Templar - 01.05.1910, Page 1

TEMPLAR.
XXIII.
Reykjavik, I. mai 1910.
7. blað.
Grundvallaratriði Good-Templara.
1. Algerð afneitun allra áfengisvökva til drykkjar.
lI.Ekkert leyíi t neinni mynd, hversu sem á
stendur, til að selja áfengisvökva tildrykkjar.
111. Skýlaust forboð gegn tilbúningi, innflutningi
og sölu áfengisvökva til drykkjar; forboð
samkvænu vilja þjóðarinnar framkomntim í
réttu lagaformi, að viðlögðum þeinr refsing-
um, sem svo óheyrilegur glæpur verðskuldar.
JV. Sköpun heilsusamlegs almenningsálits á máli
þessu, með ötulli útbreiðslu sannleikans á
alla þá vegu, sem mentun og mannást eru
kunnir.
V. Kosning góðra og ráðvandra nianna til að
framfylgja lögunum.
VI. Staðfastar tilraunir til að frelsa einstaklinga
og bygðarfélög frá þessari voðalegu bölvun,
þrátt fyrir allskonar mótspyrnur og örðttg-
leika, þar til vér höfum borið sigur úr být-
tim uni allan heim.
U m boðsmenn
Stór-Templars.
Margii- br. og str. líta svo á, að starf
■umboðsniannsins sé mjög lélt og litil-
fjörlegt; lil þess þurfi ekki að eyða tnikl-
utn tinia; þau líta á það aðallega sem
virðingarstöðu.
Þetla tná að vísu lil sanns vegar fær-
ast, sérstaklega þar sem svo er ástatt, að
margar stúkur eru á sama stað, eins og
t. d. i Reykjavík. IJar eru umboðsmenn-
irnir alveg undir handarjaðri framkvæmd-
arnefndarinnar og geta sólt alt til em-
bættismanna Stórstúknnnar sein þá van-
liagar ttm.
Alt öðru máli er að gegna með þá
umboðsmenn, sem eiga beima út um
landið. Leir eiga oft og liðum erfiðara
með að fá þær uppíýsingar, sem nauð-
-synlegar eru.
Þá kemur það brátt i ljós, að um-
boðsmaður verður sá að vera, sein gædd-
ur er mestum og bezlum hæfileikum.
Pað cr því eðlilegt, að meðlimirnir setji
traust sitt til hans og geri einna strang-
astar kröfur lil hans. Hann verður þvi
að leggja mikla áherzlu á það að lesa
og skflja lögin rétt, til þess að geta
geíið meðlimunum allar nauðsynJegar
upplýsingar viðvíkjandi starfi stúkunnar
og Reglunnar í heild sinni. Hann verð-
ur að hafa nákvæma þekkingu á fyrir-
komulagi, stjórnarfari og réttarfari Regl-
unnar, því að öðrum kosti getur hann
ekki int þetta skylduverk af hendi.
Umboðsmaðurinn er fulltrúi Stórstúk-
unnar í stúku sinni. Það er því skyldu-
verk lians að kreíja stúkuna um alla
skatta og aðrar tjárgreiðslur, er hún á
að inna af hendi til Slórstúkunnar. Til
þess að alt þetta mikla sigurverk geti
unnið óþvingað, verður liver umlioðs-
maöur að gæla þess nákvæmlega, að
stúka lians sé sknldlaus við Stórstúk-
nna, svo hún geti staðið i skilum við
Alþjóða-Hástúkuna á réttum tíma. Ef
einhver undirstúka fullnægir eigi þessari
kröfu, stöðvar hún alla liðina i starfi
sinu, sem eru fyrir ofan hana.
Nú er sumarið komið og jiá dregur
mjög úr starfsemi stúknanna. I’að er
því afarnauðsynlegt, að umboðsinenn
geri sem beztar ráðstafanir til þess, i
samráði við heztu nienn stúkunnar, að
reyna að hvetja þá ineðlinii, sein heinia
eru, að þeir geri alt, sem Jieim er unt,
til þess að halda uppi stúkufundunum;
sé það ekki mögulegt, þá að reyna að
hafa persónuleg áhrif á þá, viðhalda á-
liuga þeirra á stúkunni, að þeir eigi
glej'ini skuldbindingunni og meðhræðr-
unum. IJað er heilög skylda umboðs-
manns að sjá um það, ylir liöfuð að
tala, að stúkan geti lifað og að tilvcra
liennar sé þolanlega trygð. Hann á
að vera drifijöðrin og ala á áhuganum
og efla hann; aldrei að gugna, livað sem
á dynur, því vér eigum að vinna, þrátt
fyrir alls konar mótspyrnur og örðug-
leika, þangað til vér höfum unnið al-
gerðan sigur um allan heim.
