Leifur


Leifur - 25.05.1883, Síða 2

Leifur - 25.05.1883, Síða 2
em meiia og rnim-.n halda til í Wiuuipeg, sjeu |jí sDrönir fasfir í pessu tje&a íjelagi. Winnipeg í mai IS83. Gunnar Einarsson Hið i'ýja bókmentaíjelag íslenclinga i Winnipeg. Næstliðin vetur var af nokkrum íslenxkum mcntavinum stofnað lijer 1 Winnipeg bókmenta- fjclag. sem kall'.ð cr „The Oiiental Literary Socicty". Forgöngu og framkvæmdarmaður fje- lags pessa er herra Björn S.Brynjólfsson ágæt- lega vel mcntaður maður, sjerstaklega i enskum cókmentum. Að kvöldi liins 12. pessa mánaðar hafði fjelag petta opinbcrau ræðufund á hús. liirs íslen/.ka frainfarafjelags hjor í bænum; vai hverjum fjelagslim ætlnð vcrkefni _ í rreöur, og pær fluttar í röð rjettri; hlaut hcrra Jón ltunólfs- son <(Avarp til heyrenda”, og skyrði hann fra tiigangi og störfum fjelags pessa með eptirfylgj- andi ræðu. Höfðu mcnn góða skemtan af rœðu höld- urn pessum, og var peim eigi lokið fyrr enn kl. 11 um kvöldið. Heiðruðu tilheyrendur ! Vjer, pessir fjelagar, sem crum hjcr í kvöld liöfuni boðað yður-.pessa samkomu i peiin tilgangi aðgefa yðurljósa hugmyncl um fjelag pað, sem vjer eigi alls fyrir ltingu höfum stofnoð. um stefnu pessogallt fyrirkornulag í siðferðis og mennta lcgn tiliiti. Vjcr nefnum fjelag pctta ,, The Or'cntal Literary Socicty.” Jjýðiugin í pessu orði ,, Orisntal, “ virðist vera svo fögur. yfir gript mikil og samsvarandi byrjun og tilgangi íjcíagisins. að ekki pykir annað orð vera heppilegar vaiiö í nafn pess. cn petta áminnsta orð. Ef cinhver skyldi vera hjer í kvöld, sem ekki væri viss i pýðingu pessa ,orðs ,,Oriental“, pa viljum vjer sltýra pað á islcnsku máli pannig: •• Upprísandi, bjart og skíuandi, cíus og morgunsólm í austurátt“ Sú er önnur pýðing pessa orðs: “ Aust - lægur cða að Austan “, sem virðist mjög i sam- bandi við liiim fyr áminnstu. Ailt hið fagra og mikla, sem hefir átt sjcr :;tað í hciminum, er upprunalega að austan. íaustri gróðursetti tirottinn aldingarðinii Edcn- í austri tók sjer hið öndverða sæti iRenntun og pckking. í austrí gntefóu turnar iiinnar viðfrægu Babýionar einsog tindar íjallanna, petta heimsins undra stór- virki, sem eingiu borg, fyr eða síðar, hefir fcom- ist í samjöfnuð við, hvorki að stærð nje ramgjörvi. að minnsta kosti fimin sirmum stasn i cn Lundúna- borg ( smbr. sögu Babýlonar ) í austri bjuggu iiinir riafnfrægu Grikkir, Spartverjar Fönecíu menn og Eómverjar, og frá pessum söguríKii pjóðum fornaldariunar barst bingaö vcstur yim huf, hinu fyrsti neisti menntunar og pekkmgar. í austri ra.m npp hin bjarta stjarna með fæðingu fielsara vors, sem breiddi sitt fagra frelsisskin, yfir glatað og i mírLmm ráfandi mannkyu, og að endingu skai jeg eígi glcyma að minnast pess, að biessuð sóliu, pcssi ídmncska dís/ sem er frum rót alis lífs í viki náttúrunnar, og móðir allrar jarðneskrar lcigurðar, hefir upprás síua í austri, já. pessi fagra feröadís liefur gaungu sína í austri að morgni diigs, og preytir sitt dýrðar skeið, uuz hún aö kvöldi lokar dyrum vestursius og hnfgur til hvílcL ;> f með pvf fyrir heiti, að árla á morguu Ijócni hún aptur i austri. En einsog vjcr mínntumst fyrir sköiumu sffian, a0 orðið .,Oriental“ pýddí; upprísandi bj.irt og skfíiand'f eins og morgun sólín í austur, uft, pá erpað hin hátíðHgn pýðlng pessa orits, sjerstakiega i peiia skilningi, scm vjer hciinfærmn \uiua uppá pctta bókjncíita-ijclag vort, ueínilega, 10. — að tins og moi'gun-sólÍH upplýsir heiminu, ogrek- .hann pekkingu, sem er vísdómui’, auðlegð svo há, ur mirkrið á flótta, psi ;;ð slrm Jcyti npplýsi hók- aðeins ckki hin æð/.ta. cinungis stjórnað af von mcnntir anda vorn, ög reki a fiótta pekkingar- trúarinnar sjálfrar, og par cr pað, að iunn finuur !c)'sið, og rncð pessuin samanburði komumst vjer ;uð pcirri niöurstöðu, að petta bókmeunta-fjelag vort cr fyrir aucla vorn eins og upprisandi björt ogskinancli morgun-sói í austur átt. pá liggui-nœst fyrir, að taka til yfirvegun- ar Jjéssi orð Líterary Societi, sém pýða bófc- mennta-fjeiag. Svo pessi prjú oið ,, O.L.S. “ ásamt mcð greininunj, ,,Thc“ fá pessa pýðingu, Hið upprísandi bókiriennta-i'jeiag. ABal augna mið ijelngsins er, að efla og glæð.i eliskar bókmetmtir og fundar siðu ineðal meðlima pess. Einkénnisorð^ fjclags pessa cm: ,,Per Gradus“ - seni pýða,—,, fet fyrir fct‘•. Jjaö er siövenja pessara fjclaga, að kjósa sjer eitthvert ciukcunú orð, s«m i cinhverju tilliti niá heimfæra uppá |íjclögin. En sakir írfiöleika sem ætíð virðist ti'fíunaBlegastur í ailri hyrjun, álítum vjer pc«si cinkcnnis orö vera vel vslin. Vjer hugsum oss eigi að faraóðfluga, en pað cr oss hugleikið, að vera stöðugir og íástir á pví spori scm pokaross áfram i inenntunarlegu tilliti. Einkennismerki eða litur fjelags possa er. ijósrauður silkihoröi. mcö nafni íjelagsins skamm- stöfuðu, ásamt meb rós, og pessum orðuin „Per gradus- • scm eins ogáður sagt Jjýöa,, fet fýrir fet“ Vjer höfum svo ’til ætlast. að samkoma Tjessi uiælti fyrir sjcr sjálf, og gasfi yður svo skýlausa hu'gmyncl um fjelag vort, að pjer pyrftuð ckki leng ur að vera óviss um gjörðir pes> eða steíhu. Iívað viðvikur pví, uð samkoreiur vorar hing- aötil haíi fariö fram í -lokuÖu herbergi, pá viljuni vjer ftcra rök til pess. pað cr viðtekin regla hjá samkynja fjclögum pessu, að fundir peitra fari frarn innan lokaöra hiua rósömu hvíld frá erl’iði sírm, par finnur hann ijcííir byrðar sinnar; par gleymir liann öllu and- strcymi Jífsins; Jmi' iærir hami poigæði gegn prautum, Jjað er ekki heldrir ætíð, að hinum erf- iða degí l'yigi friðsæl nótt; pað er ekki ætíð, að preyta liai'i vald á svcfninum, opt að hann erfyrir utan eríiöi sitt, árcittur af heiminum. scm fær hon- u!ii svo mikillar gremju að liann vcikist, sjálfnr svæfillinn cr saumaður Jjyrnum; liið diinma mót- læti hverfur pó á eridanum með hinni siðustu vak- aiuli hugsun, og hann vcröur aðnjótandi unaðsælla drauma. 0, sæll cr pví sá, sem í æsku hcfir halclið sjcr á vegum gæfunnar. scm með sannri ást og longun til bókmennta. hefir lagt stund á að lesa góðar bækur, pað er sönn lækning sasrðu hjsrta; betri og hcilsusnmlegri. cn allir gimsteinar og munaður heimsins, með pessum hreina sm®kk, með Jjessari söunu lön^un eptir að lesa, hefir hann á einu augnabliki bundið huga siim við hið rósama og skemmtiloga innihald bókarinnar. og Jjanuig fund- ið hina rósömu hvíld undir hinum logn dimmu vængjum næturinnar. Ilannfendar kallar armæðu og prautir, scm elta liann, og sýnir pá fram á að hann hafi gjört pað, sem mömuim bæri til aö forðast pær eða bera. Hann varpar öndinni mæðilega og opnar bók- ina par, sem hannáður hafíi brotiðblað. Enginn veit hvað haian les cða hugsar, má vera honum finnist liann vcra komin í stafn til Columbusat', sem horfir mcð gætni fram áhið mirka hafogbíður með .rósamri eptii væntingu liins mikiisvaiða ndi nu gnabliks; cða hann horfir hrærð- urlotuingu á fcsocrates par, svm hann hafiiar að forða sjcr, og tekur á móti eitur bikar. að honum er rjettur. til pcss r.