Bjarmi - 13.03.1946, Blaðsíða 6

6
B J A R M I
Kreddulaus kristin kirkja.
Það eru ýmsir menn, sem virð-
ast ekki eiga aðra ósk heitari,
isienzku kirkjunni til lianda, en
að hún mætti vera það, sem þeir
kalla kreddulaus.
Starf þeirra hefir því beinzt
mjög mikið að því, að hjálpa til
að losa kirkjuna við kreddurn-
ar-, til þess að fólkið fældist ekki
frá henni.
Þeir virðasl ekki liafa náð til-
ætluðum árangri, hvað það snert-
ir, að laða fólkið að kirkjunni.
Kirkjusóknin liefir ekki farið
vaxandi á síðustu áratugum, lield-
ur liið gagnstæða. Hitt hefir þeim
aftur á móti gengið betur, að
smeygja þvi inn hjá öllum þorra
manna, að þetta, sem þeir kalla
„kreddur“, eigi alls ekki heirna
í kristindóminiim. Það séu aðeins
„sértrúarflokkar“, sem haldi fast
við kreddurnar.*)
Hvað þýðir orðið „kredda“?
Ég heyrði séra Bjarna Jónsson
einu sinni útskýra orðið „ki'edda“
i prédikunarstól dómkirkjunnar.
Hann benti á, að orðið kredda
er dregið af latneska orðinu
credo = ég trúi.
Kredda er eftir því það, sem
trúað er = trúarsetning.
Kreddulaus kirkja er því trú-
arselningalaus kirkja, eða kirkja,
sem engu trúir.
Það sjá allir heilvita menn, að
kirkja, sem þannig er, getur ekki
kallað sig kristna. Kristin kirkja
trúir á Jesúm Krist sem Guð og
frelsara. Hún hefir sínar játning-
ar, þar sem saman eru dregin
helzlu atriði trúarinnar, byggð á
Heilagri Ritningu.
Ég býst við, að það séu einmitt
þessi helztu atriði, kristinnar trú-
ar, sem þessir menn, sem ég hef
getið- um hér að ofan, kalla
„kreddur“. Ef svo er, verða þeir
að horfast í augu við það, að þess-
ar „kreddur" eru einmitt sérkenni
kristindómsins, sem liafa tilheyrt
honum frá upphafi og verða aldr-
ei greindar frá, honum. Þá mundi
hann liætta að vera kristindómur.
Það eru víðar kreddur en í
kristindóminum. Þessir sömu
menn hafa sínar „kreddur“.
Þeirra „kreddur eru þær m. a.,
að „kreddur“ kristindómsins séu
ekki sannleikur.
Gott og vel. Ifér á landi er trú-
frelsi. Þess vegna mega þeir, sem
það vilja, aðhyllast það^ að
kreddur kristindómsins séu ekki
sannleikur! En þeir eiga þá að
vera svo lieiðarlegir að viður-
*) Sbr. t. d. mótmælin, sem
um 70 háskólastúdentar skrifuðu
undir árið 1936, gegn því, að pró-
fessor Hallesby fengi að flytja
fyrirlestra við Háskóla íslands,
þar sem hann væri sértrúarflokks-
inaður (órthodox)!! —v Orthodox
þýðir ré/Itrúaður, eins og flestir
vita.
kenna, að trú þeirra sé önnur en
liinna kristnu, og liætta að reka
trúboð sitt í nafni kristindóms-
ins og innan vébanda kirkjunnar.
Þeir menn, sem vilja „kreddu-
lausa“ kirkju eða „frjálslyndan“
kristindóm, eins og það er líka
kallað, (þótt það sé mótsögn),
eiga að vera utan íslenzku þjóð-
kirkjunnar, í söfnuðum eins og
„Frjálslynda söfnuðinum“, því að
þeir eru í raun og sannleika sér-
trúarflokksmenn.
