Leifur - 19.09.1884, Qupperneq 2

78
■•'.Miafii huli?) viSvikjandi orustunni íFoo-cliow,
i ;«fnfranit vegna pess að Erglendiugar sýnast
vilj ' taka málstað Klnverja. pað uia svo heita að
öll blöð á Frakklandi sjeu samhuga með að
gleymá öllu hatri peiria gegn þjóðverjum, en 1
þess stað æsa alþýðu móti Brctum, lcitast þau
við að telja henni trú utn, að þegar Frakkland
annaðhvort hafi gratið, efa því liafi hlætt, þá
haíi trúnaðartóma (?)Albion hlegið þeir minna
Englendinga á, að þeim íarist ekki að tala dig-
urt, þvi allir muni epiir Khdfnar bardaganum
foröum (1807)- og þá ekki siður bardagan-
um við Alexaadria fyrir tveimur árúni síðan.
Blfiðin eru einuig djarfari vegna þess, að Ferry
er Engleudingum hinn reiðasti síðnti í sumar, að
þeir slitu svo snögglega stóveldissamkomunni i
Lundúnum, rjett þegai- Ferrv var ákafastur
með að hafa fram mál sitt. viðvikjandi fjárhags-
málunum i Egyptalandi, og *em Frakkar viija
gjarnan na aptur yfiriáðum yfir,
Að austan er ckkcrt að frjetta. Nú sem
stendur, er Courbct aðmiráll aðgjörðalitill, en
liann heiir ráðgjört ’að herja á íylkið Yntran,
niest þegar hann fer af stað, sem ekki verður
fyr enn meiri liðsafli kernur, mun bonum vcita
hægt að sigra þá, sem þar búa, þvl þar eru
engar vlggirðingar, og ibúarnir bafa ekki annað
til vopna en kesjur, örvar og boga, og segja
menn að 20,000 þeirra muui ekki standast
áhlaup eiunar hersveitar af Frökkum.
Fylkið Ynnan er hið syðsta og vesiasta 1
Kínaveldi, liggur roeginhluti þcss milli 100 og
105 austurlengdar stiga, og 23—28 norðurlengd-
ar; er það að mun vifáttu meira en helmingur
Frakklands; það er auðugtnij’ g þó íjöllóit sje
og samgöngur við sjávarborgir greiðar, þvi fjór-
ar stórár liggja gegnum fyikið og eru þær allar
skipgengai. Merkust þeirra ,er áin Yanglse
Kiang, sem rennur gegnum norðurhluta fylkisins;
um austurhluta þess rennur áin Salwem og þurk
ar upp inikinn hluta akurlendis. í suðurhluta
þess eru tvær ár Lan-tsau og Sang-koi; hin
«siðastnefnda á fellur gegnum Tonki/i og-er þvi
fullur helniingur hennar i þvl landi, cr Frakk-
arhafavald yfir. í Ynnan eru 21 borg, stm
hafa yfir 100 þúsundir íbúa hver. (llin stærsta
er Chow-hyung-Foo með 170 þúsundir íbúa).
þar eru 60 borgir, sem bafa fra 50,000 til
100,000 lbúa, en öll fólkstala fylkisins er 30
milíónir, og cr þó strjálbyggt eptir því, sem er
vlðasthvar annarsstaðar í Kinaveldi.
Courbet aðniiráll lætur ekki af að biðja
stjórn Frakklands að segja Kínvcrjum strlð á
hendur, en þó belir það ekki vcrið gjört enn
þá. Kinverjar hafa fyrir byggt að gufuskip
kæmust lengur upp eptir ánni til Kanton, og
eiu þvi útlendingar þur illa aðkrcptir, ef strið
yrði hafið, sem ekki er ómögulegt, þó Kin-
verjar sjeu enn þá vingjarnlegir við alla, sem
ekki eru frakkneskir.
__ Svo virðist sem hugur þjóðverja hneigist að
Frökkum. Bismarck vill að metorðrgirnd Frakka
f'ái saðning sína 1 Klna, og gjörir hann það til
að draga Imga þeirra frá fylkjutn þeiin, er peir
misstu Utn árið, eptir strlðið við Prússa, ekki
fyrir það að hann óttist pá, heldur vegna hins,
að hann lietir ásett sjcr að við halda friði 1
Norðuiálfu, en það veríur ekki með öðru
en lofa Frökkuin að reyna sig við Austurlanda
þjóðir, þvl ofstopi þeirra lryfir þeim ekki að
vera aðgj iiðaJausum,
Hinn franski rafheira, Baron de Courcel,
hefir selið á ráðstefnu með Bisinuick nnr nokkra
daga óg rf niæll, að þar hafi þjóðverjar
feligið Joforð um betri ver7,lunarsainninga við
Klnverja en aðrar þjóðir, ef Bísmarck vildi
veia þeim blynntur. það er mælt, að eptir
keisarafundinn f Warscbau, sein nú stcndur yfir,
muni Egyptalandsmálið verða tekið fyiir á ný,
oc að þá niuni Bisniarck ekki verða eins ejitir-
gefanlegur við Englendinga og hann var í
sumar.
