Heimilisblaðið - 01.03.1946, Page 2

46
HEIMILISBL AÐIÐ
Baráttan gege engisprettunum
Eftir Martin Thornhill höfuðsmann
INNRÁSIR feiknastórra engi-
sprettnahópa hafa stundum ógn-
að efnaliagslegu öryggi hálfs heiins-
nis. Tólfta hvert ár eru þær lang-
hættulegastar.
Árið 1944 var eitt af þessum ár-
uin, og var því gerð stórfelld árás
á heimkynni engisprettnanna í Ara-
bíu til að koma í veg fyrir, að
þær legðu af stað í Iiina venju-
legu herferð sína um Litlu-Asíu
til að éta þar allan gróður.
★
Engispretturnar eru næstum ótrú-
lega stórvirkar við að eyðileggja.
Þær geta étið allan gróður í stór-
um héruðum á nokkrum klukku-
stundum.
Oldum saman liafa menn barizt
við þessa plágu og alllaf beðið ó-
sigur. Og það er ekki furða, því
að einn hópur af engisprettum get-
ur dreifl sér yfir a. m. k. 2000 fer-
mílna svæði. Þar sem þær setjast
éta þær allan gróður, hvert strá
og hvert laufblað. Svo hefja þær sig
til flugs aftur og setjast niður á
nýjan stað.
Einu sinni vildi svo heppilega
til, að stormur feykti heilum bóp
í sjóinn úti fyrir strönd Suður-
Afríku. Hræjum kvikindanna skol-
aði að landi, og mynduðu þau fjög-
urra feta háan garð á átta kíló-
nietra löngu svæði. — Á eynni
Kýprus voru á einu ári um 60 millj-
ónir engisprcttna veiddar í gryfj-
ur og drepnar. Þar var lílca einn
sinni eytt Um 300 smálestum af
engisprettum á sama ári.
• Árið 1915 varð Egiptaland fyrir
verstu engisprettuinnrás, sem sög-
ur fara af þar. Feiknalega niiklar
gryfjur voru grafnar, og veiddust i
þær um 7866 milljónir af kvikind-
ununi, og voru þau 13.500 smáleslir
að þyngd. Og þetta veiddist ekl.i
á öllum innrásartímanum, en að-
eins á einum kafla lians.
Einstakir bændur beita oft frum-
legum aðferðum í viðureigninni við
þennan sameiginlega óvin. — Ég
bef séð araliiska smábændur ri'la
sundur slétl og gljáandi níynda-
lilöð og leggja þau á jörðina fyrir
framan akra sína til að konia í veg
fyrir skríðandi hópa engisprettna.
Kvikindin gátu ekki komixt yfir
liálar ■ síður niyndablaðanna og
sveigðu frambjá ökrunum, en eig-
endurnir krupu á kné og þökkuðu
Allah.
Á seinni árum hefur nýtízkulegri
og öflugri aðferðum verið beitt í
baráttunni gegn innrásarseggjunum.
Og vísindin voru næstum liúin að
sigra í þessari viðureign, þegar
stríðið skall á.
Snemma á árinu 1943 nálgaðist
engisprettnatorfa, sem var um 80
km. að breidd og 200 km. að lengd,
Qattarra i Egyptalandi og umhverfi.
Tveggja þúsunda manna her réðst
á kvikindin með eldsprautur að
vopni og hrakti þau út í eyðimörk-
ina. Þar dreifðu flugvélar yfir þau
eiturdufti. Yorið eftir var fyrsta
stóra sóknin liafin gegn engispreti-
unum. Skipakostur Randamamia
var nauniur, og var því mjög áríð-
andi að lierir þeirra í Norður-AÍ-
ríku og Litlu-Asíu gætu sem mest
húið að landbúnaðarfrarnleiðslu
þessara landa að því er neyzluvör-
um við vék. En þá þurfti líka að
tryggja, að engisprettur gerðu sem
minnst tjón um sumarið. — Skor-
dýrafræðingar böfðu fundið nýja
engisprettnagróðrarstíu í afskekkt-
um liluta Arabíu. Þaiigað voru flutt-
ar afar miklar hirgðir af eitruðu
hveitihýði, og var því dreift um
allt þetta landsvæði á meðan engi-
spretturnar voru ófleygar. Kostn-
aðinn af þessari herferð greiddu
stjórnir Bretlands, ■ Sovétríkjanna,
Afríkii og Indlands í samvinnu við
Litlu-Asíu-ríkin.
★
Það hefur löngum verið skoðun
manna, að tvær tegundir væru til
af engisprettum, — önnur tegund-
Útgefendur: Jón Helqason
Valdimar Jóhannsson (ábnid
Blaðið kemur út mánaðarlegai
um 240 blaðsíður á ári. Verð
árgangsins er kr. 15.00. I lausa-
sölu kostar bvert blað kr. 1-50-
— Gjalddagi 14. april. — Af'
greiðslu annast Prentsniiðja
Jóns Helgasonar, Bergstaðasf:'
27, sími 4200. Pósthólf 304-
Prentsmiðja jóns Helgasonar.
in færi einförum, en hin í hópi"11'
En nú er komið í ljós, að tegunú111
er aðeins ein, og að hópferðirU‘r
slafa af lífsskilyrðunum. Þessi sU1'
ræna plága er mjög lík ensku1,
engisprettum (grasshopper), en rf
miklu stærri. Þær suðrænu verp"
eggjum sínum í sand, og eltir 4—
vikur koma ungarnir úr eggjunun''
Þær eru skaðlegar á öllum sb‘
um ævi sinnar, — strax sem hrflir
og svo á ineðan þær eru ófleyP'1
„unglingar“ og ekki sízt þegar l'a’r
eru orðnar fullvaxta og fleygar.
t__0
öðru æviskeiðinu, sem varir
vikur, fara þær á vergang í
stóruni hópum, oft margir
kílú'
metrar að ummáli, og éta allt se'1
ætt er á vegi þeirra. Það var á I1' "'
tímabili, að eitrað hveitihvði '•
lagt í veg fyrir þær. Éta þ*r L'
vegna vatnsins, sem það er hle)*1
Það er því áríðandi að útrý,nf
engisprettunum á meðan þ'Er 11
að þroskast, og fyrstu fréttir11"
af góðum árangri nýtízku aðte
komu frá Austur-Afríku. Þar ey 1
ein herdeild 526 hópum e’1^
sprettna með nýju eitri, se.n nef'1
ist D.N.O.C. Hóparnir koniu fr
Turkana í Kenía, og þúsundir 8,1111
lesta af matvælum voru í hæ111
í Austur-Afríku. í herdeildinni, seu
bægði þessum voða frá Austu
Afríku, voru 60 brezkir liðsforiuf-1
Frh. á bls. 61-