Umboðsmennirnir eiga, öllum öðrum
fremur, að vekja ábyrgðartilfinningu
félaganna gagnvart sjálfum sér, Reglunni
og skuldbindingum hennar og þjóðfélag-
inu.
Umboðsmaðurinn á að gefa embættis-
mönnum Stórstúkunnar við og við skýrslu
um, hvernig stúkunni líður og livernig
liorfurnar cru i bygðarlaginu og nálæg-
um sveitum, svo þeir liafi á hverju augna-
bliki nákvæma hugmynd um afstöðuna
á ölfu iandinu og geti samkvæmt því
gert þær ráðstafanir, seni nauðsynlegar
eru, til þess að styrkja starfið á þeim
stöðum, sem þess er þörf.
Það er margt lleira, sem mætti nefna
í þessu sambandi, en margt af þvi er
tekið fram, bæði í lögum og umboðs-
skrá umboðsmanna.
Bannbaráttan í Svíþjóð.
Eftir
Ivar Vennerström.
Aldrei hal'a bannvinir eða bindindis-
menn i Svíþjóð unnið með jafnmiklum
sannfæringarkrafti og nú. Aldrei hefir
hugmyndin um algert bann komist jafn-
djúpt i meðvitund manna alment eins
og nú.
Baráttan mikla haustið 1909 milli
vinnuveitenda og vinnuþyggjenda og sem
V* milj. sænskra verkmanna tóku þátt i,
liefir orðið svo sterk lyftistöng undir
hinni miklu bannbaráttu, sem nú liefir
staðið hér í landi í meira en hálft ár og
sem ekki á sinn líka, hvorki i sögu Sví-
þjóðar né Norðurlanda. Áfengisbannið,
sem verkinennirnir knúðu fram með ein-
stökum dugnaði og festu meðan á verk-
fallinu inikla stóð, sýndi — og það má
þakka hinuni gleðilega árangri ineð til-
liti til þess, hvc lagalirol fækkuðu — liæði
vinum og mótstöðumönnum, að fram-
kvæmd fiannsins var bæði heillaríkari
og lá nær en maður liafði nokkru sinni
gerl sér í bugarlund. Rann jietta, sem
talað er um í »Templar« 12. febr. s.l.,
er ljósasti og, gagnvart öllum stéttum,
gleðiríkasti drátturinn i hinum bitra Jijóð-
lega bardaga. Hinn óviðjafnanlegi á-
rangur var óumræðifegt gleðiefni fyrir
alla, að þeim undanteknum, er daglega
neyta vins, brennivins- og ölgerðarmönn-
um og áfengissölum, sem sáu í anda
hinar miklu tekjur þeirra al evmd og
löstum þjóðarinnar verða að engu. Rind-
indismenn létu licldur ekki þetta ein-
dregna bannfylgi ónotað fram hjá sér
fara. Þeir hugsuðu sér að liamra með-
an járnið er heitt. Yfirstjórn allra bind-
indisfélaganna í Svíþjóð tók með áköf-
um eldmóði ákvörðun um, að leitað
skyldi atkvæða um land alt. Hver borg-
ari yfir 18 ára, hæði menn og konur,
skyldu hafa rétt til að greiða atkvæði,
bæði með og móli áfengisbanni. Stór-
stúka Sviþjóðar af I.O.G.T. ræður mestu
i áðurnefndri yfirstjórn, því hún er lang-
fjölmennasta bindindisfélagið. Menn á-
lyktuðu að hefja bardagann, til þess að
sýna mótstöðumönnunuin í rikisþinginu
að þeir befðu ekkert fylgi meðal þjóð-
arinnar. Framúrskarandi góður undir-
irbúningur var gerður, til þess að geta
náð til hvers einasta manns, jafnvel í
afskektustu héruðum þessa víðáttumikla
lands. Það var um að gera að sýna, að
meiri hluti þjóðarinnar, þjóðarhugsunar-
hátturinn og þjóðarmenningin kreQast
þess, að áfenginu yrði algerlega útrýmt
úr Sviþjóð um aldur og æfi. Svo ákveð-
inn þjóðarvilja gæti jafnvel ekki bin
liarðasta mótstaða til lengdar virt að
vettugi.
Svo mánuðum skiftir hefir þessi mikli
bannbardagi staðið. Öldur skoðana-
munarins hafa risið til skýjanna og ekk-
ert þjóðmál — að verkfallinu fráskiidu —
hefir vakið jafnmikinn áhuga meðal
fjöldans. í hverju sveitarfélagi landsins
hafa verið settar stórar nefndir manna,
til þess að undirbúa og stjórna bardag-
anum innan þeirra endimarka. Feikna
fjölmennar samkomur liafa verið haldn-
ar i kirkjum og öðrum stórum sam-
komuliúsum og lýstu þær ákafleguin á-
huga og samhug, Hver borgari yfir 18
ára hefir verið skrásettur og náð per-
sónulegu viðtali og látinn rita, að hann