Templar - 24.05.1905, Blaðsíða 1

TEMPLAR
XYIII. ár.
Reykjavík, 24. Mai 1905.
8. blað.
HYemig áfengi verður til.
Almenningur hefur ef til vill þá
skoðnn, að áfengið vaxi á jörðinni,
eða réttara, að vínberin, sem vaxa á
jörðinni innihaldi áfengi. En þetta er
röng skoðun; vínherið eða vinþrúgan
er algerlega laus við áfengi, eins og
öll aldini og öll ber og allar jurtir, er
vaxa á jörðmmi.
Ef nýtt kjöt eða nýr fiskur er geymd-
ur í nokkra daga i hlýu loftslagi, ler
það að rotna, að úldna.
Ef nýslegið hey er geymt í hrúgu í
nokkra hlýa daga, þá fer það að fúl-
na, fúna og rotna.
Þessum breytingum valda smákvik-
indi eða smáverur, sem nefndar eru
rotnunar-bakteriur.
Það eru einnig bakteriur, sem búa
áfengið til. Áfengið myndast við breyt-
ing ýmsra næringarefna í óheilnæm
rotnunarefni.
Aðferðin við brevting þessa heitir
gerð.
Jöstur heitir i fornu máli ])að, sem
kallað er »ger« í daglegu máli. Stað-
jaslað öl heitir i lagamáli voru það,
sem kallað er á dönsku: undergeret 01.
Þessar örsmáu gerðar-bakteriur eru
lifandi kvikindi, er éta, melta og' fram-
leiða saurindi á likan hátt og öll önn-
ur kvikindi. Áfengið er saurindin úr
þessum bakteríum. Yon er að það sé
heilnæmt!
Eg skal nú skýra þetta ögn nákvæm-
ara. Ymsir munu þekkja það, að
litlir fiskar, kallaðir gullfiskar, eru
stundum hafðir lil gamans i vatni í
gagnsæum glerílátum. 'l'il þess að
fiskar þessir geli lifað þurfa þeir fæðu
og lifsloft. Fæðuna handa þeim þarf
að láta niður i vatnið, en lífsíoftið taka
þeir sjálfir úr vatninu með tálknunum:
þeir anda með tálknum en vér með
lungum. En vatnið óhreinkast; fisk-
arnir eyða úr því lífsloftinu og spilla
því með saurindum sínum. Það er
því nauðsynlegt að skifta um vatnið
á vissum tímum, til þess að •fiskarnir
kafni ekki sakir skorts á lífslofti i
vatninu eða drepist al' eitrun þeirri,
sem saurindi þeirra valda.
Þetta skiljum vér nú ógnar vel.
En nú skuluin vér taka vínber,
kreista úr þeim löginn í glas og láta
ögn af »geri« saman við. Hvað skeð-
ur þá?
Gerðar-bakteríurnar elska sykurinn
i vínberjaleginum. Þær taka nú til
matar sins, háma í sig, halda brullaup,
timgast, »lifa í vellystingum praktug-
lega«, — og »gjöra öll sín stvkki« þarna
i vínberjaleginum í glasinu, alveg eins
og Iiver önnur kvikindi, sem komast
í einhverja krás. En eftir nokkra sól-
arhringa fer nú sykurinn að þverra í
glasinu og hörgull fer að verða á fæðu
íýrir kvikindin. Og af saurindum þeirra
Iieíir myndast eitur í leginum, ban-
vænt fyrir þau sjálf. Þau deya því
hrönnum saman og brátt lér svo, að
þau drepast öll.
Hvernig er nú vínberjalögurinn orð-
inn.
Hann er nú orðinn að áfengum
drgkk. Hann er orðinn að súpu, sem
saman stendur af mörgum miljónum
af dauðum smákvikindaskrokkum og
saurindum þeirra; svo eitraðri súpu,
að smákvikindin sjálf, sem hafa búið
hana til, hafa öll drepist í heiini.
Það er ekkí von, að hún sé holl
fyrir mcnn, þegar jafnvel rotnunar-
kvikindin geta ekki lifað í henni. Girni-
legur drykkur ætti þetta heldur ekki
að vera neinum þeim, sem veit, hvert
innihaldið er.