ð doyja af lilíðni, við hina rjettvísu lagagrsin; eða máske kann lcsi dyra, og að utanfjelagsinönnum sje eigi leyft að I hcimsspeki pá. scm huggpði Ciceró í hryggð hans og hórmuin, f útlegð, mvrkrastofu og umhugsun cfauðans; sem slær bliðum friðar bls® eins og hið railda snbur yfir hinar lit'ils viröu áliVggjiir hans. pessa nytsomi ®g pessa unaðsemd andlegrar mennt- unar og pekkingar, sem er náðoghuggun eifiðis á ólln sínu verksvæði, ásamt siðgæði, sem er vor trúasti leiðtogi á brautum iífsins . tileinkum vjcr l<ærlcika, pað er ósk vor og von, að fjclag potta nái tilgangi sínuin, ðg verði oss til heiðurs oc sóma, og að Jjað mætti ýérða guði þóknanlegt, encla vilj- um vjer með eindrtegni og fúsmn vilja efla pað, og styðja aö í'ramförum pcss. Og að endingu um leiö og vjer'flytjum yður kœrn tilheyrendur! vorar innilegustu pakkir íýrir vclvilcl og hciöur panu, sem jjjer sýnið oss með ncerveru yðar hjer í kvöld viljum vjcr láta yður i ijósi, að pað glcdcli oss hjart anlega, að peir, sem hafa löngun tii bókmennta, sýndu oss pann heiður 'að ganga í petta npp. rísandi bókmenntafjeiag vort, og að pað mætti slá sóigeislum blcssunarinnar yfir pá og oss, vcra iisni á fundum pessuin enda vitum vjer mörg dæmi'pess, aö paö Jjffykitt nfsjor óreglu að hafa opnar dyr fyrir hverjam, sem girnist aö vera á fundum pcssum, og par eð vjer sjersíakiega skoðutn pessa reglu eins og hið íýrsta bindandi skilyrðj íýrir pvi, aö hafa gott skipuLg á fundum vorúm, sjáum vjer eigi annari veg vtenni, en að fylgja pess ari áininnstu reglu, jafnvol Jjó vjur höfum orðið Jjsss fnlikomlega varir, að ýmsir máihvatir utan- i'jelagsmcnn hafi gjört gis að pessari háttserai vorri, og lagt frcmur ópýða dóma á fjelag vort, og gei'iö pví ýms nöfn, eins og : Galdra fjelag, Leynifjelag, Frimúfarafjelag og enn, fleiri nöfn, scm vjer hirðum eigi upp að teija. Slík ummosli viljum vjcr cigi taka til greina, en virða að vett- ugi, að eins viljum vjer taka til greina hina óuin- reeðilegu hagsmurii, feni hókinerintir liaí'a í för meðsjer, og hversu háleitur starfi paö sje að vinna midir mc*kjum hókmonnta. Ilversu mikiö á ekki allt maimkyn vissuin mönnum aö pakka, scm með trú og slöðugu polgæði, hafa urinið gegnum hiö mirka djúp pekkingarleysisins, og leitt út úr pví. og rifað i bœkifr hinn rnikla vísclóm, sem iá par hulinn; pcssir mcrm deyja aldrei; pó poirhnígi niður í hiö dimma djúp giafarinnar, pá lifa nöfn peirra um aldiralcpi; eudurminning peirra er œtíð ferskog ný, cua og blittskínandi morgunsól meðal peiria, scm unna bókmenutum og lesa bækur pcirra Jog hefi persónulcga átt tal við ymsa unga menri, og hvatt pá til að gjurast meðiimir pessa fjelags vo.rs, og tjúö peim hversu nytsamlcgt pað vœri sjerstafelega fyrir unga, menn að iðko sig í bókmcnntum og enskri tungu, Jjá hafa margir vci'tt árum sí'an og iifðu saman meö rösemd op ssu góða áheyrn. cn aptur á liinti boginn hafajánægu i í) ár, en pá var m.nninurn lioðin átvinna noUkrir svarað panmg, að, af jjeiin ástœbum ‘að jaf Hudsonsflóa fjeiagimi lijer i uorbvesturiaiKlinu peir væru verkamcnn, pá gætu pcir eigt sinnt; hann tók boðinu og fór mest af Iciðinni frá Ont- bókuu nntum. pá scgi jóg, að þetta sjo dauðlcgur! ario til uorðvesturlandsins fótgangandL, en sencli misskiluingur, og vii jegtilf» ra liina endilegu ogjkonu síiia iil Englanðs.ogfekk aidrei neinar frjettir hl.ð upprísándi sól í austurátt morgni. eins o>' á æildum vor- FRÁ CANADA. Hpsirtektaverður atburður er fundur hjóna nokkurra, sein mættust 18, p, m. við áfangsstaða hús Canada P. jarnbrautarimiar. Iljón pessi hóíðu eigi sjcð livort annað í 2l,ár; Jjau Cru upprunalega frá Ontario, og heita Haycten; giptust fyrir 30 öhrekjandi oi'sök, hvcrsvcgna verkama&urinn — meina jeg hið hcila með orðinu verkamaður. bræðralag iðjuscminnar ætti aö lcggja stund á bók rncnntir. Moð pví aö lesa góðar og fráibaridi •» af konu siuni og pær urött til pess ; bækur, iðkar ímm sálur gáí'ur síuar; Jwr íirmur: iuucli Jjcirra saniam pau pckklu lijW -gí ai' liemri í 12 ár, en pá að eins ógreinilegar pannig leið tíniinn par til vegir opnuðust til norðvesttu' landsins, pá l'ekk hauu greinilegri frjett- :ið leiöa ;a hvert I

x

Leifur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Leifur
https://timarit.is/publication/119

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.