Leifur - 15.02.1884, Qupperneq 3

fjeflcttir miskunarJausra rikismanna, sýnast cngiu
önnur rá5, cn a5 stjórnin nái brautunum undir
sig úr greipuin pessara lieljarmanna, og ráði
peim sjálf, eins og á sjcr »tað i Norðurálfu, og
að bændur myndi jafnframt fjelög og byggi sjálfir
kornhlöður og sjái um flutn'mg vöru sinuar til
markaðar.
Minneota, Minn. 7. janúar 1884.
Herra ritstjóri!
Næst iiðnar vikur hafa verið nógu kaldar
til að færa brenni- og kolaverzlunarmönnum llf-
lega vertlun, enda virðast peir vera lieldur í
hyggnar lagi mcð að taka timann eins og hann
kemur. Eldiviður er nú töluvert dýrari enn
hann var í haust, cr liklega kemur af pví, að
sölumenn sjá pað deginum Ijósara, að fólk hlýt-
ur að hafa eldivið hverju nafui er hann svo
nefnist, til að hita opp hibýli sln, pegar norð-
angola blæs úfi fyrir með dálitlu frosti svo sem
38 stig fyrir neðan frostpunkt (Zcro). poss
háttar veður lieimsótti oss 3. p, m, og pótti
oss ærið kalt, cnda er pað kaldasti dagur, sem
vjer höfum lifað hjcr i Minnesota ímyndið
vður pjer Ihndar, cr viljiö flytja lengra norður,
að pjer getið ef til vill feugið 12 stigum meira
frost er gjörir kuldann 50 stig, Eruð pjer
færir um að búa yður út á móli meiri kulda
cnn inefalvetur færir yður hingað árlega? Ef
yður pykir kuldinn of litíll hjer, pá er yður
virðandi til vorkuntmr pó pjer viljið flytja
pangað er yður er úthlutaður kuldinn í nokkuð
stærri stll. Vor skoðun er, nð hjer sjo nægur
kuldi, en alls eklti svo mikill að lianu geti
rýrt álit landsins i augum skynsamra nianna
pað er svo Iangt frá að segja landið (pessifylki)
sje óbyggileg fyrir vetrarkulda. Munið eptir
pvl að 8. des næstl. var hitinn 10 stig 1
skugganum, svo vjer höfum enn haft kortlega
einn mánuð af vetrarveðri. Vjer vítum vel
að fátæklingar, sem hafa ljeleg hús og ekki
nægan eldivið, eiga í vök að verjast að halda
sjer og hyski sinu heitu. cn oss dettur i hug, að á
pcssu tnegi ráða töluverða bót án mikils til.
kostnaðar. Vjei vitum pað allir, að með hinum
mestu frostum höfum vjer ætíð harðnn vitid, er
gjörir kuldann enn tilfinnanlegri, en til pess að
geta myndað skjól fyiir heimili vor, purfum
vjer að rækta skóg, er hllfir fyrir vinduni á
vetrum og íólarhita á sumrum. Vjer geturn ekki
sjeð, að sllkt kosii mikla peniuga. en vjer vitum
vel, að pað kostar orviði, eíns og allir aðrir
hlutir, en vjer vonum að hinn starfsami bóndi
láti ekki sllkt i augum brenna, bcldur Jiti á
parfirnar, pvi með skógarrækt gjörir hann svo
inargt f einu; hann leggur óútmálanlega fegurð
til heimilis sins, og myndar varnargarð gegu hita
og kulda. Vjer skulum ábyrpjast að bóndinn
gctur ekki gjört ncina jarðabót á jöiðunni, cr
borgar sig hetur en trjárækt. Iíugsið yður að
pjer vilduð cinhvcrnthnn selja jörð yðar, og
kaupandi hoimsæklr yður i brennandi snmarhita
og piö svo gangiö i skugga trjánná og andið
að yður ilmandi skógarlopti, pá munuö pjer
sannfærast um, að kenning vor er rjett, pvi
knupandi mun gangast meira fyrir skógi yðar
cnn nokkurri annari jarðabót, er pjer liafið gjört
nteð sama tilkostnsði.
