Leifur - 16.11.1883, Blaðsíða 1

\
Ifco'mð og sko5ið hve aðrtaanlegt ci' liið nýja
fyrkomulag, scm I. 'Bennctto & Co. hafa lil að
tnka Cabinet myndir.
FRJETTIR ÚTLENDAR.
Kcykjavík. 5. sept.
Ifallærislan úr viðlagasjóði heíir landshöfð- í
ingi veitt Dalasýslu 31. júli, 10,000 kr., gegn
vöxturn og endurhorguu ú !0 áiu n, eða á
aunan liátt, sein síðar kann að verða akveðið,
eptir að pirigið hefir haft málið til meðferðar.
Og Húnavatnssýslu. 8 ágúst 6500 kr, lán með
s'niu kjörum.
Til pess að koma upp búnaðarskóla fyrir
báðar Múlasýslur hefir landshöfðingi veitt Norð-
urmúlasýsiu 25. ágúst 8500 kr. lán úr viðlaga-
sjóði, samkvæmt niðurlagsgrein fjárlagarma 1882
og 1883, gegn vóxtuin og eudurborgun á 28
árurn.
Af p. á. búnaðarstyrk hcfir laudshöfðiugi
veitt 16. júlí 1000 kr. til að kosta búfræðing
til pess að vera vcrkstjóri við flóðgarðahleðslu
fyrir Safamýri og til pess jafnframt að segja
fyrir um stillu og framræzlu Hróarsholfslækjar.
í heiðursgjafir úr styrktarsjóði Christians
konungs IX. liefir landshöfðingi veitt 23. ágúst
fyrir framúrskarandi dugnao i búnaði Einari al-
pingismanni Asmundssyui í Nesi 200 kr. og
Jóni hónda Halldórssyni á Laugabóli i ísa-
fjarðarsýslu 120 kr.
Til pess að brna Elliðaárnar hefir lands-
Iiöfðingi veitt 16. júfi sýslunefnd Gnllbringu-
og Kjósarsýslu 4000 kr. lán úr viðlagasjóði gegn
vöxtum og endurhorgun á 10 áruui,
Reykjavik, 12. sept.
líerra porvaldi r Thoroddsen lieíir uú lokið
viö náttúriiskoðunarfirðalóg sfn i sumar. Hcfir
fcrðast eiugöngu lijcr sunnanlands.
Fyrst upp i Borgarfjöið einkum til aö skoða
kolanáuiurnir á Hreðavatni; reyndust kolin frem-
ur góð, cn ckki mikil og illt að koniast að peim
náman hrunið saman fyrir ógætilegau gröpt; auk
piss mjíg erfitt aðdrátta.
Aðra ferð fór hann snemma f júlí upp um
Hellisheiði og skoðaði meðal annars purrárhraun
er braun árið 1000, svo og Hengilinn; gerði upp-
drátt af' hiauniuu. Siðan un> Ölfus og Selvog;
skoðaöi hann og eldfjöll á heiðunum par efra og
niældi fjöldanaargar hæðir. Loks Krisuvik og
Bláfjöll og hraunin par í kring.
priðju ferðii a fór lunn siðast í júlí suður um
Vatiísleysusfrönd, Garð, Hafnir og Reykjanes;
skcðaði hann hveri par og gerði upptlrátt af,
Slðan inn uru Grin lavik og paðan upp á Selvelli
þaðan upp á Keili og mœldi hað hai.s. Rann-
sakaði siðan eldfjallið Tröllaóyugjur, er opt liefir
gosið, mest á 14. öld, að hami ætlar; scgir pað
an hala rnnuið Afstapahraun niöur á Vatnsleysu-
strön<’, lfklega u 14, öld. Geröi uppdrátt af
Trölladyngjum og hrauuunutn par 1 grcnnrt. pá
fói hann og skoðaði vandlega Krisuvikurnámur
og svo Undiililfðar, sem Kapelli hraun hefir runn
ið frá. Kannaíi pvl n est Ögmundarhraun, vcst- |
an viðKrisuvlk, fann par f hrauninu bajarrúst;
braunið runuið yfir bœinn, liklcga á 14. öld.
Gerði uppdrátt af Ögnnmdarbrauni. pá kannaði
l.ann Erennisteii sfjöil og Lönguldið, þar nieð
eldgígai a hjá Kongsfelli, er hiaunin liafa runnið
úr milli Elliðavatns og Lækjarbotna.