— Rússland og Austurriki eru bæði lilynnt
rrokkuui, enda er ekki við öðru að búast en að
þeu samþykki pað, sem Bismark segir, þegar
hann hcfii komið þvl til leiðar að keisararnir
allir þrlr komi samau. til að ræða um nánaia
samband milli ríkjanna, Von.um hag í verzl-
únarlegu tilliti við Klnverja rekur lilca cpíir
þeim, þvi ekkert af þessum þrcmur rlkjum helir
hingað til haft neitt saman við Kinverja að
sælda, cn nú stendur þeim verzlunin til boðn,
ef þeir einui gis fylgja Frökkum að máli, því
það kostar þau ckkert, það er þvi auðsætt,
að f raun og veru eru Frakkar einungis verk-
færi I hendi Bismarcks til að efia hag þjóðverja i
Austurálfu,
— Ítalía er afskiptalaus af þessu máli, og er
húti l.eldur móti en með Frökkum, Stjórnin
þar gjöiir litið úr Frökkuni og segir þ. ir muni
sjint irr'a góðir til að stofna nýlcndur og bcndir
á að um slfa.-tliínar tvsrr aldir hafi þcir barizt
við að stofna nj'lendur 1 Ameiiku, Afrlku og
á Iitdlandi, en öllum væri Ijóst hvernig þeim
hefði gengið það.
Kólera fer vaxandi á ftallu, og er þar allt
f uppnámi. Lýðurinn er svo óupplýstur að
hann óttast læknana og hcldurað þeirgefi sjúk—
lingunum eitur til að rýma þeim úr vegi, og eru
þeir því ofsóttir sem þjóðaríjendur, Svo hefir
nú rekið langt, að prestarnir eru grunaðir nroð
læknumitn. vegna þess þeir vilja láta sjúklinga
taka ínn tneðöl.
— Mælt er að Danir ætli að senda skip i Norð
urskauts fir náista sumar, á þ\ð að fara norður
um Franz Jóseps land, Foringjar fararinnar
verða lieut. Ilovgaard og Ganiel.
FHÁ BANDARIKJUM.
Bandarlkjaverzlunarmcnn eru glaðir yfir
strlðinu milli Frakka og Kinverja, þvi þeir
eru sannfærðir um, að þoir hafa mikinn hag
afþvi. Öll verzlun Kinveija við Frakka vcrður
í Nev/ York meðan á strlðinu stendur og
um leið kaupa Klnvcrjar allar eða mestar
vorur slnar þar. Auk -þess hafa járnsteypu-
menn tekið að sjer að smiða byssur fyrir
Klnverja og útvega þoinr öll skotfæri, og koma
miklir peningar inn i rlkið fyrir það. Hversu
mikinn hag Bandarikjamenn hafa af stríðinu
sjezt af þvi, að ver/.lan þeirra ej’stra f janúar
1884 nam 110 milíónum doll. og má þvi gjöra
rið fyrir, að meðan á striðinu stendur, nemi
það 200 milíónutn doll. á tnáuuði.
— í þessum mánuði fara fram lcosningar til
fylkisstjóra og þingmanna á næsta ping, og
eru þær nú þegar um garð ijengnar i fylkj-
unuin Maine og Vom.ont. í bnðnm þessutii
fylkjum unnu þjóðstjórnarmenn sigur á mótsöðu
mönuum sinum, og taki maður þau til dæm-
is, litur út fyrir nð Blaine verði yfirsterkari
þegar forselakosningar fara fram. |>að er að
vísu satt, að fylki þessi hafa frá upphafi fylgt
þjóðstjórnarfiokkinum. og seinast þegar fylkis-
stjóri var kosinn i Vermont (1880) vóru þjóð-
veldismenn 26,603 fleiri en lýðveldismenn. En
nú er sannfrjett að þcir eru ekki nema 22.000
lleiri, svo auðsætt er að þcir hallast að hin-
um fiokknum, og þnð af eigin hvötum. þvl
lýðveklismenn hafa gjört sjer lltið far um að
alla sjer atkvæða þar,
— Fptir langa dvöl I CatskiUfjóllunum i fyllc-
inu New York ei nú Arthur forseti kominn
til Newport i Rhodo Island. þar hefir hann
yfirlitið þann flokk sjóliðsins, sem tilheyrir
/íorðurhluta Atlantshafsins. Voni þar haldnár
æfmgar og skotið til inarks úr fallbyssuin á
800 faðma skotmáli; æflngpr mcð sprengibátum
voru einnig baf'ar og voru bálarnir látnir
sprengja upp skomiortu cÍHa. sem ser.d var fiá
'kipunum nieð rafurrnagnskrapii. Að þvl loknu
var mönnunum lilevpt i iand og höfðu þeir
þar a/lmikla blindskotaorustu. Allar þessar
æfingar gengu ágællega og sýndu mennirnir I
liverju einu, að þcir voru vel lærðir i bernaðar-
íþróttinni Ilið eina, sem gjörði gleðispjöll,
var, að eiun bátur sprakk of suenmia, en þó
vildi svo heppilega til, að búið vár að sctja
liann út fyrir borðstokkinn og nokkuð frá skip-
inu, ella hefði enginn Artbur forscti verið nú
á lífi, þvi svo var mikið aíliö þegar báturinn
sjirakk, að skip það, er forsefinn var á, hefði
farið í lopt upp með öllu saman, ef báturinn
hefði verið nær skipinu en hann var. Annar
skaði hlauzt ekki af sprcngingunni en sá. að
forsetinn og allir skipsmcnn urðu mjog ótta-
slegnir, en náðu sjer þó skjótt aptur, þvi skip-
stjóri haíði verið svo frnnisýnn að hafa með
sjer hjartastyrkjandi dropa og komu þeir þá í
góðar þailir.
