Leifur - 13.07.1883, Side 1

L.
’G
WINNIPEG 13. HILI 1883.
O i 0.
I laud nokkrar pýsundir (il .satnans, og yrði cf( vorði aö beitura g
; t.l villeins8llarepa.lt. En í.öll.u falli er pað| Leif, s?m he'fir k >i:
leði Urum, Iiciðrusn heíjus a
líáið áp tur til aðdveija i pessu
( Frarnli. ) ENN TtL LANDA MINNA. | nauðsjniegt og skylda vor að l»ra ailan iðnað;ksera landi, vcitum honuui gjðrr viðtökur ®g
jOg mcö starfsem i forsja og sparseuii vcrða huidi 'pöLkun; óg vcitura lið voruni dugandi lauds-
Jþað er mögulegt að racnn ir.settu hugsa pessu til uppbyggin-.-"
si msvo: cf vjer hótuin Enskai bœkur purfum j og sóma. það ma sjá a.
‘ a oss tit gagn's
.anuara jijóða
vjer ekki íslenzkra við, ef 'vjn- bófurn Enskuna j hversu oss hei'ir farið fram. Siðnn Lord Dufferin
J . rfum vjer ekki Íslcnzkuna. það er vitaskuld i h.ojipsófti yður á Gimli í'yrir nokkrum árura,
svo dreugiioga unnié að fraui
tnaniii, sem hefir
fórinn og velvegiian vorri, lieiðrun skáldadls
ina, sem liefir fylgt oss vestur um liyldypii haf;
annars hefðum vjor ekki slik suildar kvteði, sem
a? vjer ge.tum lifað án íslenzku, cn það getum j hef'ir yður farið óraetaulega mikid frain, og ept jMinni íslnnd , Mim.i N. v. landsins eptirJS.JJ.
vj-.r líka án Enskunnar. það crekKt sputstnáliðjir inuíiutninga skýrsluin eru. Notðtnenn og ís
iivorf vjer ^etutn komist af með eitt tungumal,
Jic Idttr hitt hvort betra sje að læm Ensktma og
•iðhaida íslenzkunni, eða að cins kumia aimað•
hvort málið. Vjer vitum ltve gágnleg Enskan
•r. Vjer kuunuin fslenzkuna. ASttum vjer jjá
að glcyma liemíi ? þá mættnm vjer gleyma
pjóðerni voru og óllu þvl, setn gjörir oss að þjóð
gefttr oss sjerstaklegan stað í heimssögtiuvai.
þetta munu fáir landar nú kjósa, heldur hitt að
yjer, som Frakkar og þjóðvetjar. hinar fremstu
j jóðir heitns ins, gjörunist limir á hiuu.'n mikla
J jóölikama i þessari hálfu cn vii höldum þjóð-
unt voru, móðurmáli trú þeirri og lærdómi,
sent geymdur cr i hrjóstum vorutn. Jtannig
gctum vjer orðið íslenzkir Canada eða Ame-
riku mean. Jvað er aö óttast að, ef landar
skyldu gefa upp rual sitt og liafna þjoðerni sinu,
tnundu þeir ekki verða betri þBgnar í landi
þcsstt nje Iueíilegri til að gegua skyldura sintfm,
þarað auki hve miklu hœgra cr oss að hjálpa
löndum vorunt á frórti. sem hingað vilja konta?
hve ntiklu fegra og göfugra er það fyrir oss að
geta ',ekið á raóti þeitn, setn meðbræðvuni, tal-
ancli máli því, sem vjer nátnuin í bernsku.
Jcg vona ab elzta í'egursta og mcst virta
funguniáj á Norðurlöndum llði aldrei undir lok,
en m egi endurnýjast betrast og blémgas t 1 ná-
grentti við hið mesta mál í hcinti.
