Heimilisblaðið - 01.03.1946, Síða 3

35. árg.
Reykjavík, marz 1946
3. tbl.
MYNDIRÍJRLÍFIÞJÓÐARINNAR
veizlusiðir og hversdagsstörf
veizlur.
| MINU UNGDÆMI kynntist ég ekki öðr-
Um veizlum en brúðkaupsveizlum og erfi-
^tykkjum. Ég var í fjölmörgum þeirra, því
foreldrum mínum, og móður minni eftir
a® faðir minn lézt, var boðið í flest samkvæmi
j öágrenninu, og okkur systkinunum ásamt
Peim. Flest eða öll hjón héldu veizlur, þeg-
ar þau giftu sig, þótt efnalítil væru. Þá var
Eér um bil óþekkt að kaupa leyfisbréf. Veizl-
II r voru einnig haldnar við jarðarfarir, þótt fá-
taekir ættu lilut að máli.
Mjón voru ætíð gefin saman í kirkju þeirri,
þau áttu sókn að. Þegar boðsfólk var komið
a Eirkjustaðinn var því vanalega veitt kaffi
III brauði, tvíbökum, pönnukökum, vöfl-
ug lummum og svo vín, brennivín lianda
'arlmönnum, en kirsuberjavín eða messuvín
anda kvenfólki. (Kirsuberjavínið var vana-
e8a kallað kirsuberjabrennivín). Þegar búið
Var að skauta brúðinni, sem stundum gekk
®emt, því að gömlu faldarnir voru viðamikl-
lr’ og burfti að festa þá vel, hófst brúðargang-
•inn. Þá var pre6tur kominn skrýddur fyrir
mrið. Brúðarganginum var hagað þannig,
a fyrst leiddu tvær helztu konur sveitarinn-
ar Erúðina á milli sín, en ógiftar stúlkur leidd-
Ust þrjár og þrjár á undan út að kirkjudyr-
Uin og skipuðu sér báðum megin við þær með-
an Erúðhjónin voru leidd í kirkju til sæta
jInna fyrir framan grátumar. Tveir helztu
°^8ge8tir meðal karlmanna leiddu brúð-
Su*nann á eftir brúðarskaranum, en fólk er
k þar á eftir, bæði karlar og konur, gekk
reglulítið. Þar á eftir gekk söngflokkurinn.
egar brúðargangurinn fór af stað frá bæjar-
Frásagnir þær, sem liér fara á eftir, eru tekn-
ar úr bók Finns Jónssonar á Kjör6eyri, ÞjóS-
hœttir og œvisögur jrá 19. öld, sem út kom
uin áramólin síðustu á forlagi Pálma H. Jóns-
sonar á Akureyri. Rit Finns, scm höfundur
nefndi sjálfur MinnisblöS, skiptist í þrjá megin-
hluta: sagnaþætti, þjóðháttalýsingar og þjóð-
sögur. Er þar um auðugan garð að gresja og
merkan fróðleik að finna. — Frásagnirnar, sem
hér fara á eftir, eru úr þeim hluta bókarinnar,
þar^ sem lýst er daglegu lífi á Suðurlandi um
og eftir miðja 19. öld.
dyrum til kirkju, hóf söngflokkurinn söng-
inn, og meðhjálparinn hringdi þar til fólkið
var komið í kirkjuna. Vanalega var sungið
við brúðarganginn versið nr. 307 í aldamóta-
sálmabókinni „Fyrstu brúður til fyrsta
manns“. Þá var vanalega á undan lijónavígslu
sunginn sálmurinn nr. 309 í sömu bók „Heim-
ili vort og húsin með“. Ur kirkju var brúð-
argangurinn með þeirri breytingu, að brúð-
hjónin leiddust á undan ltinu fólkinu. Þegar
komið var úr kirkju bjó fólk sig af stað þang-
að, sem veizlan átti að vera. Þegar boðsfólk
var komið á veizlustaðinn var það oft eitt
fyrstá verk frammistöðumannsins að safna
söðuláklæðum allra boðskvenna og tjalda
með þeiin innan veizlusalinn, sem oft var
skemma, þar sem ekki var stofa til. Og jafn-
vel þótt stofur væru á bæjum, voru þær sjald-
an svo rúmgóðar, að þær rúmuðu alla boðs-
gesti. Vanalega var búið að setja borð og
setubekki, þegar fólk kom á veizlustaðinn.
Þá var borinn matur á dúkað borð og gest-
ir leiddir til sætis, og var það sannarlega
vandasamt verk fyrir frammistöðumenn, því