Bjarmi - 15.02.1907, Blaðsíða 3

B ,1A R M I
19

myndaðist um hann sá skóli, seni
mestur fróðleikur á 17. öld er frá
runninn.
í laridsmálum tók hann mikinn
þátt og var kappsamur þar sem
annarsstaðar og lét ekki hlut sinn,
fyr en í fulla hnefana; komst hann
af því í harðar deilur við ýmsa
höfðingja og landstjórnarmenn.
Pjóörœkinn var hann mjög og
þoldi ekki, að íslandi né íslending-
um væri gerð nokkur hneisa; var
liann hvatamaður að því, að Arn-
grímur hinn lærði ritaði varnarrit
sin (á latínu) fyrír ísland og íslend-
inga gegn ýmsum útlendum mönn-
um, sem höfðu farið með illmæli og
ósannindi um landið og landsmenn,
og skrifaði stundum íormála fyrir
þessum ritum. Verzlunareinokun-
inni, sem hófsl um hans daga, liarð-
ist hann móti og reyndi að koma
því til vegar við konung, að henni
væri létt al', svo að landsmenn
mættu verzla við aðrar jvjóðir; hvatti
liann bændur til samtaka gegn þess-
ari voða-plágu, ogvar sjálfur fremst-
ur í flokki; en tilraunir hans urðu,
])ví miður, árangurslitlar, helzt sak-
ir dáðleysis landsmanna og Jlokka-
dráttar.
Iðjumaður var hann dæmalaus.
Hann var og stórrílcur, en ié sínu
varði hann til þess að clla mentun
og guðrækni á ætljörðu sinni.
í elli sinni komst hann í kör, og
andaðist á Hólum 20. júlí 1627.
Hafði hann þá verið 56 ár byskup
og eru slilís engin dæmi á íslandi.
Dæmi Guðbrandar byskups getur
verið hverjum ])jóðrælcnnm íslend-
ingi til fyrirmyndar og uppörvunar,
í hvaða stöðu sem hann er.
B. J.
Hverjir eiga að útbreiða guðs ríki?
Ef þessi spurning hefði verið lögð
fyrir íslendinga, fyrir 30—50 árum,
mundi henni hiklaust hafa verið
svarað á þá leið, að það ættu prest-
arnir einir að gera. Enmundihenni
nú alment verða svarað á þá leið?
Eg vil ekki, og er heldur ekki fær
um að svara því frá almennu sjón-
armiði, en eg vil í samfélagi við þig,
Jíæri lesaril athuga þessa spurningu.
Að útbreiða guðs ríki, er auðvitað
það, að etla og útbreiða liina sönnu
trú á þríeinan guð. Og í lljótu bragði
má líta svo á, að lil þess séu þeir
menn bezt fallnir, er löngum tima
hafa varið til guðfræðisnáms og eru
þar al’ leiðandi fróðastir í kristnum
fræðum, og æfðir ræðumenn.
En trúin getur verið tvenskonar,
þótt einu nal'ni sé nefnd; hún getur
verið lifandi, en hún getur líka verið
dauð. Við skulum hugsa okkur mann,
sem hefir valið sér lærdómsveginn,
og svo gengið á prestaskólann. Hann
hefir haft þá trú, að til sé almátt-
ugur guð, sem stjórnar og ræður
öllum hlutum; og við námið fær
hann máske enn þá sterkari sann-
færingu um það. Hann fær ólirekj-
andi sannanir fyrir því, að til liafi
verið maður, sem nefndist Jesús
Kristur, og hann trúir því, að hann
hafi verið sonur guðs, sendur í heim-
inn til að frelsa syndugt fólk frá
þess syndum. Og hann lærir utan-
bókar, að trúin sé persónulegt sam-
band við þríeinan guð. Þessi mað-
ur hefir kristna trú og hann hefir
meira, hann hefir mikla mentun,
og þess vegna þroskaðri skilning en
ólærður maður. En er þetta nóg,
til þess að vera »stríðsmaður drolt-
ins«?
Við skuluni hugsa okkur annan
mann. Hann hefir enga kenslu feng-