Með virðingu!
G. A. Dalmanu.
FRJETTIR FRÁ CANADA.
(Niðurlag).
lil Hudson Bay e'ru pað 3,576 mllur eða 848 mll
um styttra. Til pess að sýna bændum sein bezt
munin. sem yrði á kostnaði við hveitiflutninginn,
má geta pets að 23. ninrz 1883 var sampykktaf
stjórninni, að gjald fyrir vöruflutt ing skyldi vera
10 dollars fyrir járnbrautarvagn fyrir liinar fyrstu
10 milur, en cptir pað l dollar fyrir hverjar 5
mfiur, eptir pvi að dæma yrði maður að gjalda
- 159. —
2,94 dolJars og 80 cent fyrir einn vagn frii Wimii- f og jafnvcl eyðileggiflgn, logðu nokkrir buendur
peg til Montreal eptir Ivyrralnifsbrautinni. Sétj- j af stað paðan oa hirigáð. til að leita sjer bústaðar
um nú svo að sama gjaid væri eptir braut tii
Hudson Bay, sem væii 650 mílur á lengd, yrði
pá gjaldið pangaö 138 doll. fyrir vagniun, eða
156 dóll. 80 cent niinna en austur. Af pessivættu
allir að geta sjeö hversu nauðsynlcgt cr fyrir
Mauitobabúa, að braut pessi verði byggð, pað
sjá allir að hver og ein lest af 20 vögnum
sparaði fylkinu yfir 3000 cloll., og hver cr sá
er kann að tclja allan pann lestaljölda, er ryun>
eptir briutinni? P.uu :. eáá vera fullvissir
um að meui) peir. cr kaupa hvoiti pcirra at-
huga nákvæmlega livað pað kostar að llyfcja pað
til sjávar, og haga sjer eptir pví mcð hveiti-
verðið, er pví lljótsjeð að peningar pessir rynnu
pegar peii komn til báka úr peirri ferð, sögðu
peir likt frá landskosturo hjer, eins og í fyrnd-
inni var sagt frá gam'a íslandi, að par drypi
sn.j ',r áf hverjum kvisti, cnn sumir sogðu kosti og
lesti á landinu. þegar paunig-komu fram mis-
saguir, vissu meun ógjörla hverju trúa skyldi, og
urðu pvifáir íslendiugar í fýrstu til að ilytja inn
hiugað. og gafst pvi öðrnm -pjóðum tækifæri til
að flytja hingað og taka lönd á meðal vor, er
pvl byggð vor nokkuð strjál. Vorið 1881 fluttu
pcir fyrstu landar hingað og byggðu á löndum
slnum, en brutu litið af pvi, áiið eptir varð pví
lítiö yrkt, uppskera varð all góð. 25-30 bush.
i af hveiti af ckrunui, uál. 50 aí' höffum, pað
i vasa akuryrkjumauusins. Buendur ættu peí j suniai' fiuttu nokkiii inn. hyggðu og'plægðu blett
að leggja fram alla sina krapta og styrkja petta
fyrirtæki pannig, að brautin væri eigu fvlkis-
ins, pví annáis verður liúu t-kki að verulogum
notum. Kyrrahaisbrautaríjelagiö mundi kapp-
kosta að riru álit brautariuuar í auguru auð-
á löndum •sínuin. Næstliðið sumar luifðum vjer
alls nál. 280 ekr.ur yrlctar, uppskcra varð mjug
rir og tnciri hlutinn af hveitinu frosiö, vjer feng-
um nf ekrunni,. 14-28 bnshi af hveiti. 30-50 af
höfrum, 10-20 af byggi, kártöflur, 10-30 upp
manna og pannig bola l'jolagið út af pcniiiga - I af einu; næpur og rófur spruttu eiimig all vcl,
markaðinum, en álit fylkisins getur pað ckki j aðrir garðaávcxiir t. d. laukur. hvitkál, garð-
rýrt, nema skaða sína oigin cigu, er pví auösictt
að pó fjelagið okki liefði pið ál’ram, gæti fylk
isstjórnÍD byggt liaiia fyrirstööuhuisí, cn til ptss
útheimtist aö alpýða i sameitiingu lá(i f ljósi
kapp, til að fá pví framgengt, og kyuoki sjer
ekki við að hæta nokkru við birði sína um
stundar«akir, pegai um svo mikið cr að tcíla.
