Templar - 16.12.1904, Síða 2

90
Heilbrigði konunnar er þrauta-frelsunin.
En drekki móðirinn einnig deyr ættinút".
Það sem ræður niðurlögum Goethe-
ættarinnar er gifting hans og Kristjönu.
Hvorugt þeirra er beint drykkjusjúkt í
venjulegri merkingu þess orðs, en þau
drukku bæði daglega mælir víns sem kall-
aður er „hóflegur" í vínlöndunum — og
Goethe sjálfur áleit „hóflegt“ — þ. e. a.s.
svo sem eina vínflösku á dag.
E. .7.
-- M ^ --
Úr Múlasýslum.
Eftír Asgr. Magnússon.
Erfitt verk og illa þakkað, af sumum, er
að breiða út bindindi hér á þeim stöðum,
sem eg kom á. En svo er ekki á Djúpa-
vogi, en þangað kom eg fyrst og stofnaði
eg þar stúku, stúkuna Gæfa, sem áður
hefir verið getið í Templar.
Á Stöðvarfirði var mér tekið vel, sem
gesti, en illa, sem bindindismanni. Þar eru
2 kaupmenn, Karl Guðmundsson og Þor-
steinn Mýrmann, sem eru báðir mótmæitir
bindindi, þó mun ekki vera drukkið þar
mjög mikið. Eg var þar staddur í einni
erfisdrykkju og sá flöskuna hafða sem
dýrðling á borðinu. Á Selnesi var mér
tekið mæta vel, sem gesti, af hr. kaup-
féiagsstjóra Birni Stefánssyni. Á þessari
leið fann eg tvo templara.
Á Fáskrúðsi. hélt eg fyrirlestur eftir
stúkufund, að 60 manns viðstöddum; þar
mælti hr. Hallgrímur Jónasson barnakenn-
ari móti mér þrisvar sinnum, hann áleit
skuldbindingu góðtemplara eið, og þá er
eg iagði þá spurningu fyrir fundarmenn,
hvað þeir sæu á móti því að vera meðl.
félagsins, kvaðst hann ekki vera kominn á
staðinn til að skriftast fyrir neinum út-
sendurum um afstöðu sína í málinu o. fl.
þ. ]. kom fram í ræðum hans, enda mun
hann ekki hafa stjórnast aðallega af eigin
skynsemi, heldur einmitt af áfenginu, sem
hann var að leitast við að bótmæla. Bind-
indismálið er í mjög mikilli afturför á Fá-
skrúðsfirði. Stúk. Eldingin nr. 42 t.-lur um
19 með). (taldi eitt sinn 60 meðl). Tvo
af þeim tók eg inn á fundi hennar þenn-.
an sama dag (12. Júni), sem varopinfund-
ur, það bar öllum saman um það, að þar
væri mjög mikið drukkið, og gagnið af
vinsölubanninu væri álls ekki neitt, vín-
pantanirnar kæmu þangað, jafnt vetur
sem sumar, eins frá útlöndum, sem ann-
arstaðar frá, svo í tunnum sem í kútum,
og jafnvel mundi mega benda á dæmi til
þess, að útJendir fiskimenn hefðu komið
með heilar tunnur, sem þeir hefðu selt í
flöskutali á höfninni þar. Allir kaupmenn
höfðu einu sinni gengið inn í stúkuna,
verið þar einn ársfj. en svo farið aliir úr
á sama tíma aftur. Á þeim tima hafði
meðl. fjölgað að mun, en eltu svokaupm.
úr Reglunni aftur; það er giemjulegt þeg-
ar þeir, sem nefndir eru betri menn þjóð-
arinnar, ná til að hafa alþýðuna svona
fyrir „leiksopp“ og nota sér það eftir því.
Á Reyðarfirði er bindindisfélag með 70
meðlimum.
Á Eskifirði hefir verið stúka með 30 —
40 meðl. flest, og bindindisfél. með 50
meðl.; bæði þessi fél. hafa bygt. sitl húsið
hvert, bindindishúsið er orðið að vínsölubúð
en templarhúsið að leikfimis- og heræfinga-
húsi, en fél. bæði fallin. 2 vínsölustaðir á
staðnum og allur þorri embættismanna
þar mikið á móti bindindi, þar leitaðist
eg til að koma á stúku en gekk ekki.
Séra Jóhann L. Sveinbjömsson og séra
Pétur Þorsteinsson kváðust hvorugir geta
gengíð í bindindi, en eru þó víst báðir í
prestabindindinu, því þeim væri ráðlagt að
drekka bjór til heilsubótar af lækninum!!
Og þetta stendur mjög mikið málinu fyiir
þrifum því alþýðan treystist ekki til að
berjast móti „Bakkusi", þar sem broddar
betri manna spyrna á móti. Á Norðfirði
er allgóð stúka með 30 meðl. nýbúin að
byggja sér laglegt fundarhús. Þar fékk
eg tækifæri til að kæra matsalann á Hólum
fyrir ólöglega vínsölu.
Á Mjóafirði er bezt stúka austanlands
með c. 19 meði. og á stúkan víst mest
að þakka br. Bened. Sveinssyni og stúku-
umboðsm. Gunnari Jónssyni.
Á Seyðisfirði eru 3 stúkur, en það má
heita að þær sofi allar eða séu sifjaðar.
