Alþýðublað Hafnarfjarðar - 17.02.1956, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐ HAFNARFJARÐAR
Málfundafélagið Magni
35 ára
Viðtal vlð lirisliiiii J. Nagnússon, formaiin tóla^sins
Málfundafélagið Magni átti 35 ára afmæli hinn 2. des. s. I.
Vegna þessara tímamóta í sögu félagsins brá tíðindamaður blaðs-
ins sér til formanns þess, Kristins J. Magnússonar málarameistara,
og átti við hann stutt afmælisrabb. Kristinn J. Magnússon er öll-
um Hafnfirðingum svo kunnur, að óþarfi er að kynna hann hér
sérstaklega. Þess skal þó getið, að fárra er að fara í fötin hans,
þegar um er að ræða dugnað og ósérplægni í félagsmálastörfum.
Hann hefur víða komið við á þeim vettvangi á liðnum áratug-
um t. d. innan Góðtemplarareglunnar og Fríkirkjusafnaðarins, og
allra manna lengst liefur hann verið formaður Magna eða samfellt.
í 16 ár. Það ræður af líkum, að umfangsmikil störf í félagsmálum
taka mikinn tíma og umhugsun frá daglegum störfum, þótt áhuga-
sömum og fórnfúsum manni finnist fátt til um slíkt, fafnvel þó fyr-
ir hafi verið að sfá stórum barnahóp.
Kristinn er elztur hafnfirzkra starfsbræðra sinna í málaraiðn.
Hann er röskur og afkastamikill í iðn sinni og nýtur verðskiddaðra
vinsælda hfá starfsbræðrum sínum og viðskiptavinum.
Segðu mér, Kristinn: Hverjir
voru frumkvöðlar að þessari fé-
lagsstofnun?
Það voru þeir Þorleifur Jóns-
son framkvæmdastjóri og Valdi-
mar Long bóksali. Þeir voru báð-
ir aðfluttir í bæinn, austfirzkir
áð uppruna. Báðir höfðu þeir
tekið þátt í starfi og stofnun ung-
mennafélaga á heimastöðvum
sínum, og ekki er ólíklegt að hug-
mynd þeirra að stofnun Magna
hafi átt rætur að rekja til fyrri
starfsemi á þeim vettvangi.
Var ekki um þessar mundir
starfandi ungmennafélag í bæn-
um?
Nei. Ungmennafélagið 17. júní
starfaði hér að vísu um skeið af
talsverðu fjöri og beitti sér fyrir
ýmsum menningarmálum. En
því varð ekki langra lífdaga auð-
ið; það lognaðist útaf og dó eft-
ir 5 ára starf eða svo, og það er
fyrsta og síðasta ungmennafélag-
ið, sem hér hefur starfað.
Hvað er að frétta af félagslífi
almennt hér í bænum kringum
1920?
Mikil deyfð ríkti í þeim mál-
um öllum. Þó voru atvinnumögu-
leikar hér miklir og mikið að-
streymi manna í kaupstaðinn úr
öllum landsf jórðungum, svo mik-
ið, að á manntali árið 1920 voru
tveir þriðju af öllum íbúum kaup
staðarins fæddir utan hans. Ef til
vill bafa margir þessara aðkomu-
manna verið hver öðrum ókunn-
ir, og það átt þátt í því, hve fé-
lagslífið var með miklum deyfð-
arbrag um þessar mundir. Með
stofnun Magna hafa forgöngu-
mennirnir vafalaust að sínu leyti
viljað bæta úr þessu ríkjandi
lognmollu ástandi.
Það gekk fljótt og vel að stofna
félagið. Stofnendur voru 18 að
tölu, en 16 þeirra voru aðfluttir
í bæinn. I fyrstu stjórninni áttu
sæti: Valdimar Long formaður,
Asgrímur Sigfússon ritari og Þor-
leifur Jónsson gjaldkeri.
Og hver var svo tilgangurinn?