Nokkrir óttast. að járuhrautaríjelagiðmyndi
verða nauðbeygt ab byggja skip sein geugju mn
Iludson Bay, cn pað er heimska eiu. pað er
fullsannað að flóinn cr fær hverju shipi, ekki
cinungis viir sumartimann, heldur árið um kring.
Bækur Iludson Bay íjcdagsmanria, 'seiu hafa
alið aldur siim par iivrðra, svua mar.ni beriega
að flóinn er ísalaus vetur sem sumar. Iliun
hættuiegasti tlmi fyrir skipagöugu cru máuuö-
iinir júní og júli, pvi pá er sííclt isrek liorðan
i'rá Grænlandsströndum', bcr pví opt við að
jakar alliniklir berast með straumum inn Hudson
sund. pað er pví óhugsandi aö gufuskipafje-
lögin vævu hrædd að
járnskip sln inn á flóann
veiðamenn oru óhræddir að sigla irin á
hann á seglskipum sinutn, sem pó eiu smá og
vcik í samanburði við gufuskipin. Verði braút
in byggð og kornhlöður fylltar incð hvciti norð-
ur við flóann, mun varla puifa lengi að bíða
cptir skipum og mönnum, er fegnir verða að fö
atvinnu við aö flytja pað til markaðanna í
Norðurálfu.
baunir og l'l. Ijelegt og ónýtt. Vorið var kalt og
purt, valla kom dropi úr loptinu fyrr cnn um 10.
jútíí, iniili 10. og 20, koinu nokkrir smá skúrir,
pá fyrst grænkuðu takrar, eptir pann. 20. brá
nptur til purka
senda hin sterkbyggðu
pegar scla- og hvala-
cr hjeldust til 12. júli. akrar
| voru pá famir uö skrælna, svo bændur voru
I orðnir vondaufir um að hafa nokkra uppskeru
petta ár, frá 12 júlí til loka ágústmánaðar rigodi
talsvert af og til. heyskapartíð var pví ekki
hagkvæm, cn akrar tóku miklum framfóruui,
svo menn fóru áð gj.tia sjer von um all góða ujip
skeru. cf l'rostin kæmu ekki snemma, enn eins
og kunnugt er, kom hið stórkostlcga frost nóttina
milli 7. og 8. soptembcr, svo meiri hluti liveitis
vors fraus meirá cða minna. Ef vorið hefði ver-
ið gott og hagstætt, mundi uppskeru hafa veiið
að mestu cða öllu lokið fyrir pann tima, enn
pannig hjálpaðist vorið og haustið að mcð að
íiöékkja búskap vorum petta ár. Flestir af oss.
sem sev.tir ernm að á löndum, höfum keypt tals-
vert afbús-og jarðyrkju áhöldum, og eruin pvi
í skuldum, sem vje'r gjörðum oss von urn að geta
greitt eptir pess árs uppskeru. en nú er sumt
hveitið svo skemmt að pað selst ekki. en most
af pví sem er seljanlegt, sclst fyrir 40-45 cent
busheiið. Næstu hveitimnikaðir eru: Caiberrv
ogBramlon. til Carberrv er uin 36 milur, en til
Brandon 46 mflur. báðir pessir bæir eru við
Canrda Kýrrahafsbrautina, t bæjum pcssum helir
verið í vetnr borgað fyrir gott hvciti 60 cents
bush., hinir hciðruðu hvcitikaupmenn leyfa sjer
að fella hveit hush. um 20 cent, hvað lítið sem
paö er snert af frosti, og virðist p.ið iniður sann
gjamt, pur eð mismunur á mjfili úr ófrosnu og
lítið frosnu hveiti er mjög iítill. Af pessu má
ráða að akuiyrkjan er arðlítil petta ár; pegar
hvcitið er í mjög lágu vcrði, enn laugt að flytja
til marka&ar, og akuryrkju áhöld í háu verði.