Ein þeirra hefir legið niðri yfir meir en
ár, án þess að halda fundi og mun nú
telja 10—14 meðl. alls og alls Sú stofn-
un, sem er vel vakandi þar, er Ilótel
Seyðisfjörður, bar er drukkið svo mik-
ið, að eg gekk aldrei svo um götu hjá
húsinu, þá 15 daga er eg dvaldi þar, að
eg ekki sæi færri eða fleiri fara þaðan út
meir og minna ölvaða; en aftur á móti
er hvorki hægt að fá þar mat né rúm
keypt þótt maður þarfnist, eða svo varð
mér.
(Framh.).
Jólakveldið hans Jóhanns litla.
(Lauslega þýtt úr „Fyrtaarnet11):
— :o: —
Það var líf og fjör í stóra þorpinu. —
Göturnar voru fullar af fólki, og allir voru
að flýta sér. Menn stjökuðu og hrindtu
hver öðrum áfram. Fólkið flyktist inn og
út úr búðunum, og gangstéttirnar voru
svartar af fólki, er við og við var að hverfa
út ; hliðargöturnar. Næstum því hver
maður var með pakka — jólagjafir er á að
borga með kossum og barnagleði. Heim!
heim! Sérhver þessara einstaklinga átti
einhvert heimili. Heimilisfaðirinn var
þreyttur í handleggunum, en hann veitti
því ekki athygli. Það var fönn í skegginu
á honum, en honum var samt ekki kalt.
Hann hló með sjálfum sér. Enginn vissi
hvað hann var með undir handleggnum —
enginn nema hann sjálíur. Nú, já einmitt
núna, var mamma að skreyta jólatréð.
Hann átti líka að fá eitthvað, -— út-
saumaða morgunskó. Hann hló aftur.
I-Iann víssi það, þótt þeir hefðu verið bún-
ir til ,með mestu leynd — já, víst voru
þeir það, en enginn vissi hvað hann hafði.
Hann hélt hörðum skrefum áfram, heyrði
ekkert, sá ekkert. Nú rak hann sig á
, blaðadreng, svo sleða, en áfram hver mín-
úta er dýrmæt. Það voru einhverjir er
biðu hans; lítil eyru er hlustuðu eftir fóta-
taki hans á tröppunum, barnsraddir, er
mundu kalla með ánægju: „Mamma,.
þarna kemur hann pabbi“!
* *
*
Litli Jóhann átti heima á öðru lofti í
stóru húsi, þar sem margir daglaunamenn
bjuggu. Fyrir ofan hann og fyrir .neðan
hann var jólatré. Hann heyrði gleðilæti
og barnaraddir bæði fyrir ofan sig og neð-
an sig, en þó sat hann hægur og stiltur,
sem fullorðinn væri, og starði á kolin í
ofninum er þau voru að brenna. Það var
kyrt í herberginu — dauðaþögn. Það átti
og svo að vera, því inn í svefnherberginu
lá mamma hans, föl eins og lík, með
hinar hvítu horuðu hendur ofan á rúm-
teppinu. Það heyrðistfótatak á tröppunum.
Það var J. Larsen húsfreya er kom á-
samt, lækninum. Hún var lafmóð, og hið
feita ávala andlit hennar var rautt af
kulda og hita. „Eg skal segja yrður lækn-
ir góður, livernig þetta er lagað. Maður-
inn hennar er drykkjurútur, hann drekkur
upp hvern eyri, er hún innvinnur sér. —
Til þess að hafa eitthvað að eta, hefir
hún setið nótt eftir nótt og sett kanta-
bönd á vesti. Eg talaði við hana í gær,
og þá sagði hún, að hún vissi ekki hvern-
ig það væri með sig, það væri eins og-
hún hefði einhver þyngsli fyrir brjóstinu.
Og í gær þegar hún var búin að fara ineð-
vestin til verksmiðjunnar, þá þurfti hún
að fara að gera hreint, og það er eins-
satt og eg stend hér, að i gærkveldi fór
hún að sauma kápu handa litla drengnum.
Hann átti að fá hana á jólunum, skuluð
þér vita. Þarna getið þér sjálfir séð, hún
liggur þarna á borðinu, það er bara eftir
að sauma ermarnar við hana. Eg kom
hérna sjálf inn til hennar, og þá sagði
hún við mig, að það væri bara ettir, að
festa ermarnar við liana, en þegar hún
væri búin að því, ætlaði hún að leggja
sig fyrir, því það væri eins og hún ætlaði
að kasta upp. Rétt á eftir kom drengur-
inn hljóðandi yfir um til mín, og þegar
eg kom yfir um lá hún á gólfinu, rétt
hjá eldavélinni, og það gekk blóð upp úr
henni, og hún var náföl í framan — og!“
Látum mig sjá sjúklinginn sagði lækn-
irinn óþolinmóður. Hann var lengi inn í
sjúkraherberginu. Þegar hann kom þaðan
skrifaði hann lyfseðil.
„Það er ofraun“ sagði hann „regluleg
skepnuníðsla. — Sjáið um, að alt sé 'svo-
hljótt, sem unt er. Ilinn minsti hávaði
getur valdið nýrri kviðu — og þá“.
Læknirinn. hreyfði sig eins og hann væri
að reka flugu á flótta.
„Er maðurinn hennar heima?“
„Nei, en hann kemur áreiðanlega".
„Það er gott, munið það einungis, að
allir verða að hafa Jiljótt um sig. Vorið
þið sæl“.
Svo hvarf læknirinn út um dyrnar.
Það voru send boð til þeirra er bjuggu
fyrir neðan og fyrir ofan. Alstaðar varð
hljótt.
Litli Jóhann var grafkyr og þögull.
Hann tók af sér stígvélin og laumaðist
inn í sjúkraherbergið. En hvað hún var