Leifur - 12.02.1886, Blaðsíða 1

Nr. 36
LEIFUR.
3. ár. Winnipeg, Ittanitoba, 12. tebrúar 1^86.
Vikubladið „L E 1 F UIV‘ kemur út á hverjuin fbstudeg
að for fa 11 a la u b u. Argangurinn kostar $2.00 í Ameríku,
en 8 krðnur í Norðurálfu. SOlulaun einn áttundi. Uppsögn
ú blaðinu gildir ekki, nema með 4 mánnðn fyrirvnrn.
Framfarir vesturiandsins.
Mikift er paft. eem gjörzt heíir hjer 1 vest-
ur hluta landsiiis á slSastl fjórðungi aldar. þau
svæhi, sem á landabrjefuin voru inérkt tlókannað
land”, pegar menn, sein enn eru tæplega mið
aldra, gengu á alþýðuskólana. eru nú pjettbygð
hjeruö. bóndabýli við bóndabýli, akur við akur
porp á ýmsri stærð með fárra mllna millibili,
og hjer og par stórbi.rgir með fleiri og fjölbreytt
ari verzlunum, heldur en margar borgir við At-
lauzhafs strendur höfðu að segja af fyir 30 ár-
um slðan, en járnbrautirnar kvlslast I allar
áttir eins og greinar á trje flyljand fólk og varn
ing fram og aptur. Fyrir 25 árum slðau gat
ekki heitið að nokkur 6tórkaupa verzlunarstaður
væritil fyrir ves'an Mississippifljótið. En hvern
ig er par uú umhorfs ? Stórbæir. heimkýnni
stórverzlana eru ekki einungis til. heldur eru
peir einaig margir. Fyrstur er Minueapolis,
hiun stærsti bær austau Klettafjalla og vestan
Chicago, St. Paul, Dubuque, Daveuport, Des
Moines. Ceder Rapids, Council Bluffa, Kansas
City, Deuver og að auk 12—15 stórbæir, ekki
eins stórir og hinir upptöldu, en pó á framfara
vegi og meira og minna heimkynni stórkaupa-
verzlana, eða íorðabúra fyrir óteljandi grúa smá
porpa út á landsbyggðiuni. Og vestur, einkum
norövestur, veltur pessi verzlunar og framfara
alda, ef svo má aö orði kveða, svo að intian fárra
ára muDu u.argir stórkaupa verzlunarstaðir finn
ast i Dakota og jafn vel i Montaua.
Rúmlega 400 milur 1 norðvestur frá Minne-
apolis og St, Paul, er einn stórkaupaverzlunar-
staðuiinn, sem vjer köfum eun ékki talið, en pað
er Winuipeg, hann er nyrstur og vestastur stór-
kanpstaöur austan fjglla. x euda er hann ýngstur
eu pó langt írá ininnstur peirra, sem upp hafa
verið taldir, Fyrir 15 árum var Winuipeg ekki
til, heldur hið hrórlega Fort, Garry ineð örfáuin
kofum á árbökkunum umliverlis, ásamt uokkr-
um Indíána tjöldum, og fólkstalan á pví svæöi'
sem Winnipeg uú pekur. var pá 250 að með
töldum ungum og gömlu,m ludiáuum. Slðan
pá hefir svo- mikil breytiog átt sjer stað, að uú
er Winnipeg orðiu alsherjar stórkaupa verzlunar-
staður fyrir allt hiö mikla Norövesturlaud, sem
til skamms tiina pekktist ekki með ööru nafni
en l(hið mikla eyðiland”, en seui nú er byggt á
vlð og dreif 1000 milur vestur og 12,00 milur
norðvestur. Að Wiunipeg sje að verða stórkaupa
staður meii enn að nafuinu til, sjest af pvi, að
við árslukin 1883 voru i bænum eitthvað á milli
50 og 60 stórverzlanir. við árslokiu 1884 voru
pær 75 og við síðastliðin árslok voru pær 87.
Mega pað teljast miklar framfarir a undanföru
um hörðu árum, og sýnir glöggléga að Wiunip;g
geturog hlýtur að halda áfram að vevða aðal-
Stórkaupa ver/luuarstaður, pangað til aörir uýjir
myndast lengra vestur, og sein efalaust verður
með tlmanum hjer eins og syðra og eystra. pví
I vesturátt heldur framfarastraumurinn jafut og
stöðugt.
