Chamberlain.