Templar - 16.12.1904, Blaðsíða 1

XVII. ár.
Reykjavík, Des. 1904.
23. blað.
M. I. Biering,
íangaveg 6,
hefir lil sölu mjög ódj'ran og lialdgóðaii
Skófatnað,
útlendan og innlendan.
Ennfremur eru allar aðgerðir á brúkuð-
um skófatnaði fljótt og vel af hendi leyst
ar frá skóverzluninni
á Laugaveg 6.

Hjörleifur Einarsson.
Þegar gætt er að því, hverjir hafa verið
stúkustofnendur hér á landi, þá eru að
eins þrír menn af þeim er standa á met-
orðalista (Ranglisten). Af tveim þeirra
hefir Templar flutt myndir áður, nú flyt-
ur hann mynd af hinum þriðja þeirra
Hjörleifi prófasti Einarssyni.
Það var 10. Júlí 1898 aðbr. Einar ritstjóri
Hjörleifsson stofnaði góðtemplarstúku í
Tatnsdal, og hlaut hún nafnið Undína. Á
meðal stofnendanna var sr. Hjörl. próf.
faðir hans og hefir hann síðan starfað með
lífi og sál að velferðarmálum stúku sinnar
■og Reglunnar í heild sinni.
Hjörleifur próf. er fæddur 27. Maí 1831
var hann þannig orðinn 67 ára er hann
tók að starfa fyrir bindindismálið. Er
það fremur sjaldgæft að svo aldraðir menn
taki að starfa þótt þeir gerist góðtemplar-
ar, bæði er það að þeir eru þá oft farnir
að fjöri og kappi, en auk þess, er það svo
•oft að þeir eru lengi að venjast breyting-
unni og tileinka sér starfsaðferð og siði
Reglunnar.
En um pr. H. E. er því eigi svo varið.
Hann hefir verið og er óvenjulega fjörugur
•og tápmikill, og frá því fyrsta hefir honum
verið ant um velferðarmál þjóðarinnar.
Það var því eigi að undra þótt hann tæki
upp fána bindindisins og yrði merkisberi
hans í Húnavatnssýslu, enda hofir sú raun
á orðið. Sem dæmi upp á áhuga hans og
þrek má telja það, er hann 1 allslæmu
veðri (24/io 1903) reið út á Vatnsnes til að
stofna þar stúku (Brimaldan stofn. 25/10
1903) mundu þá flestir hafa kosið að sitja
heima, og það þótt yngri væru, en hann,
maður á áttræðisnldri, lét það ekki letja
sig fararinnar. Ætti bindindismálið marga
jafn einbeitta áhugamenn þá tæki það
skjótum framförum og þroska, og prest-
arnir bæði í hans prófastsdæmi og annars-
staðar ættu í þessu að feta í fótspor hans.
Um hag og málefni stéttar sinnar hefir
sr. H. E. mikið hugsað og ritað. Hann,
ásamt próföstunum sr. Zóphóníasi og sr.
Jónasi, mun gera aðalfjörið og iifið í fundi
prestanna í hinu fornu Hólastipti, en fund-
ir þeir munu, eða ættu að geta komið,
ýmsu góðu til leiðar meðal, klerka inn-
byrðis og svo safnaðanna. Unglingafélags-
skapui inn á öflugann talsmann þar sem sr.
H. E. er.
Séra H. E. er nú elsti prestur
■

Sél-a II.IÖRT.EIFUR Einarsson.
landsins að árafjölda, en sem prestar eru
þeir jafngamlir hann og sr. Davið Guð-
mundsson præp. hon. á Hofi báðir vígðir
20 Maí 1860. (H. E. veitt fyrst brauð
2S)/n ’59, og D. G. % ’60) en þeir eru
elstir sem embættismenn af andlegrar-
stéttar-mönnum næst eftir sr. Þorsteini Þór-
arinssyni í Eydölum.
Sr. H. E. hefir verið sæmdur riddara-
krossi dannebrogsorðunar.
Afkomendur Goethe.
Dr. med. P. J. Möbius í Leipzig hefir
ritað bók um Goethe.
Eins og allir vita er Goethe einhver
hinn frægasti bæði sem vísindamáður og
skáld sem uppi hefir verið, og um hann
og verk hans er til ótölulegur grúi af
bókum á öllum málum.
í bók þessari um Goethe ieitast Dr.
Möbius við, að finna ástæðuna fyrir því,
að börn Goethe urðu svo skammlíf og að
ættin er nú útdauð —ekkert afkvæmi þessa
heimsfræga skálds er nú lengur til í heim-
inum.
Dr. Möbius álítur að áfengið sé hin.
sterkasta orsök til þess að ættin er nú
undir lok liðin.
Kona Goethe hét Kristjana fædd Vulpius,
faðir hennar var mikill drykkjumaður og
dó af ofdrykkju.
Vmsir rithöfundar, sem um Goethe hafa
ritað, hafa sagt, að Kristjana hafi drukkið.
Þannig segja Wilhelm Grimm 1809:
„Hann (Goethe) drakk mikið, kona hans
enn þá meira (útlit hennar er dónalegt)".
Þó hyggur Dr. Möbius að engar beinar
sannanir séu til fyrir því, að hún hafi
verið verulega drykkfeld. En hitt telur
hann víst, að eftir það að hún giftist
Goethe tók hún þátt í drykkjusiðum hans;
því að Goethe vildi iáta menn drekka með
sér, og hafði jafnvel þann ljóta vana, að
neyða menn til þess.
Kristjana dó úr flogaveiki 52áragömul.
Þau áttu 5 börn, Goethe og Kristjaná.
1. 'Ágúst, fæddist 1789. Hann var hið
eina barn þeirra er komst upp.
2. Sonur, fæddist andvana 1791.
3. Stúlkubarn,fæddist 1793,lífðií lOdaga.
4. Drengbarn, fæddist 1795. lifði í 17
daga.
5. Stúlkubarn, fæddist 1802, dó strax.
Eina barnið sem lifði var þannig elsti
sonurinn. Hann dó 1830, 41 árs gamall.
Læknar þeir, er opnuðu lík hans, sögðu
um innýfli hans, að þau væru líkust eins
og í gömlum drykkjumanni.
Ágúst Goethe átti 3 börn, voru þau öll
sifelt þjáð af sjúkdómum og dó ættin út
með þeim.
Dr. Möbius segir að lokum: „Heilbrigði
ættanna mælist með lieilbrigði barnanna.
Mörg börn og heilbrigð börn er vottur um
sterka og heiibrigða ætt.
Þekking vor er í moium og engin getur
sagt, að hann geti rannsakað allar orsakir
úrættunarinnar. En ein orsöJc eyðilegg-
ingarinnar er áþreifanleg: hin eðla guðs
gjöf, vínið. Vér vitum, hver ánrií áfengis-
djöfullinn hefir, vér vitum að hann skaðar
frumfræ líkamans enn meir en drykkju-
manninn sjálfan. Áfengið skemmir fyrst-
blóðkerin, nírun og heilann. Blóðæða-
veiklun, nirnaveiklun og heilaveiklun eru
aðalsjúkdómar Goetheættarinnar. Heilsu-
laus börn og barndauði einkennir fjölskyldu
miðlungs-drykkjumanns. Að eyðilegging
ættarinnar stöðvast og ættin líður ekki
undir lok, þrátt fyrir stöðugan drykkju-
skap föðursins, þá er það eingöngu að
þakka reglusemi móðurinnar