Leifur - 30.11.1883, Blaðsíða 2

það mjög, ekki sizt fyrir það, að lionum liefir
orðið að litlu gagni allt [Jað fje, er huun kúg-
aði út af piim eptir stríðið, Má aö mostu
palcka pjóðstjórninni hin.ar miklu framfarir
Frakka, sem enn pa stendur óhögguð, prátt
fyrir tilraunir stórveldanna með að brjóta pá
á bak apur og fá pá til að við halda konungR-
stjórn það er óneitanlega mikiö, sem Dis-
marck hefir teki/.t að gjöra Frökkum örðugt j
uppdráttar, honum veitti ljett að tæla ítaliii i |
sambaudið við þyzkaland, og nú er hann fyrir /
alvöru tckinn til við Spáu. Hversa vel honum i
gengur cr ósjeð, pað má telja víst að honum j
veiti Jjctt að fá Alfonso á sitt vald, en pað er*
ckki nóg, Alfonso cr aldrei nema konuugur |
Spánar, og verður hann nauðugur viljugur að j
lúta vilja ráðgjafa sinna, að minnsta kosti að
nokkru leyti, en peir cru allir upp á móti pví,
að hinn pýzki Bragða-Mágus nái að ráða
nokkru á Spáui, og munu peir sporna á móii
pví af fremsta megni. Spánverjar húast og við
róstusömu pingi í vetur, pví hinn nýi æðsti
ráðgjaíi, Senor Castelai, er rainmur óvinur
kouungsvaldsins, og heiir hann ásett sjer, að
sýiia ráðgjöfunum fratn a, hverju Spánverjar
megi búast viö, ef peir gangi í samhand við
þjóöverjaland.
Á fundi einum, er nýdcga var haldinn i
Líverpool, var rscjtt mikið um síkisgraftarmálið;
sagði De Lesseps að haganlegra tnyndi. annað-
tveggji að víkka Suezsíkið til muna, ellegar
grafa annað nýtt samhliða pvl gamla, Hann er
uiótfalJinn pvi, að síkið verði grafiö eptir Jór-
danardalnuni, og hvetur mjög til pess að Suez-
sikið sje endufbætt, svo skip purfi ekki að biða,
lieldur geti farizt hjá. Ætlar hann sjer að
ræða mál petta ýtarlegar við skipaeigandur,
áður nokkuð veiði útgjört um hið nýja siki.
Leið sú, sein ákveðið er að leggja hið nýja
síki eptir — ef pað verður graiið — er enn
sem komið er lítið könnuð. og vita menn pví
ógjörla hvað pað muni kosta, en pað sem
mest knýr menn til að láta grafa pað er: að
sú leið verður til muna styttri, enn eptir Suez,
og par af leiCandi, yrðu allir flutningar miklu
ódýrari licldur cn nú er, t. d.: Ástralia er
liætt að senda vörur síuar eptir Suez, sakir
liins óbærilega háa tlutningsgjalds, en verði
Jórdanardalssikið grafið, myndu pcir senda
vorur sfuar eptir pvi, par cð skipin gætu haldið
áfram viðstöðulaust ineð fullri ferð, í staðinn
fyrir að eigi verðr íarið hárðara en 4 mflur á kl.
sluiidinni geguutn Suez. — Vesturendi slkisins
er talað um að liggi inn 1 Miðjarðarhafiö nálægt
(annaðhvort) Akka eða Ilaifa. þaðan á pað
að liggja austur til Galileavatns, paðan suður
eptir áDni Jórdan og inn í nyrðri euda Dauða-
hafsins og eptir pví endilöngu; suður Jórdan-
ardalinn og syðri endi síkisins liggi í botninum
á Akabahflóamim i Katiöahaíinu, verður páskagi
mikil lá niilii pessa fyrirhugaða sikis og Suez. þai
eð Suez-sikið feliur í Rauðahafiö fyrir vestan
penna skaga, or íijótsjeð að talsvert er iengra að
fara eptir honum, auk pess sem sjóleiðin yfir
Miðjarðarhafið er einnig leugri til Suez, par
eð lengra parf að fara suðaustur, þar við
bætizt og. að Suez skurðurinn er svo nijór, að
skip geta ekki farizt lijá nema á vissum
stððum, auk þess er lnnii svo fullur af ópverra,
sem í hann safnast, að skipsrr.otm vcrða veikir
er pcir liggja um kyrrt i honum; pegar peir
Jjetta akkerum, gýs upp fýla svo mikil, að
peim liggur við köfuun, En á pessu er ekki
Jiægt að ráöa bót, pví vatnsmagn er ekki nóg
til að gjöra straum, sem bæri burtu ópverrann.
Verði síkið grafið eptir Jórdanardalnum, losast
menn við pessa ólieiJnæniu og ópolandi íýJu,
pví par eru vötnin (o; Galileuvatnið og Dauða.
hafið), seni gj ira svo ínikið vatnsmagn í síkinu,
að ópverri getur trauðlega safnast pat- fyrir. —
Nokkrir eru a móti pví að síkið sjo grafið
fyiir pá ástaðu að Jórdanardaluriim. sem
cr gott og frjósamt laud, verði pá eyðilagt.