Hann var sá, eins og stendur í
lögum félagsins, að æfa menn í
að flytja mál sitt í ræðuformi og í
heyranda hljóði, svo og að vinna
að hvers konar menningarmál-
um, er félagar verða ásáttir um.
mm.
Kristinn J. Magnússon
Það hafa mörg mál borið á
góma á málfundum félagsins eða
er ekki svo?
Jú, ekki verður því neitað. I
afmælisriti, sem félagið gaf út
á 25 ára afmæli sínu og Olafur
Þ. Kristjánsson tók saman, grein-
ir frá því, að þá hafi 150 mál
verið tekin til umræðu á fund-
um „og eru þá ekki talin félags-
mál né umræður um Hellisgerði.“
Síðan hafa mörg mál bætzt við,
þó mér sé ekki kunnugt um tölu
þeirra.
A fyrstu árunum mun einna
mest fjör hafa verið í málfunda-
starfseminni og nefna má, að
fyrsta veturinn voru tekin fyrir
16 mál af ólíkum toga spunnin,
t. d. Lestrarfélög, Sameignar-
hugmynd jafnaðarmanna, Þegn-
skylduvinna, Hugleiðingar urn
bannmálið, Getur Magni haft
menntandi áhrif í Hafnarfirði?
og svo framvegis.
Hvemig hefur fundarsókn
verið?
Fundarsókn hefur verið æði
misjöfn eins og gerist og gengur
í flestum félögum; bezt mun hún
þó hafa verið fyrstu árin. Magni
hefur ávallt verið fámennt félag,
enda hefur félagatalan verið tak-
mörkuð frá upphafi — nú má
hún vera hæst 48 — en sé miðað
við meðlimatölu annarra félaga,
hefur fundarsóknin í heild verið
góð.
Þarf ekki talsvert undirbún-
ingsstarf að fara fram fyrir hvern
málfund?
Jú. Fyrir hvern málfund er
skipuð þriggja manna verkefna-
nefnd. Hún ákveður síðan hvaða
mál skuli tekið til umræðu og
henni ber að láta félagsmenn vita
með nægum fyrirvara hvaða mál
hún hefur valið, svo að mönnum
gefizt kostur á að undirbúa sig
sem bezt fyrir hvern fund. Vegna
þessa verða umræður oft bæði
skemmtilegri og fjörugri. Orða-
sennur hafa iðulega átt sér stað
milli manna á fundum, þótt menn
hafi jafnan verast að deila.per-
sónulega hver á annan og forð-
ast pólitískar þrætur. Hafi mönn-
um hitnað í hamsi við umræðurn-
ar hafa deilurnar haldið áfram
af fullu kappi á leiðinni heim af
fundi.
Því miður er ekki hægt að
segja, að málfundastarfsemin
standi nú i blóma innan félags-
ins og veldur margt. T. d. eru
menn nú orðnir svo uppteknir
í öðrum félögum, þeir eldri farn-
ir að þreytast, en hinir yngri
eftirbátar hinna eldri í orðsins
list.
Hvað hafa nú margir menn
gengið í félagið frá upphafi?
A þessum 35 árum hafa sam-
tals 87 menn gengið í félagið.
Sumir þeirra hafa orðið þjóð-
kunnir — aðrir verið á oddinum
í félags- og menningarmálum
(Framhald á hls. 2)
Siækknn
Dagliciniilisins
Dagheimilisnefnd Verkakv.-
félagsins Framtíðin hefur að und
anförnu unnið að því að stækka
Dagheimili félagsins að Hörðu-
völlum. Skrifaði nefndin bæjar-
stjórn um málið og fór fram á
ábyrgð bæjarsjóðs fyrir láni að
upphæð kr. 300 þús.
A fundi bæjarstjórnar var mál-
ið tekið fyrir og samþykkt að
verða við beiðni nefndarinnar.
