Ægir - 01.07.1991, Side 11

7/91
ÆGIR
351
^rartegundir. Einnigvar þorskur-
l^n ur,danskiIinn að því er varðar
5o/a^re'n um veiðar fisktegunda
0 umfram aflamark viðkomandi
Ve[ðileyfishafa.
8re'n í 9. tbl. Ægis 1989, (Al-
Vaennar reglur við stjórn fiskveiða)
l r ent á að nauðsynlegt væri að
a a sem mest frelsi til að skipta á
. 1 1 tegunda. Svo vitnað sé beint
1 greinina:
"Leita á leiða til að ná sem
u** freisi við skipti milli teg-
a' bannig að útgerðarmenn og
te Pstjórar taki ákvarðanir um þær
gundir sem best hentar að veiða
a^eriu sinni. Ef ekki finnst leið til
. ná markaðsverðmyndun á
staP!'n8u miHi tegunda, þannigað
1 verði við áætluð aflamörk,
ráð Ver^ur a& veita sjávarútvegs-
m Uneyli vald til að stýra verð-
l nclun, þannig að það geti breytt
rsRfgildisstuðlum tegunda hve-
*r sem þörf krefur."
sk An<^*rritaður hefur ekki skipt um
I ° Un hvað þetta varðar. Senni-
bvTað hr,r beSta leiðin lil að varna
afllrt5 ffla sé f,eygt vegna ónóSs
, arks einstakra skipa af við-
mancjj tegund. Það má til að
hspUL.3 ,ðuSsa ser hlutfallslegar
, anir þegar farið er yfir afla-
un?101^^ te8uncfa- Ef tekið er dæmi
grál-|rálúðu' bá fari skiptagildi
in u. Ur|nar hækkandi með auk-
l0;asókn í hana. Hækki t.d. um
fra ° við hvert prósent sem farið er
a5 Ur ^ámarkinu. Best væri þó
rn verðmyndun á opnum
sf.jr aðU þar sem óskyldir aðilar
sjáv 3 ^ te§unclurn- Reyndar hefur
ijtf^n^Ssráöuncytið reynt að
þe;r ra svipaða stefnu, innan
leyft3 sem löggjafinn hefur
Unm-.rneð því að stilla gjaldi við
sam 0 u afla í hóf. Þar er þó um
anci a ,^anclamál að ræða og varð-
rriál'f3! rðun um frádrátt undir-
tökup'ilu !rá aflamarki- Ef UPP-
ert |Pi dlð er of lágt, t.d. lægra
men 8kV6rð aflamarksins, þá hafa
n einlínis hag af því að veiða
umfram atlamark. (Má kannski
segja að þar sé komið einhvers-
konar öfugsnúið veiðileyfagjald.)
Niðurstaða varðandi lausnir á
vandamáli vegna mismunandi
veiðanleika tegunda felst því í
opnum markaði með aflamark og/
eða í breytilegum stuðlum skipti-
gilda frá sjávarútvegsráðuneyti.
Að lokum skal enn lögð áhersla
á, að úrlausnir varðandi þriðja og
fjórða lið, eiga einungis að vera í
reglum um skamman tíma. Engin
þörf ætti að vera á reglum til að
koma í veg fyrir að afla sé fleygt.
Til þess eru yfirburðir langtíma-
hagsmuna útvegsins, að um-
gengni um fiskimiðin sé góð, yfir
skammtímahagsmunina of miklir.
Óskráð lög sem farið er eftir, eru
betri en þau sem eru skráð til að
þeim sé fylgt.
Hversvegna fara hagsmunir
þjóðarinnar og útvegsins
saman?
í þessarri grein hefur þeirri hug-
mynd verið haldið stíft fram að til
lengri tíma fari hagsmunir þjóðar-
innar og útvegsins saman í gild-
andi stjórnkerfi veiðanna, að því
er varðar góða umgengni um fiski-
miðin. Að þjóðin jafnt og útvegur-
inn njóti góðs af aukningu afla-
verðmæta, jafnhliða því að fisk-
stofnunum sé viðhaldið í hag-
kvæmustu stærð m.t.t. hámarks-
afla. Skal nú rökstyðja hugmynd-
ina í nokkrum orðum.
Langtíma leiguverð aflamarks-
ins jafngildir auðlindaarðinum í
stórum dráttum. í núverandi fyrir-
komulagi til að stjórna fiskveið-
um, skipta sjómenn og útgerðar-
menn óhjákvæmilega þessum arði
með sér í fyrstu umferð. Áður var
sagt að fórnarkostnaðurinn, sem
leiðir til þess að hluta gæðaminni
aflans sé hent, sé jafn leiguverði
aflamarksins. Segjum sem svo að
framhaldið yrði á þá leið að sífellt
væri fleygt meira af afla. Slík
umgengni um fiskimiðin hefði
óhjákvæmilega þau áhrif að aflinn
yrði rýrari og leiguverðið færi
niður í núll eins og við skilyrði
frjálsra veiða. Afleiðingin yrði rýr-
ari tekjur útvegsins og minna til
skipta. Hinsvegar mun betri
umgengni um fiskimiðin leiða til
hækkunar auðlindaarðs, hærra
leiguverðs, meiri afla og meira til
skipta. Þessvegna hljóta langtíma-
hagsmunir þeirra sem njóta arðs af
Aflamenn: Skipstjórarnir á Örvari HU 21, Árni Sigurösson og Cuöjón Ebbi Sig-
tryggsson.