það er aö vísu saít að pað vejður eyðiJagi, en
— 118. —
pað er ekki sjáanlegt að mikið missist við pað, ’
par eð lopstlag cr par svo óheilnæmt að Noröur-
álfubúar geta ekki liiað par notna 2 mánuði
úr árinu, c-n sumir trúa pví að dalurinn, ef
liann vcrður purkaður upp með skurðum,
myndi ekki purfa að óttast óheilnæmt loptslagt.
Aptur á móti sjá memi, að pó dalurinti verði
ónýttur með síkinu, pá opnast við pað nrörg
ágæt og frjós'im lijeröð, svo sein Moablta-
iandið og Ammonltalaiidið, sein nú eru í
cyði mest fyrir vegleysi, einnig opnast Norður-
álfupjóðum til notkunar allt hið mikla svæði
umhverfis Jórdan, Dauðahafið og Eplirat, scin
sagt er að með nokkrum umbótum mætti gjfira
að góðu akuryrkjulandi. Einnig opnaðist skipa-
leið til Ilulehvatns og eru paðan um 50 mllur
til liinnar víðfrægu og figru borgar Damaskus,
og fengju pesiir Austurlandabúar pvl greiðari
samcöngur við Norðuiálfumenn.
c* O
Verði síkið grafið, verður ekki hjá pvl
komist að eyðileggja nokkra Jiitia fornu staði.
er ritningin getur um, peir sem hljóta að eyði-
leggast eru pessir: Betlisaida. Kapernaum. Tí-
berius. Genezeretvatn, Jeiiko og áin Jórclan.
Eru menn hræddir um að Gyðingar verði mót-
fallntr pvl aðsíkið verði grafið, af peirri ástæðu
að prssir fornu staðir eyðileggist. í Tiberias
eru t. d. grafnir margir af kennimónnurn og
höföingjum peirra, og er liætt við að peir vilji
ekki láta róta moldum peirra. Einnig má búast
við að Grlska kirkjan vilji ekki missa ána Jórdan
pví þangað íara prestar peirra árlega til að
lauga sig úr liinu lielga vatni áiinnar. þó er
.haldið að mótspyrnur verði ekki svo að þær
liindri framkvæmdir fyrirtækins, ef byrjað verð-
ur á þvi; um kosnað við að grafa stkið, vita
menn ógjörla, pó hefir verið gjöið áætlun yfir
pað á nokkrum parti af leiöinni, og er pað yfir
pá paita sem eru álitnir örðugastir. Frá Haifa
til Jórdanar eru 25 niílur vegar og er álitið að
síkið á peitn parti, muni kosta um 15 millionir
doll. til að gjöra góða liöfn i Haifa purfa 5 mill.
dollars. Frá Akabahllóanuin til suðurenda Jór-
danardalsins eru um 40 ruilur, og er kostnaður
á pvi svæði álitin að verða um 35 milíionir doll.
Iiöfnin við Akabali cr allt aunað en góð og er
álitið að til pess að gjóra hana hættulausa, niuui
purfa um 2,500,000 dollars.
það er einnig gjört ráð fyrir aö 5 millionir
dollars verði ekki ofmikil upphæð til að kaupa
burtu ibúa Jórdanardalsins, og annað eiris til
Tyrkja soldáns eða máske rneira, pví valla
mun hann gefa mikið til að styrkja fyriitækið.
Hvert nokkuð vcrður af pessu er óvíst, en mik-
ið er um pað rætt i Norðurálfu; Hollendingar
eru tilbúnir að leggja fje sitt i fyrirtæki petta,
skyldi mt'mnum koma ásamt um að framkvæma
pað. Einnig eru Bandaríkjamenn fúsir til að
Jeggja peninga í pað, og má pá eiga vfstað valia
verða Englendingar á eptir, pvi engum ætti að
vera jafn annt um að framkvæma pað, sem peim
pvi engir hafa jafnmikla verzlun við Indland og
Astraliu, sem peir.
Nú pykir fullvist að Frakkar og Klnverjar
muni ekki lengur draga að reyna sig á vigvelliu-
um, og búast inenn við að liin lyrsta atlaga verði
gjörð fyrir Jok p. in., er eigi um annað rætt á
Ftakklandi og hvivetna 1 Norðuralfnni, spá marg
ir að Frakkar fari halloka fyrir Kinverjum,
pr.Vtt fyrir undirferli peirrn, pvi nú er augljóst
orðið að peir liafa leikið illa á fjandmenn slna,
með pví að liafa æskt eptir friði, pegar peir
t raun og vcru voru að búa sig til stríðs sem
mest mátti. Nú pykjast peir fullbúnir, og er
pá ekki um friðarsamninga að gjöra, ekkert
annað næ.gjir peiin nu cn orusta, og hefir nú
Kínastjórn látiö paö bnð útganga frá Pekin, að
safna saman 120,000 hermönnum, og kaupa
nllan nauðsynlegah lierbúuað.