það var í þessum tilgangi ab landar
báöu um nýlendu svæði þegar þeir komu hjer
tillands, þeir liugðu að viðhalda öllu íslenzku
og byggja íiýtt ísland. Emt þess var ekki gætt
að landið útheimtir annarskonar lifnaðar raáta
en ísland, að vjer kunnum ekki tnálið vinnu njc
höfðum peninga, eða þekkingu til að húa búi
i þessu landi. Nýlondu svæðið var kosiö við
vatn, þar scm landið er lágt og ekki vel fallið
til jarðyrkju þvi nteun ætluðu að hafa fi kiver
og' fiskiveiöi í Atneriku eins og heitna, Vjer
vitum vel hversu þetta enclaði, enu samt eru
ntargir, sem búa enná þessum nýlendu j.irð um
og vegnar vel, þvi mcð dálítilii fyrirhófn og
pctiitíga kostnaði mátti víða gjöra j<trðirnar góðar
En pó löndunt skjátlaðist i fyrstu til-
raun sinni, þá breytir það ekki hvað rjett er í
þcirra áætlun. það er rjett að vjer höldum
við þjóðerni voiu, þaö ei skylda vot' cf vjer gel
um þanttig orðið ossog öðruni til meira góðs,
oj það 8i' skylda vor aö sjá og viuna að Jjvi
al' fremsta megni,
Ilvort uýlcuda skylcli sto fna á ný er ann
að n-.ál, Enefsvo, þá vteri raðlegtaðsjá fyrst
um ab landið væri veli'allið til akuryrkjn. gott
lancl og fagurt, svo lettt emt má fá þústtnd niil-
UBt saman vestur l'rá. ( upp með SáschatcheY
an eö a BowRivor, ) Llendingar haí'a lært at
lifa sjer og cru færir að hafa ofan af fjrir sjet
eins og innlcndir. eu þetta er spursntál, yrði
nýlenda gagnlegri fyrir oss og landa heiuiaí
gettim vjer fengið go tt land til aðseturs og e
svo hvarog liversu skyldutn vjer stofna pýlend
una? jeg læt hjer ós agt rnitt áiit í þessu efni u;
skil við það yður til lhujumtr.
Eflandar byggja ekki al Jslenzka nýlendu.
eta þeir, sem þjóðverjar og Frakkar tekiö sjei
lentlingar ásámt þjóðvcrjum, lijuir beztu enti-
grantar fyrir N orðvesturlauciið. i’slendÍMgar
þekkja stuðn slpa lijer, þcir ltafá g.engið utitlir
fána þessarar ungu þjóðar þess uj pyaxancli utegin
veidis, þeir hafa eiobunclið aS veröa ekki á
eptir öðrum þjóÖuiu. þessi.iranifara álrugi sín-
ir sig í öllu, i búnaði, i vcrkuaði, i meutuu.
margir laúdar eru uú góðir bæníur, margir góð-
ir handsvcrksmenn og clugandl vinnumeiiu og
tnargir vel Jcunuir þcssa Jantls niuitun.
Á meöul atntars, sem styður að framfJrum
og viðhaldi þjóöariífs, eru sanikoniur og fundir
setii satneina og gefa þeitu tækifæri að Itera
hver af öðruni, Eu einna bezti meðal til ein-
ingar og góðra framfara er prjnt.smíðjan, Eins
og kirkjur eru tiaubýnlegar til a4 viðhulda trú-
rækui inaiiua, svo cru prentsmipjurna r eða bluð
iu nauCsýnleg t il aö viðhalda þjóðariífi og upp-
lýsiugu mauna.
Sá sem ekki veit hvað fram fer í sitiu ti , •
jn laudi, er blindur. þar aö auki skapa vio-
ræöur og viöjjörðir oss. eiits og jára brinit járn,
Vjer »etum þaunig lát ið skoðacir vorar i ljósi,
talað við óteljandi, setn vjer gjetutn aldrei átt
kost á að sjá, og aukið sameining góðvild, vísiucli
og framför á meðul vor, þar eð blöðin geta
oröið að mesta gagni, et' það eitt Itið íiytsamieg-
astaogum leiö ábyrgðarmesta að gefa út gott
blaö, þjer vilið liktt siðan vjer ltöfíutn Fiainfata
hvað i þaö er variö að liafablað á voru eigiu
tnáli, sctn vckur fornar og helgar tilfinuingar,
setn hrifnr oss til sjálfra vor.
það sýnir þvi g óla skynscmi, sanna þjóð
ernis ást, og ósjetplægna mannelsku, þegar mac-
ur vili verja ijárunumnr slnumtíma og kröpíum
til aö stofaa blað íyrit landa sina. Aö ei'Ja þekk
iugu, eiuingu og fratníör,á þeituan hátt og i'á eug
aöra borgun en þá, scnt botgar kosUntðinn,
ab liljóta opt ab liggj« uuclir álasi fávísra og
órjettv ísra ínaana. aö sýna stöðugl y ucli og þol-
inmœöi í öllu er sannarloga virðiugarvei't og
íærctómsríkt. Ei' aörir eru f'ærari, því gjöra
þeirckki betur? Vcrkið er. jott þessvcgna er
þaö viröingarvert. þaö þarf ekki lœtclóm tii
aö vcra fööurlaudsvinur, Lconidas var ckkt
háskólagongiun njc Alarius itje Guttnar Hjeðinn
og Njáil, þaö er hö eins nauðsýnkgt að ganga a
uáskóia el' aicnnásctja sjer að lusta og kettna
visindi. iMargir ágætis menn og rithö iui.dai
Ltöí'ðu aldrci kost á ab ganga á skóla og satrtl
uimtt sjer ódauðlegan huiöur. Eu auðvilaö ct
að vei mentaöur mtóji' moð gó.-um uáttúru gáf
um cr ómeutubuin tantai langtum frcmri, og get
ur orðið óneitanlega að moira gagni.