Lánið verður væntanlega fengið
í Sparisjóði Hafnarfjarðar og
tryggt með fyrsta veðrétti í hús-
eign félagsins.
Jafnframt hefur bæjarstjórn
tekið upp í fjárhagsáætlun sína
100 þús. kr. framlag til þessara
framkvæmda og er gert ráð fyr-
ir, að sú upphæð verði önnur af
tveim greiðsiium bæjarsjóðs til
framkvæmdanna.
Aðsókn að heimilnu hefur
stöðugt farið vaxandi og komast
nú færri að með börn sín en
vilja. Er því brýn þörf úrbóta,
enda munu framkvæmdir hefj-
ast á yfirstandandi ári.
Leyfi veih fyrir
biðskýli
Jóngeyr D. Eyrbekk hefur
fengið leyfi til þess að setja upp
biðskýli og söluskála við vega-
mát Melabrautar og Hvaleyrar-
brautar. Er leyfið veitt til 5 ára.
Barnastúkan Kærleiksbandið
Hinn 5. þ. m. hélt barnastúk-
an Kærleiksbandið nr. 66 grímu-
dansleik fyrir meðlimi sína. Var
dansleikur þessi vel sóttur og
skemmtu bæði börn og fullorðn-
ir sér ágætlega. Munu þarna hafa
mætt yfir 80 börn, grímubúin
og stór hópur, sem ekki var með
grímu. Voru búningarnir hinir
smekklegustu og þeim sannar-
lega settur vandi, sem um þá
áttu að dæma. Var því það ráð
tekið að láta áliorfendur og gesti
greiða atkvæði um búningana og
tók dómnefndin tillit til þess, sem
þar kom fram.
Voru veitt fern verðlaun fyrir
beztu búningana. Voru það allt
bækur, sem Verzlun Valdimars
Long gaf, hver annarri betri og
skemmtilegri. Verðlaun hlutu
þau Bára Guðmundsdóttir,
Jórunn Einarsdóttir, Svana Ein-
arsdóttir og Birgir Friðleifsson.
Æði voru búningarnir breytileg-
ir. Voru sumir úr heimi þjóðsagn-
anna, aðrir stæling fjarlægra
mannflokka og nokkrir stæling á
dýrum.
Þau Sigríður Sæland og Jón
íhaidið og útsvörin
Utsvörin í Reykjavík fyrir ár-
ið 1956 hækkuðu um 43% frá ár-
inu á undan. Hækkun þeirra var
ákveðin skömmu fyrir jólin og
íhaldið rökstuddi liana með því,
að verkamenn hefðu fengið 11%
grunnkaupshækkun! Fjárhags-
áætlun Hafnarfjarðar var samþ.
skömmu eftir nýárið. Þó útsvör-
in hér hækki nokkuð er það þó
ekki nálægt því eins mikið hlut-
fallslega og í Reykjavík. Hamar,
blað hafnfirzks íhalds, hefur
hvergi minnst á þessa gífurlegu
hækkun í Reykjavík, þótt blað-
inu verði tíðrætt um hækkunina
hér og telji liana starfa af óstjórn
og glæfralegri meðferð fjármuna.
í nefndu blaðið frá 16. jan. s.l.
er í klaufalegum leiðara minnst
á jóla- og nýársgjafir bæjarstjóm-
armeirihlutans til almennings
hér, og er þar átt við hækkun út-
svara og innheimtu þeirra. Nú
ætti hinn frómi ritstjóri að
skreppa til Reykjavíkur á fund
flokksbræðra sinna og fá fréttir
af sams konar viðburðum þar.
Mun þó raunar strax vera hægt
að upplýsa hann um, að „jóla-
og nýársgjafirnar“ voru ólíkt ríf-
legri til almennings þar en hér.
Getur ritstjórinn að sjálfsögðu
verið stoltur af því, þó hann af
einhverjum ástæðum veigri sér
við að birta þessar fréttir í blaði
sínu.