Sfðustu ferðina fór hann app uin pingvöll
v.ð Öxavá ogupp á Skjaldbreið og kannaöi öræf-
jn par austur af niður í Biskupstungur; síðan
Grafuiug, Hagavlkuihraun og Dyral'jiill,
Hann gerði á pessnru f rðum um 200 — 300
liœðainælingar rg , r.iivrna:. ærtngar, til að leið*
rjetta uppdrátt íslanls, parsem pbss purfti, er
hann segir vera m'ji'ig óvíða eð i að litlum ir.uu
um pessar slóðir,
pað mun hafa verið alveg ókunnugt f.ður
um uppruna liraunanna á Reykjanesskaga og
jarðinyndanir par. Iíofir lurfa porvaldur nú
rannsakað pað allt nokkurnveginn til liljt'r.
Ilann hefir fundið par víða grjóttegund pú, er
mikið er af kriagurn Reykjavik' og höfð er par
til húsagerðar, og dólerít heitir, en pað var
uður ókunnugt. Hann segir Reykjánesskaga
mimi vera hinn yngsta hluta landsins.
— Mesta rosa- oa rignihgatíð nú i fulla viku.
Reykjavík, 22. sept.
Norclenskiöld lagði at' staö aptur hjeðan
Ucvmleiðis 16. sept. að morgni. Ætlaði að
koma við á Skotlandi allra snöggvast ; halda
síðun til Gautaborgar. pur á haun heima.
hiun góðfrægi köstnaðarmaður pessarar Græn-
liudsfarar og ýinissa annira norðurfara Norden-
skiölds: Oscar Dickson stórkaupmaður.
Kvöldið úðcr en Nordcnskiöld fór hjeðan,
hjeldu ýmsir bæjarbúar, milli 30 og 40, lionum
veizlu fiirunautum bans, hiuum sænsku vísincla-
möunum, f hótel Alexandra.
— Ilerra Sigurður Vigíússon fornmenjavörður
'er nýlega licitn kominu aptur úr fcrð sinni
auslur um Rangárping að rannsaka par forn-
menjar, eink&nlega að kanna sögustaði úr Njálu.
Iíanu fór fyrst austur um Eyjafjul). að Seljalandi,
gróf par upp hoftópt (Dalvcrjahof), i svo
nefndri Hoftorfu, fyrir austan og ofan bæinn á
Seljalandi; lóptiu 77 fet 4 lengd með • aíhúsi
ög stalli. paðan reið bauu upp á pórsunirk
og Goðalaud. Koru í Miðmörk, par sem Björr.
bjó (,,aö baki Kúra“), gróf par í rústir forn-
ar og fann skýr kennimerki forn og ýmsa muni.
Ranusakaði slðan Jeið Fosa, cr hann reið til
brennunnar Njals og sona hans, og reyndist
frásögn Njálu kóma uijög vel heim við örnefui
og önnur auðkenni á þcirri leið.
þá snjeri hann leið sinni út í Fjótshlið,
aö Hiiðarenda, og rannsakaði skála Gunnars,
geilarnar, par som peir drápu Sám, Gunnars-
haug og Sámsreit.
Síðan að Bergpórshvoli; gróf par f húsagarð
fornan hak við bæjárhúsin nær 2 ínannhæðir
niður; fann öskulag ákaflega mikið. nær 2
áluir á pykkt; niður að pvl Jijer uin bil 1
manuhæð. Skoðaði Káradælu óg Káragróf,
fyrir utau Bergpórshvol; haldast pau öruefni
enn,
pá upp í Fljótslilið aptur. að Breiðaból
stnö og Súmstöðum, Skoöaöi hversutií hagar
par sem peir voru clrcpnir, Höskuldur og
bræður Lýtings, par með víg ptáiui og lilaup
Skarphjeðins. ytir Markarfljót, og Rauðuskriður
(Dimon). Reyudist par allt koma. sjerlega vel
heim við söguna.
pví næst upp ab Velli og undir þrihyrn-
ing, og upp í Rjúpnabotna (,,Geilastof'na“).
þú að Vatnsdal; fann fornar bæjarrústir sunnan
undir Reyuifellsöldu, er hann telur vcriö hafa
hið foina Holt; þar er og hið forna Iloltsvað.
Fann og bæ Starkabar framan undir þríhyru-
ing.
pá út að dysjumuvi víð Rangá; íann par
spjót og júrumjel og ileira, paöan út Knafa-
hóluro. Síðan yfir að Keldnm. þaðan ofan að
I Stóraliofi, rannsakaði liinar fornu bæjarrústir
'i par og par sein Guunar barðist gegnt bumum.