það lltur svo út að Englendingar megi
hætta við að kalla lier sinn burt úr Egyptalandi
í vetur, sem Gladstone liefir pó ásett sjer. það
sýnist heldur nauðsynlegt að bæta við pá. pvi
Bedúiuar cru faruiraö veiða liaröjientii á Egypt
um, koma peir pangað i flokkum og ræna hyggð
ir og bæi, ráðast peir ætið á bœi pá er peir
vita að eru varnarlausir, pví peir geta farið
með Egypta eptir vild sinrii og óttast ekki rieina
fyristöðu af pc-irra hálfu, rjeðust peir á flokk
Egypzkra hermanna fyrir stuttu, og flúðu Egypt-
ar hver sem hetur mátti, hlupu suuiir peirra i
sjóinn til að komast undan, fjellu par um 150
menn af liði Egypta, pai að auki fjöldi af grisk
um tnöriiiutn og (i tyrkneskir nienn. Náðu
Bedúinar par um 300 bysmm og einu fallstykki.
gj'irðu peir mikinn skaða par umhverfis og urðu
Bretar að senda pangað herskip frá Aden til aö
reka pessa óeyrðarseggi á llótta.
A Írlandi ganga sífeldar óeyrðir, og dugar
lltið pó stjórnin bæti hag peirra, írar eru ofstopa
inenn og óbilgjarnir, og svifast tngra hryðju-
verka ef peir halda pað geti orðið peim til
gagns; nýlega hafa kapolskir prestar fengið
brjef f'rá Frönskum biskupum, og er skorað á
pá að liætta illverkum, sem allstaðar mælast
illa fyrir, en ráðleggur peim að koma sjer vel
viö stjórnina og segja að pað muni verða affara
belra pvf í rauninni viJja Englendingar hjálpa
írum, en pað veitir erfitt fyrir stjórnina aö gjöra
allt 1 einu. Nylcga ltefir stjórnin látið fyrirbjóða
Oraniumönnum á írlandi að liálda samkomur,
llkar írum það mjóg vel pvi «f samkomam
peirra hefir ætíð illt staöið Heyrst liefir að
GJadstone haíi í hyggju að veita írum eiukarjctt
incli, jöi'n viö Engleudinga, er hætt við að örð-
ugt veiti að koma pvl á, pví landsdrottnar fra
niunu gjöra sitt til aö sporna við pvl. Ekki
er búið aö taka O'Donnels málið fvrir on pá, en
nú er gjört rað fyrir að pað verði pann 30, p,
tn. málafærzlumenn O Donnels pykjast fullyiisir
um að.hann verði ekki dauða sekur, pcir pykj
ast geta sannað aö Carey hafi byrjað á deilunum
og að 0 Donnel hafi verið nauðbeygður til að
skjóta hann til að verja sitt eigið líf.
Nihilistainir í Rússlandi hafa nýlega kveðið
upp pann dóm, að hver sem gj'irist uppljóstun
artnaðui'. skuli tina lífi sirlu cg scgir blað peirra
,,pjóðviljinu“ aö pcim dómi verði lullnægt
án nokkurar undantekningar- Segir bJaðið
að flokkur pcirra hafi tapað mórgum duglegum
manni. en að peir fái aptur gagnlega menn svo
að skarðið f'yllist furðulega fljótt Segja peir að
óumflýjanlegt sje að útliella meira blóði, og *ð
paðkomi ekki einungis yfir stjórnina, licldur yfir
pá meun, sem vita vel livað mikil nauðsyn er
á stjórnarbreytingum, en setn standi lijá aðgjörða
lausir, 1 blaðiuu eru 2 brjef frá sakamönnuin
í Siberiu, lýsa pau ástandi sakainanna par, og
eru liroðaleg scm mest má verða, og er í rauninni
næsta ótrúleg.
FRÁ BANDARIKJUM.
í Madison, Wis. vildi til hroðalegt s]y»
hiun 8. p. m. það var rerió að byggjs stórt
og skrautlegt pinglnis i bænum, voru fjölda
margir menn að vinna við pað. Allt 1 einu
heyrðiit brestur mikill, og í sama vetfangi kom
pakið niður, og veggir allir lirundu; urðu par
undir milli 20 —30 manna, misstu 5 Ufið. en
hinir meiddust rneira og niinna. og er húizt
við að surnir peirra deyi. Hvcrnig petta atvik-
aðist vita memi eigi, en pvi er kennt um, að
járnstólpar pcir, cr halda uppi pakinu, hafi
sígið niður; einnig cr haldið að veggirnir hafi
verið sviksamlega byggðir. Byggingin lirundi
rjett eptir að vcrkamenn voru komnir frá mið-
dagsverði, og voru allir að vinua af kappi,
pykir pvi undravart ab nokkrir skyldu sleppa
ómciddir af 80 mönmuu, er unnu við húsið.
Var hörmulegt að sjá konur og börn standa
grátandi yfir sundurliöggnum og meðvitundar-
lausum cktamökum og feðrnm.
Hinn 10. p. m. brauzt pjúí'ur eiun inn 1
hús manns eins, að nafni Clioate 1 Newark,
vaknaði maðurinn við hávaða og reis hann upp
og tók sksmmbyssu hlaðna, er hann hafði hja