Ei'vjcr lítum á blaöið (> Leif ”, fiimun't
vjerfljótt mikla vcrklega þekkingu, hreinar og
beinar skoöaniv, stööuga stefnu, sanna þjóé.'rnis
og noklatr önmif. Skálc’s kapur lifir e»n. Enn
óskandi vœriabskáld vorfjlgdu og læsu mrir
lnna i: ikíu meistara fóbundnum hætti, sv® setn
Shakespotu e og Guarlow, því það gefur an;U-
giptinni miklu nteira frelsi, yfir höfuð skyldu
titenn fria sig ftá flækju bragar háttanna, sent
útiloka alla beentiandi andagipt og þvyagBr
ítnyudunarai'lið, en iegeja sig eptirnýri'i kvcð-
skap og ritbætti beztu skálda ltjer eg erUndis.
þab er ef til vill, ekki auðvelt að fá tíma til
að kveða hjer 1 la ndi, en samiur skáldskapur
er ekki nauösýnlega i bundnum stýl. það w
skáldskapur, sem klæðir hiua fegurstu hugrayad
í fegursta búiiiug. málverk. sönglist og bvgging-
arlist eru systur skáldskaj aiins, en hin S5ká.iill*>f:-
nsta hugmynd er gufugt lif.
Gnngiim fra'tn ótraaðir, Vjer gttumhver
um sig tinnið arnað livort ntikið gagn eba ógags,
'Vjer höí'unt fyrir'dænti forí’eðia vorra fynrdœíhi
lijtírlcndra og góðra drengja <\ meöai vor til að
hvetja oss til framk vas rada, gUytnura ekki aö
frœndur vorirog viair á fróni vosast sptirmikiu
góðit irá oss, að þjóðir þcssa lands horfa á oss
að vjer eiguru skyldum ab gegna til landa á íróa..
og ltjer í landi, skyldutn til þessa laids. skyldum
t.il sjilfra vör, skyldum til GuSs, Vjer sjáura
alvórulifsins og mikiivægi þess. V imtutn því
sém bezt hver I sintii stöðw, hjáipurn hver éiðrem
gleðjutn hver annan gjöruœ lii'ið iu.lœlt.
F. P. A.
ást, saunan kjark og mannvináttu. Iif nokku
er aö, þá látum oss bæta það, látuin oss ekki
álaia éiðrum. heldur hjálpa þeitn til ab gjör,
botur. þab þarf ekki mtkJa sál tii að lasta
Rituin lantlar nteð brenn heitu blóði, mcð iif.
at.di l'jt.ri þeSíatar eigia þjóöar, litlim svo að
vorri gOmlu fó»tur foid hliui uHtlir brún, þe„ar
hún sjer brjcf sona siuna, og að írodö báiið
( Frarnh. ) UM N,íLENDUSTOFN UN OG FL.
At' öilum Liimint íslenzku nýleadutn, sem
enn haf'a verið stefnaðar hjer í haifu, er ekki
tíl að liugsa að laudar vorir er að heiraaa koma
geti tengið sjer bti slaði í utan örfáir, er kynnu
að ltafa krapt til aö kaupa sjer bújarðir, nonta
í nýja íslandi, þar er n&j iandrými enn. En
eröi það alment álit vort íslendinga að nýj*
siand sjct óhæft fyrir mentaöra þjóða bústað, þá'
er ckki um annaö að gjöra en aö útv»lja nýtt
landsvœði eiin tii að stofna í islenzka nýlendu,
f koítur cr á að f'á þaö nukkurs staðnr ltjer
ltáifu. í Bandafylkjunum veit jeg ekki til að ^
imtt [tjóð sje gefimt kostur á að íá þanttig log-
u„ nýlendu svœði, sem eru loknb fyrir öllnm
þjóöflokkum utan elnum, svo þess vegna álitjeg
ttð ekki sje til hugsattdj að reyna að fá þc-ssu
atáli framgengt nema í Canada. þvl þó meun,
iits og þeir hal'a gjört hingað til, fari aö reyna
að setja sig niður í ýmsum stöðutn, an»að hvort
sunnan eöa norðati tnsgin línuanar þar, sem aðr
.1- þjóðir setja sig niður jafnfraint, þágsta það
aldrei orðiðneitt varanlegar oða öflugaraýlencl
ur al' þjóð vorri. En l'ari ttú svo að vjtr skyld-
itLit ekki eig' n kost á, hvorki 1 Canada olur i
Bandal'ylkjunum, að fá •inltveru landsklat n ai-
in.irkabau, er landar vorir ra»ttu eiga visSan að-
^ang að. þtgar þeir kema að heintan, þá finast
mjer nukiö skoðuuav rnál hvoi't þaö e'i' rjett