Frón - 30.11.1918, Page 8

180
FRON
gimsteinum. merktan krúnu keis-
araveldisins fyrverandi. Rétti hann
kross þenna að öðrum verðinum
og stamaði: »Færðu þetta syni
mínum. Berðu börnum mínum
hinstu kveðju mína og segðu þeim
að eg muni hitta þau í lífinu fyrir
handan«.
Vörðurinn gerði sér upp hósta,
virtist verða órólegur og þagði.
Hann horfði á krossinn, svo á fé-
laga sinn og var á.háðum áttum
hvort hann ætti að taka við þessu.
»Eg sé, að þú hefur giftingar-
hring á fingri. Þú hlýtur að vera
giftur og átt ef til vill börn sjálf-
ur. Viltu ekki gera þessa- hinstu
bón mína?« hélt keisarinn áfram
í bænarrómi.
»Jæja, ef til vill vil eg það«,
stamaði vörðurinn og tók við
krossinum. Líkamsþrek keisarans
var nú yfirbugað og hneig hann
aftur á bak í sætinu.
Hestarnir voru að verða þreytt-
ir, því að þetta var heit sumarnótt.
Nú var snúið út frá alfaraveginum
og að lokum numið staðar á hæð,
er umkringd var furuskógi. Fang-
inn stundi þunglega. Verðirnir
opnuðu dyrnar og báru hann út.
Enn var dimt. Lítil rönd kom-
andi dags blikaði fjærst í austri.
Fyrverandi valdhafi Rússlands
reikaði frá kerrunni studdur af
varðmönnunum. Nokkur augna-
blik starði hann i kring um sig eins
og í leiðslu. Hið svala morgunloft
var hressandi og einn af hermönn-
unum bar honum glas af köldu
vatni. All-langt í burtu frá kerr-
unni hylti undir hinar skuggalegu
myndir hermanna Rauðu varð-
sveitarinnar og dómaranna, er
hreyfðu sig til og frá með luktir
í höndum, og fyrir aftan þá sást
móta fyrir gálganum.
Þögn grafarinnar hvíldi yfir
þessum stað. Umhverfið var
drungalegt og draugalegt í augum
fangans og allra snöggvast byrgði
hann fyrir augu. Var hann auð-
sýnilega að reyna að átta sig á,
hvað fyrir honum myndi nú liggja.
»Hvað — guð minn góður —
hvað á að gera — hér?« spurði
hann verðina og starði á gálgann.
Verðirnir svöruðu honum engu.
Viðarbekkur var þarna og fang-
inn, enn í handjárnum, hneig nið-
ur á hann, titrandi og óttasleginn.
Nú risu umræður út af því, hvort
mér, prestinum, skyldi leyft að
taka á móti hinstu syndajátningu
fangans.
Hér tók eg kröftuglega til máls
og minti þá á hinn áhrifamikla em-
bættismann, er heimilað hefði mér
rétt til þess að vera með keisaran-
um til síðustu stundar. Eg skoraði
á þá drengskapar síns vegna, að
kvelja ekki að óþörfu hjálparlaus-
an fanga. Á endanutn var mér
leyft að gegna mínum helgu skyld-
um, þótt háðsyrðum væri að mér
beint úr öllum áttum.
Eftir að eg hafði blessað fang-
ann xneð hinum helga krossi, las
eg bæn og úthlutaði honum svo
sakramentinu. Keisarinn opnaði
augun og mælti með lágri grát-
þrunginni röddu:
»Faðir—guð blessi þig — berðu
blessun þína fjölskyldu minni —
konu minni. Hvað — ætla þeir að
gera við mig?« Svo hné þessi eitt
sinn voldugi maður niður á bekk-
inn og lá þar hreyfingarlaus.
Verðirnir reistu%hann við og
buðu honum vatn að drekka. Eg
helti á glas af hinu helga messu-
víni og hélt því að vörum hans.
Hann tæmdi glasið og virtist
styrkjast við. Svo leit hann upp
til mín bænaraugum og mælti með
ósamanhangandi orðum:
»Fóik mitt — sonur minn—skyldi
það fá að sleppa? Vesalings —
konan mín — og börn. Hver verða
endalokin?«
Orðin dóu á tungu hans.
Lögreglustjórinn ga’f hermönn-
unum bendingu að færa fangann
til gálgans. Fanginn gat nú tæp-
lega gengið. Ásamt hermönnun-
um studdi eg hann.
Hin helga huggun trúarinnar
veitti honum styrk að ná ögn
haldi á hugsunum sinum. Eg
mæltist til við lögreglustjórann að
fanginn fengi að tala. Við merki
frá dómurunum var þetta veitt.
Eftir að hafa drukkið glas afvatni
blönduðu með víni, talaði keisar-
inn nokkur orð með titrandi en
áheyrilegri röddu:
»Guð sé mér vitni, að eg reyndi
— mitt bezta — fyrir land mitt
og þjóð — alt mitt líf. En eg var
fangi — fangi eins og eg er nú«.
»Haltu áfram«, örfaði eg hann
og hélt i hönd hans stöðugt á
meðan.