Þetta skilja allirv sem hugsa
rökrétt um þessi mál. Arnór Sig-
urjónsson segir t. d. í íslendinga-
sögu sinni, sem gefin var út á
Akureyri 1942, í kaflanum um
kirkjuna:
„Ifefir mjög gætt umburðar-
lyndis í trúarefnum, hæði um trú-
arskoðanir og trúarsiði. Sértrú-
arflokkar, svo sem andahyggju-
menn (spiritistar) og guðspeking-
ar*), hafa þrifizt innan kirkjunn-
ar, og forystumönnum þeirra
verið falin trúnaðarstörf í þjón-
ustu hennar.“
Ég býst ekki við, að stjórnmála-
flokkarnir myndu gera sér að
góðu, að hafa innan sinna vé-
banda menn, sem hefðu skoðan-
ir, sem gengju í þveröfuga átt við
stefnu flokksins, og leyfðu þeim
óhindrað að útbreiða þær innan
flokksins. Þeir myndu vafalaust
visa þeim á réttan flokk, þar sem
þeir ættu heima.
En þetta virðist íslenzka kirkj-
an gera sér að góðu. Er þá að
furða, þótt líf sé ekki mcð mikl-
um blóma innan hennar.
Sunnudaginn 10. febrúar pré-
dikaði t. d. maður í prédikunar-
stól Dómkirkjunnar, sem flutti
hreina guðspeki (endurholdgun),
og réttlætti hann það með því,
að hann hefði ekki fundið aðra
skýringu skynsamlegri á þessum
málum. Var þessum boðskap hans
útvarpið um allt land.
Látum svo vera, að Iiann hafi
ekki fundið neitt skynsamlegra.
En hann hefir enga heimild til
þess sem þjónn hinnar evangel-
isk-lútliersku þjóðkirkju að boða
þelta í hennar nafni. Samanber
vígsluheiti prestanna, að prédika
Guðs orð hreint og ómengað,
eins og það er að finna í liinum
spámannlegu og postullegu rit-
um, og í anda vorrar evangelísku
lúthersku kirkju.
Aðhyllist einhver prestur frem-
ur kenningar guðspekitínar, er
heiðarlegast af honum að segja
af sér prestsskap og ganga í guð-
spekifélagið, og prédika þar
kenningar sínar.
Sama máli gegriir með mann
eihs og Jón Auðuns, sem nú er
orðinn preslur við Dómkirkjuna.
Hann segir í viðtali, sem birtist
i Útvarpstíðindum 4. árg. 16.—18.
*) Leturbr. mín.
hefti: „Ég er spiritisti og hefi
aldrei farið dult með það. Ég hef
auk þess alltaf leitazt við að leysa
úrlausnarefni mín í samræmi við
þessa höfuðlífsskoðun mína, og
það er þetta, sem safnaðarhörn
mín og áheyrendur aðhyllast.
Spiritisminn er alltaf að vinna á.
Mikill hluti fólks er i söfnuðin-
um (þ. e. Frjálslynda söfnuðin-
um), af því að presturinn er
spiritisti. ..."
Það hefði verið heiðarlegast af
honum( að vera kyrr sem prestur
Frjálslynda safnaðarins. Þar átti
hann heima. Þangað gátu einnig
aðrir farið, sem gátu ekki sætt
sig við kristindóminn.
Ef allt hefði verið með felldu
innan íslenzku þjóðkirkjunnar,
hefði maður með stefnuskrá Jóns
Auðuns ekki komið til greina sem
umsækjaridi um prestsembætti
hennar. — Það hefði ekki get-
að átt sér stað neins staðar í ná-
grannalöndum okkar.
Aðalkredda hinna „kreddu-
lausu“ virðist vera þessi: „Hver
verður sæll i sinni trú“. Eftir því
sem ég veit bezt, er þessi setning
eftir Voltaire, einn af hatrömm-
ustu andstæðingum kristindóms-
ins á sínum tíma.
Kristin kirkja trúir því — og
byggir það á Guðs orði — að eng-
inn verði sæll nema fyrir trú á
Jesúm Krist. Þess vegna boðar
liún einnig þá trú. Og allir sannir
lærisveinar Jesú Krists kjósa
lieldur að trúa Jesú Kristi en
Voltaire eða öðrum „spekingum"
af hans skóla.
Gunnar Sigurjónsson.
Margt hefir gerzt.
Vakningar.
Nýjar fréttir berast með hverju
blaði um ýmislegt merkilegt, er gerzt
hefir víða í kristilegu starfi undanfarin
ár. 1 síðustu tölublöðum er hingað
hafa borizt af blaði norska kristniboðs-
félagsins er frá því skýrt, að vakning-
ar hafi orðið á starfssvœðum þess.