— Bæjarsljórnin i New York hefir ákvarðað
að selja járnhrautarfjclagi nokkru citt hið mesta
stræti borgarinnar, sem er Broadwav, til að
leggja jarnbraut eptir þvl. Pcningar þeir, scm
bæjarstjórnin fær fyrir það, eru einungis 1
milión doll og þykir mörgum það undnim
sæta, ef stjórnin verður svo hugsunarlaus um
hag borgarinnar að selja strætið þannig. Margir
af þeim. scm eru i stjórninni, eru svo æstir út
af þessu, að þeir hafa haldið fund með sjer
og ónýtt þessa uppáslungu, en það dugar ekki,
Borgargreifinn vill hafa það fratn og kveðst
skuli hafa það fram, þvl með þessum pen-
ingum megi minnka skuldir boigaiinnar.
Hinum virðist skuldirnar ekki miunka svo að
það jafnist móti óhag þeim, sem af þvi leiðir,
og munu þeir. hafa rjett að rnæla, þvi borger
skuldirnar eru milli 60 og 70 milfón doll.
— Fyrir skömmu varð upphlaup mikið 1
járn- og kolanámunum 1 Ilocxitig Yalley f
Ohio og voru margar bersvcitir kallaðar út lil
að stilla til friðar. Upphlaupið orsakaðist af
þvl, að fvrir þreniur mánuðuui liættu námamenn
vinnu og heimtuðu hærri laun, það vildi fje-
lagíð ekki, og leið þannig langur timi að hvor-
ugur flokkurinn' Ijet undan. L'm siðir tók fje-
lagið það til bragðs að fá nýja nrenn, flest it-
alska og svenska, er það fjekk fyrir minna
kaupgjakl en það hafði áður gefið sfnuin
gömlu námamnnnum, og til að vernf|j>'þ» fvi ir
árásum hinna, setti fjelagið vörð um þá. Nú
leið og heið, Hinir gömlu námamenti voiu
hægir og skiptu sjer ekkert af hinum nýju
verkainönnum. og fækkaði þvi fjelagið varð-
mönnunum. Eptir þessu' biðu hinir, og er
varðmennirnir voru komnir á brott, rjcðust
þeir á þá og sló þar i allskæða orustu,
Slðan hafa hinir gömlu námamenn brennt upp
kolavagna fjelagsins og unnið þvi skaða á
ýmsan hátt, þar til fjelagið var nauðbeygt að
biðja um hjálp, Nú eru þar margar heisveitir
og hafa nóg að gjöra. þvi r.ámamenn þessir
skipta þúsundum. Margir eru, sem gruna að
þetta sjeu ráð einhverra af sækjeudum forseta-
embættisins, og er þá líkast til að það sjo
Butler, til að gefa honum tækifæri til að reyna
sig á að iniðla málum og útvcga þeim þau
lnun, er þeir vilja þýðast.
— Eisiandi veðhlaupahestuns Jay-eye-see hefir
gjört eina tiiraun enn með að láta liann sigia
Maud S., en það getur ekki orðið. í þetta
skiptið fór veðhlaupið frarn ! Providenee, Rhode
Island og var þar fjöldi mauna saman kominn
til að sjá hann reyna ' sigviö sjálfan sig, Fjórar
tilraunir voru gjöiðar, cn þaö kom fyrir ekk-
ert. Hiun bozti sprettur er liann gerði var
að hlaupa nrlluna á 2 minútum og 12)ý sek-
úndu.
— I ílðastl. mánnði voru f Bandarikjunum
slegnir peningar að upphæð. $1.284,000, þar af
vorri silfurbollars. 1,200,008; 5 cents pen-
ingar úr silfri 1,402,000. og 1 conts kopar peu-
inaar 1,380,000.
— Hinn 8. þ, m. kom upp voðalcgur eklur i
Clevclaml i Ohio, Eldurinn kviknaði l timbri
við sögunarmylnu og útbreiddist skjótt, svo ;,ð
brunaliðið gat engu bjargað, brann þar til
kaldra kola tiUiburverkstæði og járubrautarvagp-
ar, virt á 2 500,000 doll. Brunaábyrgðarfje-
lögiii tapa 77,000 doll, og er það lltið i saman-
burði við eigendurna.