Llti maður aptur fyrir sig, pá sjer uiaöur,
að pegar stórkaupaverzlanin var alveg í höndum
austurfylkja búa við Atlantzhaf. og pegar bún
var að tegjast vestur eptir til Bull'alo og aunarra
staða við stóivötnin, og pegar loksins að stór-
'káupaverzlanin náði föstum fæti I Chicago, 1000
milum fyrir vestau hennar rjetta heimili, serd
pá var álitið að vera New York og aðrir staðir á
sjávarströndinni. þá var pað, að spekingar i
verzlunarlegu tillíti risu upp og sögðu, að loksins
væri stórkaunaverzlanin ko'nin svo langt sem
auðið yrði frá slnuin fyrsta tilverustað. Lengra
gæli hún ekki kotnist, pví vattnvegir væru protn
ir, og byggðin væri piotin, En liveisu fallvölt
varð ekki Jessi spá. Eotir 25 ára timabil, fer
maður nú rúmar 400 mílur 1 norðvestur frá Chi-
cago og kemur par ril tveggja, svo að segja sam-
fastra stórkaupstaða (Minneapolis og St. Paul).
sem báðir til samaus jafnast a við hina stærstu
bæji Norður Amerlku hvað verzluu áhrærir og
annar peirra, pó ekki nema 30 ára gamall. nú
pegar’orðin mestur hveitiinarkaður í Amerlkn.
Og hver getur efað að aðrir bæir, jafningjar
pessara myndist fjær peiui 1 pessu mikla vestur.
laudi. Hvaða likur eru á. að samskonar vöxtur
eigi sjer ekki stað. par sem framíarastrauinur.
inn heldur einlægt i vesturátt ? Vjer sjáurn eng-
ar og trúum pvl. að næsii aldar fjórðungur sýni
etigu minni framfarir 1 uú ókenndum stöðunii
heldur en liöin fjórðuugur hefir sýnt á nú nafn"
kmmum stöðum, en sem til skamms tima voru
öllum ópekktir.
FRJETTIR UTLENDAR.
þá er nú Gladstone gamli tekin aptur við
taumhaldi hinnar brezku stjórnar. þó drottuing-
unni væri iuá ske ekki ljúft að fá hann fyrir
æðsta ráögjata svooa braðlega aptur pá sá hún
ekki aDnan líklegri til að ráða fram úf Jiiuum
ýmsu.*%ndræða málum, sem nú ligeja fyrir liehdi
sjerstaklega Irska cbálinu. sem nú hiýtur að út-
kljástá einhveru hátt áður langt llður. Er hann
nú búin að mynda uýtt stjórnarráð, og heflr
kjörið sjer til aðstoöar marga af sinum traustu
fylgjöndum er satu að völdum 1 vor er leið, peg
ar haim sagöi af sjer embættinu. Joseph Chim
berlain (72 ára gamall) er forseti hjeraðsstjórn
arinnar; hafði sama embætti hjá Gjffdsione slði>‘.
ast. Sir Williain Veruou Harcourt (59 ára) er
fjánnálaráðherra (rlkiskanslari); liafði iunanrlkisj
ráðherra stórf á heudi siðast hjá Gladstone.
Hugh Culling Eardley Childers (58 áia) er ipu-
amlkisráöherra; hafði rlkiskauslara störf á hendi
hjá Gladstoue. Jarlinn af Rosebury (Arfiliihaíd
Philip Primrose, 38 ára) er utanrlkisrá herra;
var varamaður við innanrlkis ráðherrastörfin hjá
GladAone slðast og var kjörin til unisjónarmaus
yfir inusigli krónuunar 1 febrúarmánuði,, I fyrra.
Jarlinn af Kimberley (58 ára) er Indlands rá
herra; hafði sama starf á hendi hjá Gladstoue,
frá pvl árið 1882 par til 1 yor er leið. Ja jinu
af Granville (70 ára) er uýleudna raðlíerra;
var utanrlkísráðheira hjá Gladstone siðust, Jarl
inum af Aberdeen er tnælt ;að verði gefið land-
stjóra embættið á Irlaudi, pví Carnarvon lávarð.
ur hefir sagt af sjer s >kum heilsulasleika, það
er mwlt að John Morley veröi gclið ráþherra-
embætti trlands, er muni frum geþfellt, pví þann
er hinn áka'asti uieð að útrýma (]andsdrot_tnum
en láta bændur kaupa laudiö, ^gjy.lgir pjpi fast-
lega að innanrikisstjóru Vjerði stofnuð 1 landinu.
Kosningar 1 Armagh kjörbjeraðinu á Llandi fjellu
gagnstætt vilja Parnells; maður sá er hlaut kosu-
ingu fylgir Salisbury i hveijueinu.