Iíjer kosta plógar frá 20--29 dollars, járnherfi
með 60 tonnum 21 -23 dollars, sláttuvjel 90 til
100, hesthrífa 15 til 45 dollars, einföld uppskcm
vjcl 140 til 150 dollars sjilfbindari 335 til 345
dollars, vagn 85 til 100 dollars. Bóudinn 1
Manitpba parf nokkur bush. af frosuu hveiti til
aðboraa mcð öll bús- og akurvikjutól sin.
Hjer eru nú orönir nlls um 60 is’en/.kir larui-
Islenzka nýlendan í Suður-Manitoba,
þess hefir verið óskað í blaðinu Léif; að ís-
léndingav, par sem pcir hafa tekið sjer bólfestu
á hinnm ýmsú stöðuin hjer f hálfu, viidu rita'
nokkuð i hlabið, ogalítjcg einkar vel ti) fallið
að pað sje gjö'rt; að vjer í blaðinu sklrum hvcr
öðrum að nokkru leyti frá gjörðum vorum og
kringumstæðum, pannig getum vjer i anda-fylgst
að, h'versu viða sem vjer dreifumst um land
petta.
Mjer væri kært að heyr'a scm gjörst frá
löridum' míman og peirra nýju heimkýnnuin,
hvernig pcim líður og likar pað, cr peir starfa
að, hvert hel'/.t peir eru búendur, iðnaðkrménn,
verzlunarmenn eða skólapiltar eða hvað helzt
er peir hafa fyiir stafni. en pess vil jeg óska, að j námsmonn; nokkrir peirra liafii nýlega tekið lajid
hver sem ritar í blnðið um hagi sina eða landa
vorra, eða landspláss, par er haunhýr, skýri satt
og rjett og hlutdrægnislaust frá, svo að upplýs-
ingar pæl' or blaðið gefur í pvi efni. sjeu sannar
og áiciðanlegar, enstjórna'sl ekki af peim blinda
vana er virðist rlkja íijer í landi, að liver hrósi
inest sínu eigin.
J>ar eb jeg man eigi eptir að jeg hafi sjeð
neittritaðl blaðið hjeðan, vil jeu leyfa mjer
með fám orðum að kýmm lesendum Leils frá stofu
uu og viðhaldi pessarar litlu fslendingabyggðar.
Sumarið 1880, pegar Winnipégvatn, í vik-
ingsmóði, hótaði ibúuin Nýja íslauds övbyrgð,
og allmargir litið farnir að vinna á 1 öndum slnum,
oíi yfir pað heila hafa llestir heldur lltiðplægt;
nokkrir liafa um 20—30 ckrur plægöar, og
einn hefir rúmar 50. það er alinennt álit hjer,
I að kvikfjufíœkt sje arðmeiri, en” jurðyrkjan,
i einkum á meðan svo er Jangt til markaðnr og
í allar vörutegundir í svo logu verði. Vjer höf-
um alls náhogt 650 ekrur plægðar, 260 nautgripi
par af verkuxa 62, um 70 svin, 60 sauðkindur,
I 9 plóghesta, tvo ponies, tvö trippi, 6 sláttU'
, vjelar, 6 hesthrlfur, 3 einfaldar uppskemvjelar,
j 2 sjálfbindara, 1 prcskivjel, 13 vagna, 23
‘ plóga, 12 licrfi.