Þannig segir t. d. kristniboðinn Frid-
tjov Birkeli frá því, að talið sé, að um
20000 manns hafi unnizt fyrir Ivrist í
vakningum þeim, er verið hafa á starfs-
svæði norska kristniboðsfélagsins á
Austur-Madagaskar. Þá hefir og fórn-
fýsi safnaðanna vaxið svo, að undrun
sætir.
Uppörvun.
Þá hafa og verið miklar vakningar á
stárfssvæði félagsins í Suður-Afríku.
Það/ merkilega við þá vakningu er, áð
félagið hefir rekið starf þarna í hundr-
að ár, án þess að nokkru sinni hafi
orðið vart raunverulegrar vakningar.
Kristniboðsvinir hafa mikið beðið um
vakningu og nú kom hún öllum að ó-
vörum, blessunarrík og auðgandi. Það
hrífur hjartað sannarlega, að lesa um
lífgandi náðina, scm fjölda manns
hefir veitzt svo að þeir hafa orðið
sannir lærisveinar Drottins Jesú fyrir
trúna á hann.
Og enn eitt: Eykur það ekki von vora
og staðfestu í bæninni að heyra, *að
Drottinn hefir gefið vakningu þar, sem
aldrei hefir áður komið vakning. Vissu-
lega. Vér gleðjumst og styrkjumst í bæn-
inni fullvissir þess, að Drottinn er þess
megnugur að senda oss vakningu.
S
Ýmislegt.
Norskur kristniboði frá Madagaskar
ritar um nauðsyn þess, að kristniboðs-
félagið sendi efnilega menn frá Mada-
gaskar ti( náms i Evrópu, þar eð eng-
inn háskóli er til þar i landi.
Kristniboðarnir á Madagaskar hafa
stofnað mikið útgáfufyrirtæki, til þess
að unnt sé að útvega þjóðinni góðar
bækur.
Sami kristniboði segir nauðsyn á að
norskir kristniboðsvinir reisi tvo stóra
spítala þar og sendi lækna þangað.
Frakkar hafa bannað norskum læknum
,að starfa þar síðan 1912, en nú er von
um, að breyting sé á orðin.
Verið er að reisa mjög aflmikla út-
varpstöð í Abessiníu. Er ætlazt til, að
stöð þessi heyrist um meginhluta jarð-
ar. Stöðinni er m. a. ætlað að flytja
fagnaðarerindið um Jesúm Krist til
þjóða Afriku.
Fjögur hundruð ssepskir æskumenn
biða þess að geta komizt til starfsstöðva
sinna sem kristniboðar meðal heið-
I inna þjóða. 1 Noregi bíða 250 kristni-
j boðar þess að komast úr landi.
í byrjun þessa mánaðar var John R.
Mott, fyrrv. förseti alþjóðakristniboðs-
ráðsins og formaður K.F.U.M. á ferða-
lagi um Norðurlönd. Ilann hélt fjöl-
mennar samkomur í Oslo og fór þaðan
áleiðis til Stockholms.
Kinatruboðssambandið hefir auglýst,
að það opni á ný kristniboðsskóla sinn.
7il dtíuíakrcAA-
Acfmnarimat.
Rauöikross Islands sendi ýms-
um félögum, og þar á meðal K.F.
U.M. og K., bréf með þeim til-
mirilum, að þau létu eitthvað af
hendi rakna til söfnunarinnar
fyrir munaðarlaus börn á megin-
landi Evrópu. Á laugardagssam-
komu æskulýðsvikunnar var
mælzt til þess, að vinir starfsins,
er þar voru, létu fram skerf sinn
til þess að félögin gætu orðið við
þessum tilmælum. Munu um 5500
krónur liafa verið lagðar í fjár-
söfnun þessa og liöfðu þó margir
lagt „sinn skerf“ áður.
SréfiaAkipti
éit (tcnÁ bcrh.
Síra Sigurhjörn Á. Gislason lief-
ir féngið tilmæli frá anörgum
dcjnskum Surinudagaskólahölrn-
um um að koma þeim i bréfa-
skipti við íslenzk sunnudaga-
skólahörn. Ef einhver lesenda
Bjarma gseti stuðlað að því, að
þessari málaleitan yrði sinnt, eru
það vinsamleg tilmæli síra S. Á.
G., að hlutaðeigendur snúi sér til
hans, er mun gefa nánari upplýs-
ingar. Heimilisfang hans er: Ási,
Sólvallagötu.