Gladstone hefir cnn pá ekki opinborað fyrir
alvöru hvernig hann ætlar að höndla með hið
irska sp.ursmál, en 1 ávarpi sluu til kjósenda sinna
itMidlothian kjördæmiuu (kosniugar 1 pvi hjer-
aði purfa að fara fram aptur, af pvl Gladstöne
tók við stjórninui; verður Lann pví að sækja
um etidurkosning sem hægt mun verða, pvl engin
ætlar aðsækja gegn honum), skiptir hann Irska
málinu í 3 deildir, mun hann ætla að taka pað
mál fyrir eptir peirri röð, er haun par setti pað,
Fyrstog fremst segir hanu purfi að koina á friði
um gjörvallt frland, pá að ræða purfi um land-
kaupamálið og slðast um innanrikis stjórn á trlandi
Frá pvi um siðastliðiu aldamót hafa orðið
29 stjórnarskipti á Euglandi. að pessarri síðustu
meðtaldri. Af peim var Pitts lengst viövarandi
(nálega 18 ár en Cannings stjórnin aptur á
móti skammllfust (frá 24. april til ágústmánað-
ar loka 1827). Fylgjandi skýrsla sýnir nöfu
æðstu ráðherra Englands á pessari öld, og hve
nær hver um sig tók við völdum:
William Pitt....................23 des. 1783
Henry Addington.................17. maiz 1801
William Pilt....................15. mal 1804
Grenville lávarður..............11. febr. 1806
Hertoginn af Portland...........31. marz 1807
Spencer Percival..................2. des 1809
Jarlinn af Liverpool..............9 júní 1812
George Canning..................24. aprll 1827
Greifinn af Goderich............5. sept, 1827
Hertoginu af Welliugton . . . .25 jan. 1828
Greyjarl.........................22, uóv. 1830
Greifiun af MelboUrne............18. júlí 1834
Sir Robert Peel.................26. des. 1834
Gieifinu af Melbourne............18 apr. 1835
Sir Robert Peel.................6. sept. 1841
John Russell lávarður.............6 júli 1846
Jarlinn af Derby...........• . . 27. febr. 1852
• Jarliun af Aberdeeu............28 des. 1852
Palmerstou lávarður..............10, febr, 1855
Jarlinn af Derby................ 25. febr. 1858
Palmerston lávarðuir............18. júni 1859
Russelljarl............• .... 6. nóv, 1865
Jarlinn af Derby................6.-- júlí 1867
BenjamiuDisraeli ....... 27. febr. 1868
William Ewart Gladstone . . 9. des. 1868
Benjam. Disraeli (Beaconsfield) . 21. febr, 1874
W. E. Gladstoue.................28. apr. 1880
lisbury lávarður ...... 12. júnl 1885
. E.. Gladstone . •. ,. . . ., 6. febr. 1886
Fyrirætlan Bismarcks með að útrýma Pól-
veijum út þýzkalandi, hefir orsakað miklar æs-
ingar, ekki eiuuugis iunau hins pýzka veldis,
heidur einuig um gjórvallt Austurrlki. Hrjóta
pakklætis skrár til Bismarcks úr öllurti áttum
þýzkalands og ýmsum stöðum í Austurriki, en
jafuframt fær hauu og allt annað en góöar fyrir-
bænir fyrir petta tiltæki hans, en karl lætur ekki
skipast við pess háttar. Sem afieiðingar pessa
tilvonandi laga, er búið að auglýsa nú pegar,
að 1 apríl 1 vor verði fasteignir eins auöinanus
seldar', sem eru um 200,000 ekrur að stærð.
þjóðverjar eru um pað bil að semja við
Frakka um eigna skipti á milli peirra 1 Afríku,
Hcfir frumvarp, er að pvi lýtuiS verið iagt fyr
ir ríkisping þjóðverja.
. Stjórn Frakka hefir ákveðiö að selja gim-
steina og gulldýrgripi sem tilheyrðu hinui frönsku
krónu, er virtir eru á 42 milj, franka, og með
fje er fyrir pá fengist, stofna styrktarsjóð fyrir
gamla og fátæka verkamenn. Allir peir gripir
sem frægir'eiu 1 sögunui, verða látnir, á forn-
menjabúrin, en sverð þeirra Lúðvíks 18 og Dau-
phin’s verða brædd, svo pau ekki komist í hend-
ur sýninga eigeudu.
Frá Rússlandi berst nú fregn um, að nihilist
ar, sem menu hugðu • tdauða, sje uú teknir aö
elta gratt silfur við keisarann á ný.
Hin mexikanska stjóru hefir ákveðið að bjóða
öllum pjóðuui. að taks pátt 1 alsherjarsý.ning, er
húu ráðgjörlr' að halda i Mexico City árið 1892