Bálarnir
Gæftir hafa verið stirðar það
sem af er fyrir smábáta, en sæmi-
legur afli, þegar gefur.
19 bátar eru byrjaðir landróðra
2 eru á útilegulínum. Það er
Björg og Goðaborg.
1 er á netum, þ. e. Ársæll Sig-
urðsson. Hann hefur tvisvar land
að litlum afla.
Jóhannesson höfðu séð um undir-
búning og tilhögun skemmtunar-
innar, sem hvortvggja var til hins
mesta sóma fyrir alla. Hafa þau
og þeir, sem vinna með börnun-
um bæði að þessu og öðru leyst
af hendi þarft verk og gott. Verð-
ur það aldrei þakkað né rnetið
sem vert er, því að fullyrða má
að flestar frístundir þessa fólks
séu áskipaðar á einn eða annan
veg í þágu barnanna og málefna,
þeirra, sem barnastúkan vinnur
að. Það er mikill vafi á því, að
meginhluti foreldra barna þeirra,
sem hér njóta góðs af, hafi
minnstu hugmynd um allt það
óeigingjarna starf, sem liér er
unnið í þágu barna þeirra af ó-
viðkomandi fólki, án alls endur-
gjalds of oft án þakklætis.
Barnastúkan Kærleiksbandið
býður fimm manna fram-
kvæmdanefnd sem aftur er und-
ir vernd Stórstúku íslands.
Gæzlumenn eru þau Sigríður
Sæland og Jón Jóhannesson.
I vörzlum stúkunnar er Minn-
ingarsjóður Árna Mathiesen,
sem stúkunni var gefinn af ætt-
ingjum og vinum Árna heitins.
Er sá sjóður nú 12 þús. kr., en
sjóður stúkunnar sjálfrar um 11
þús. Samkvæmt starfsskrá Minn-
ingarsjóðsins má verja allt að
helming af árstekjum hans til
starfsemi stúkunnar. Um 300
meðlimir eru nú í stúkunni.
25 bálar niumi r»a
liéúnn í vriur
Héðan munu róa 25 vélbátar
í vetur. Af þeim eiga 18 heirna
í bænum en 5 utan bæjar. Um
tvo báta er blaðinu ekki kunnugt.
Þessi eru nöfn bátanna:
Hafbjörg. Guðbjörg, Fagriklett-
ur Fróðaklettur, Fjarðarklettur,
Fiskaklettur, Flóaklettur, Faxa-
borg, Fram, Stefnir, Hafnfirðing-
ur, Reykjanes, Freyfaxi, Orn
Arnarson, Dóra, Kópur, Ársæll
Sigurðsson og Jóhannes Einars-
son. — Frá Akureyri eru: Stjarn-
an og Auður. — Frá Siglufirði
eru: Þorsteinn. — Frá Seyðis-
firði: Valþór. — Frá Eskifirði:
Víðir (á útilegu).
Ekki eru allir bátarnir byrjað-
ir veiðar, en þessir bátar hófu
veiðar, sem hér segir: 23. jan.
Hafbjörg, Fagriklettur, Valþór
og Auður. Hinn 24. byrjaði Þor-
steinn, en Fiskaklettur og Guð-
björg þann 25. og Fróðaklettur
þann 26.
Var afli bátanna mjög rýr
þessa fyrsta róðra, enda tíð óhag-
stæð um það leyti.
Af kunnugum mönnum er tal-
ið að við bátaflotann hér vinni
um 300 manns og er þá ekki með-
talið það fólk, sem vinnur að verk
un aflans. Sézt af þessu, að vél-
bátaútvegurinn er afar þýðing-
armikill, bæði hvað áhrærir at-
vinnu og gjaldeyrisöfhin. Það
veltur því á miklu að þeir, sem
með þau mál fara, hafi fullkomua
ábyrgðartilfinningu til að bera,
og sýni dugnað og hagsýni í hví-
vetna.