^ ]»aðan upp aö Kyrkjubæ; gróf par ofau J osta-
búrið, er enn l.eitir svo. fyrir vestan bæinn;
fanti par pvkkt öskalag, a 3. alln i jörðu.
|á upp að þingskálum; nueldi allar búð-
imar par: bieild þeirra, lcngd og afstöðu; eru
miili 50 o ’- 60 að tölu. paðan út aö Nauta-.
vaði a þjórsú, og að Flagbjarnarholti; fiiim
par piugstað, eitthvað ellefu húðir. og þa'r
im-ð dóinhritiíí ákaflega mikinn, um 60 fet að
þveimúli, hinn fyrsta slíkan á fpnn.ni ping-
stöðum, paðau að Lúnaðsholti og Snjallsteins-
höfða; raunsakaði par dysið Snjallsteins, ei svo
er kallað. — þar með var ferðinninni lokið.
— Eplii hið mikla illviðrakast, cr byrjaíi
5. sept. og Ijotti eigi’ f’yrri en pann II., cn
stób h est mið'/ikudaginn 12. að veöurlueðinni
til, hafa ffjetzt pær slysfarir, aö skip sleit
upp pann 12. á Eyrarbakka, Aetiv, ÍVáStav-
angri, hlaðið islenzkum vörmn frá Einari kaup•
nianni Jónssyni. og brotnaði svo. að ónyít er,
en v.'.rur skemmdust; og sama dag aiuiað með
sama hætti ú porlákshöfn, Anna Lovise, mcð
útlcndar vörur til verzlunar Lefolii á ílyrar-
bakka; liafði skipstjóra ú pví'skipinu tekið út
ú leið liingað nærri landi skcimmu áður og
drukknað.
— Dáinn síra pórarinn prófastur Krisfjáusíon
í Vatnsfirði.
Reykjav'k, 26, sept,
— Reyðfirðingasöfnuður. er hcfir sagt sig vr
pjúðkix-kjumii, eins og kunnúgt er oröið, kyab
nú hafa tekið sjer fyrir prest sira Lárus prófast
Halldórsson ú Valpjóísstað, er stjórnin sc.tti ffá
embætti (í rauniimi, pótt ekkl væri paö oið-x
svo) í vor f’yrir cinhver afbrigði frá kirkusiðun:.
— Af pessa árs búnaðarstyrk í ljárlögunuiu
hefir laudsliöfðingi veitt ineöal annars liúuaöar-
fjelagi suðuramtsins 1566 kr. 66 a. með pví
skilyrði. að þaðselji ún nokkurs úgóða í’yrir i’je-
lagið jarðyrkjuverkfæri pau. er þaö útvegar ar-.
lega frá útlöndum og hefir ú boðstóium hancla
peim. sem vinna vilja aö jaröabótum. Enn fVem
ur 766 kr. 67 a. styrlc til llóðgarðahlcöslu [’yrir
Saí’amýri, gegn tilteknu fjár- og vinauframliigi
af-hendi ábúanda og jarðeigenda pcirra, er x
hlut eiga- Enn fremur búnaðarsjóði vcsturainfs
ins 1233 kr. 33 a. og búrnðarkennslustofnuninni
í Olafsdal 1233 kr. 3o a.
— Hákailsafli aíbragðsgóður á pilskip Eyfii t irea
dg Siglfirðinga i samar. Tuttugu og pjáv tu'nn-
ur lýsis til hlutar mest; áður mestur hlutur cr
menn t:\una, 19 tunnur. Af 14 skipum, s'cm
Fróði ncfnir, hal’a tvö ílutt í lancl á Eyjafirö i
töluvert á áttunda lxundt-að af lil’ur; og hin
llest petta 300—500 eða 690 tunnur. En úr 5
tunuum af lifur verða 3 tunuur af 1 <si. Eiinia
bezt og jafnast. öfluðu skipin eptir mitt suimwið;
ölJ eru pau [27. ágúst] komin og hætt. — Grúnu
fjclagið setti upp á Oddeyri í vor gufuvjel til að
bugða með lifur, a pann hátt að hleypa hcitri
gufu u lifrina svo hún biúðni, og hefir nokkuð
verið brætl par í sumar; er ætlað að fyrir pann-
ig brætt lýsi muni fiíst heldur Inerra verð ie'rlend
is*‘. (Fróði).
— Síldarhlaup mikið á Skagafirði, u:u p xð ley ii
seni strandferðaskipið fói- par um. Skrifixð (Vá
líofsós 8. sept. : ,,Ofto Vatue kom lijer inn ú
gufuskipi í dag og kallaði ú skip, sem iú ú 1»; fn-
inni, livort Síld vau-i á firðiiium, og pcgar hon-
uni var svarað já—euda lá'gu sildartorfurnar frá
Kólkuós og út aö Hofsós par sem jeg fór íVain
með I dag og óðu hvalirnir uppi og átu grúi'-
ugt—sneri hannviðog fór mikinn. Var sotliui
manna, að hann færi að sækja vörj-ur“. Si'uizi
haí'ði til síldargöngu á Reyðarfirði nm pa.ð ieyti