Þetta er nú samt sevðið, sem kall-
að er »goða drykkur«, »hið eðla vín«
o. s. frv.
Alt áléngi myndast á þennan liátt;
engin önnur tilbúningsaðferð er til
heldur en þetta.
Hvort sem vér köllum það brenni-
vín, romm, whisky, kognak, portvín,
rauðvín, Rinarvín, öl eða kampavín
— áfengið i því öllu liefir myndast á
þennan hátt, af saurindum bakterianna.
Ymisleg efni eru svo látin saman við,
svo að það geli runnið ljúllega niður.
Það er þannig engin undur, þótt á-
fengið sé ein af eiturtegundunum.
Áfengið er lika beiskt og brennandi,
og vont á bragðið fyrir óvana og ó-
spiltan smekk.
II. J.
Mislingarnir og Stórstúkuþingið,
Eins og öllum mun kunnugt, hafa misl-
ingar lítilshðttar gert vart við sig hér í
Reykjavík, og hafa því verið bannaðar allar
fjölmennar samkomur — þar með taldir
fundir í Góðtemplarafélaginu. Og engir
mega úr bænum fara, sem eigi hafa haft
mislinga.
Sökum banns þessa, varð allrætt unr
það hér, meðal templara, hvort halda mætti
Stórstúkuþingið, eða ekki, á áður auglýst-
um tíma. Ýmsir voru þeir, er vildu fresta
því, af þeim var ákveðnastur br. stórritari
Borgþór Jósefsson, er eigi vildi heyra annað
nefnt á nafn, og það líka eftir að leyfi
var fengið fyrir að halda þingið, og þótt
auðsætt væri, að eigi vanst tími til til-
kynninga.
Bréf héraðslæknis og landritara hér að
lútandi hijóða svo:
„Híraðslæknirinn i Reykjavíkurhéraði.
Rcykjavík 15. dag Maimán. 1905.
TJtaf fyrirspurn frá góðtcmplurum um það,
hvort þeim muni verða leyft að haida Stórstúku-
þing í næsta mánuði ef mislingasóttvörnum verð-
ur haldið áfram, læt eg hér með það álit mitt í
ljósi, að cngin ástæða sé til að banna þingið, ef
eftirfarandi skilyrðum er fullnægt:
1) Þingið skal haldið fyrir iokuðum dyrum,
þannig, að engir góðtemplarar fái inngöngu aðrir
en fulltrúar undirstúknanna og embættismenn
Stórstúkunnar.
2) Þcir einir embættismenn og fulltrúar fá
leyfi til að mæta á þinginu, sem haft liafa misliuga.
G. Björnssáh“.
„Frá minni hálfu er okkert því til fyrirstöðu,
að Stórstúkuþingið sé haldið í næsta mánuði á
þann liátt og mtð þoim skilyrðum, sem héraðs-
læknir hefir tekið fram hér að framan.
Reykjavílc 15. Maí 1905.
Kl. Jónsson“.
Þegar leyflð var fengið voru nær allir
sammála um það, að bezt væri að halda
þingið strax. sérstaklega vegna þess, hve
tíminn var ónógur til þess að tilkynna
frestunina, enda ekki unt að fá neinn góðan
tíma síðar. Tími þessi, 6. Júni, er raun-
ar eigi sem beztur, en þó mikið betri en
t. d. síðast í Ágúst, sem er eina ferðin,
sem hægt er að nota, að Júníferð slepptri.
Eins og sjá má, af ofanprentuðu bréfi
héraðslæknisins, geta þeir fulltrúar, sem
mislinga hafa haft óhindraðir sótt Stórstúku-
þingið, og vonandi verður það jafn vel sótt
nú og áður.
Undirstúkur, sem hafa kosið fulltrúa, er
ekki hafa haft mislinga, ættu að efna til
nýrra kosninga, þar sem því verður við
komið.
Til Arna á Höiðahdlum.
Þegar verzlunin þykir óhagfeld, þá
er það góður og gildur siður að reyna
að bæta liaria og laga svo að við megi
búa. Þess vegna er það að kaupfélög
hafa myndast.
En svo getur verzlunin verið óliag-
feld í einstöku greinum, þótt hún eigi
sé það yíir höfuð. Og það fmnur hr.
Árni Árnason á Höfðahólum, og skýrri