Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1974, Page 45

Eimreiðin - 01.01.1974, Page 45
EIMREIÐIN þess að framkvæma þær þjóðfélagsumbætur, sem þjóðir heims þarfnast, eða verða vopnin kvödd til? Eftir heimsstyrjöldina síðari hlutu þjóðir Asíu og Afríku sjálfstæði og hafa nú tekið sæti á meðal hinna Sameinuðu þjóða ásamt risaveldunum, Bandaríkjunum og Ráðstjórnarríkjunum. íbúar rómönsku Ameríku hafa hins vegar rúmlega aldargamla reynslu af sjálfstæði. Þjóðir Afríku og Asíu geta þess vegna dregið af þessári x-eynslu ýmsan lærdóm. M. a. má sjá, að stjórnskipulegt fullveldi er siður en svo nægilegt, án sjálíræðis i efnahagsmálum er það hjóm eitt. Þjóðir þriðja þeimsins taka mið af þessu, er i-ætt er um fram- farir. Það er ógnvekjandi staðreynd, að i rómönsku Ameriku hafa innlendir menn tekið við, þar sem hinni ei'lendu nýlendu- kúgun sleppti, og slík áþján er vei'st alls. Auður ýmissa Brasi- líumanna er reistur á neyð samlanda þeirra. Sama á sér stað í flestum löndum álfunnar. Hvað er innlend nýlendukúgun? Til þess að skýra það vei'ð ég að minna yður á, að vér fluttum milljónir Afríkumanna til Vesturheims í þrjár aldir, langl fram á 19. öld, og hnepptum þá í þrældóm. Og hin kristna samvizka vor hefur daufheyrzt við slíku athæfi. Þótt vér gæfum þi'ælunum fi’elsi, héldum vér — og höldum — ánauð þeirra áfram. Henni hefur ekki verið nafn gefið, en má lýsa á eftirfarandi liátt: Landbúnaðarvei’ka- mennirnir eiga heima á jörðum landeigandans. Þeim er fengið hús, þar sem þeir búa með fjölskyldum sinum. Þeim er og ti’yggð vinna á landareignum gósseigandans, og oftast fá þeir jarðskika, sem þeir mega í-ækta sjálfir. Á þennan hátt hefur gósseigandinn hina beztu samvizku og telur sjálfan sig gera góðvei’k. Ef hreysin eru án rennandi vatns, rafmagns og sal- erna, afsakar hann sig með því, að „guð haldi vei’ndarhendi yfir hinum fátæku“. Hvenær losnum vér við slíka mynd af guði, — mynd, sem ekki er annað en ávöxtur síngirni vorrar? Hvenær öxlum vér þá ábyi-gð, sem er vor sem þáttar í sköpunarverki guðs, sem það afl, er stjórnar rás sögunnar og varðar veginn á jarðneskri ævintýraferð vorri? Gósseigandinn er sannfærður um rétt sinn til þess að skammta verkamanninum eftir geðþótta. Yeitir hann verkamanninum ekki þau sérréttindi að lxafa þak yfir höfuðið, atvinnu og eigin landspildu? Láti verkamaðui’inn í Ijós vanþakklæti, taki hann UPP á því einn góðan veðurdag að leggja áherzlu á mannrétt- mdi sín með því að fylgjast t. d. með fræðslunámskeiði í út- varpi eða ganga í verkalýðsfélag, minnist hann á almennan rétt 45

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.