»Eg var svikinn — táldreginn
— hrjáður. Ó, Guð minn, — hve
nær hlaut eg sanna lífsánægju —
lífsstundir mínar?«
Hermennirnir og dómararnir
hlógu. Raddir hér og hvar tóku
fram í: »Hvað um harðstjórn
þína? Hvað um kúgun þína og
aftökur? Hvað um lögreglu þína?
Hvað um þær mörgu þúsundir
flæmdar til Síberiu?«
Keisarinn fékk ekki haldið á-
fram.
Eg bað að mér vært leyft að
heyra síðustu orð hans í einrúmi,
án þess við værum nokkuð ónáð-
aðir. Dómarinn veitti náðarsam-
legast hálfa klukkustund til slíks.
Á þessum tíma hvislaði fanginn
að mér í sundurlausum setningum
því, sem hann hefði getað sagt.
Eg lofaði að birta þjóð hans orð
þessi við fyrstu möguleika,
»Eg er — hræddur við stríð
eftir þetta stríð«, hvíslaði hann.
»SkelfiIeg ógæfa vofir yfir heimi
öllum. Þetta er barátta hins dýrs-
lega manns gegn hinum þroskaða
manni. Trúin ein fær bjargað
mannkyninu frá eyðileggingu. —
Rússland er nú stjórt eldfjall. Eg
sé — loga eyðileggingar og angist-
ar, en sömuleiðis dögun — nýrrar
menningar«.
Hann sagði mér frá hinum
margvíslegu hindrunum, er komið
hefðu í veg fyrir góðar fram-
kvæmdir hans gagnvart þegnum
sínum. Hann lýsti því yfir, að
skoðun hans væri, að Rússland
Teiegrammadr.: Telefon nr.
Strand. 598, 237, 507.
Emil Strand
skipamiðlari (Skibsmægler).
Reykjavík.
Utveg-ar skip til flskflutn-
ings til Spánar og’ saltflutn-
ing's þaðan aftur og- hingað.
Einnig- útvegar hann trjávið
alls konar frá Noregi og Sví-
þjóð._______________________________
Gunnar Sigurðsson
(frá Selalæk)
yfirdómslögmaður
■ flytur múl fyrir nnclii*- ogf ylirrétti. ZZH:
Kaupir ogf selur fasteignir, skip og aðrar eignir,
Allir, sem vilia kaupa og seija slíkar eignir, ættu að snúa sér til hans.
Skrífstofa i húsí Nathans & Olsens (2 hæð).
Simar: ÍSÆ£Sf.ot"“' I»ósthólf 35.
Gialddagi blaðsins var 1. jnlí.
myndi aldrei verða ánægt undir
lýðveldisstjórn og sizt af öllu und-
ir jafnaðarmannafána. Að eins
frjáls, haganleg konungsstjórn
myndi hæf fyrir Rússland. Enn-
fremur sagðist hann aldrei hafa
viljað landi sínu neitt ilt — þetta
illa hefði verið framkvæmt af
»klikkunni« er umkringdi hann.
»Dauði Rasputins var stórt áfall
fyrir mig. Innan um alt falsið ög
í hinu hræsnisfulla andrúmslofti
við hirðina, var hans Ijúfa sveita-
mannseðli hressing fyrir mig.
Hann var góður og velviljaður
maður, er skildi sál Rússlands».
Lögreglustjórinn benti mér, að
aftakan yrði að byrja. Eg hélt
krossinum fyrir framan augu keis-
arans. »Hafið miskunn með konu
minni og börnum! Guð hjálpi
Rússlandi!« voru síðustu orð hans.
Hermennirnir færðust í stelling-
ar með hlaðna riffla i höndum.
Allir stóðu á öndinni, sem væru
þeir að horfa á átakanlegan sorg-
arleik. Keisarinn virtist nú aðfram
kominn, áreynzlan og hin dýrs-
lega meðferð hafði yfirbugað hann.
Fjórir verðir báru hann frá bekkn-
um og bundu hann við stoð. Lög-
reglustjárinn lyfti upp hendinni,
tuttugu rifflar kváðu við — Og
Nikulás Romanoff var ekki lengur
í lifandi manna tölu. »Hkr.«
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
FBÓN
kemur út einu sinni á viku.
Kostar 4.00 kr. árg., ef borgað
er fyrir 1. júlí, 5.00 kr. ef síðar
er greitt.
Gjalddagi 1. júlí ár hvert.
Uppsögn skrifleg bundin við
áramót — ógild nema komin sé
til útgefanda fyrir 1. okt., enda
kaupandi þá skuldlaus.
Útgefandi: Félag í Reykjavík.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Grímúlfnr H. Ólnfsson,
♦ Laugabrekku í Reykjavík.
X Sími 622. — Box 151.
J Afgreiðslumaður:
♦ torlákur Dnvíðsson,
▲
Framnesveg 1.
♦ Afgr. i Bárubúö. Sími 327.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦ ♦ ♦ ♦♦ ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Prentsmiðjan Gutenberg.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