Vikuútgáfa Alþýðublaðsins


Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 08.06.1927, Blaðsíða 2

Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 08.06.1927, Blaðsíða 2
2 VIKUÚTGÁFA ALÞVÐUBLAÐSINS bls. 116—123) xita'ð grein, er hann nefnir „Noklsur orð um meðferð einkamála í héraði", og hvatt til Jjess, að meðferð einkalögreglu- mála yrði tekin upp við einkamál alment eftir því, sem auðið væri. Virðist mér sú tillaga vel rök- studd og hefir margt til síns á- gætís. Nýju lögin um greiðslu verka- kaups öðlast gildi þegar í stað. Sennilega hafa lög þessi verið staðfest í ríkisráðinu 31. maí s. 1., og eru þau j)á þegar gengin í gildi. Verkalýður landsins á því rétt á því þegar í sumar að notfæra sér lög þessi. Tel ég sjálfsagt, að verkamenn færi sér í nyt þær litlu breytingar til bóta, sem fást í löggjöf landsins. St. J. St. Sfefniimar. Því verður ekki neitað, að meið- yrðamál eru i sjálfu sér, jafnvei þó að ummælin, sem eru átalin, séu full alvrarleg, með svo hjákát- legum blæ, að almenningur lítur aldrei öðru vísi á þau en sem tilraun reiðs manns til þess að gefa andstæðingnum glóðarauga, ef svo mætti segja, hvað sem annars málavöxtum líður. Það er sem sé alkunnnugt, að það er því sem næst hægt að fá menn dæmda til sekta fyrir hvaða um- mæli sem er; svo er íslenzkri meiðyrðalöggjöf varið. Ef hér hefði staðið á eins og venjulega, þá hefði verið sjálfsagt að lofa stefnanda að skemta bæði sér og almenningi með þessu brangsi sínu. En hér er — því rniður — al- varlegt mál á ferðinni, of alvar- legt tii að lenda í h’átursiðu meið- yrðamálsins. Það er rekstur strandgæzlunnar, en ekki Jóhann P. Jónsson skipstjóri, sem um er að ræða. Það leikurhjáalmenn. ingj sá grunur á, að varðskip það, sem hann stýrir, reki strandgæzl- una slælega. íhaldið hefir fundið, hve alvarlegt þetta er, sennilega skílið, að þetta gæti, ef svo bæri undir orðið sjálfstæði þessa litla, vanmegna lands að voða. Og það lætur því frárensli sitt, „Mgbl.“, halda því fram, að vegna hætt- unnar „út á við“ megi ekki tala hátt um málið. Er íhaldið virki- lega sá grænjaxl að halda, að erlendir menn — erlend rí'ki — haíi ekki augu í höfðinu og geti ekki séð sjálfir' nema íslendingar stjaki við þeim? Sýnist Ihaldinu það, sem er að gerast erlendis nú, benda til þess, að erlend ríki séu slíkir kettlingar? Og veit í- haldið ekki, að þessi mál hafa löngu verið rædd erlendis bæði á þingum og í opinberum ritum? Veit íhaldið eltki, að í þýzku far- Um sumamám barna. Eftir Arngrím Kristjánsson kennara. (Nl.) Höfuðástæðurnar fyrir því, að árangurinn af stríði og striti barn- anna er oft svo lítill, eru fyrst og fremst þær, að námseihin eða viðfangsefnin, er börn og kenn- arar hafa með höndum í skólun- um, eru fyrir utan sjóndeildar- hring barnanna, eru ekki við hæfi eða þroska þeirra. Þess vegna fer kenslan oft fyrir ofan garð og neðan hjá börnunum. Þess vegna leiðist þeim í skólanum og verða dofin og áhugalaus til frekara náms. Og enn af hinum sömu ástæðum er það, að í efstu bekkj- hann að gera að krefjast þess, að landhelgisgæzlumálið sé lagt und- ir sakamálsrannsókn, og er hér með skorað á hann að gera það. En þó að hann ekki verði við þeim tilmælum, má hann og all- ur almenningur vita, að rekstur meiðyrðamálsins af hend'i Alþbl. mun verða slíkur, að upp kom- ist, hvað hæft er í almannarómin- um urn strandgæzluna. Jóhann P. Jónsson telur í stefnu sinni til Alþbl. greinar blaðsins vera atvinnuróg, en hann ætlar þó ekki að krefjast skaðabóta Embætti þau, sem ríkið veitir, eru ekki talin atvinnurekstur í skiln- ingi laganna, og sanna verður, að skaði hafi orðið. Þetta mætti til sanns vegar færast, ef landhélgis- gæzlan væri samkeppnisatvinna, sern Jóhann ræki með ágóðahluta, eins og Þjóðverjar halda fram, og hefði Alþbl. með illkvittnum ummælum komið því til leiðar, að togararnir flyktust ti! hinna varðskipanna til þess að láta taka sig að ólöglegum veiðum, en forð- uðust að eiga slík skifti við Jó- hann. En nú er það kunnugra en' frá þarf að segja, að almanna- rómur telur Jóhann forðast tog- arana suma hverja fult eins mikið og þá hann. Skrítnast af öllu er.þó, að Jó- hann skuli í sömu andránni og hann leitar skjóls bak við meið- yrðalöggjöfina, brjóta hana sjálf- ur, en það tekst honum einkar- Vel í stefnunni til Björns Bl. Jóns- sonar. Nú er að sjá hverju fram vind- ur. isins með tollum, sem í reynd- inni verður nefskattur, er mæðir allra mest á fátækum barnafjöl- skyldum. Það er fjármálastefnft Jóns Þorlákssonar — að læðast eftír fé í vasa fátæklinganna, láta þá borga það af hverjum matar- bita og hverri smjörklipu, seni þeir kaupa, til þess að þeir taki síður eftir því. Þess fremur fær efnastéttin að vera í friði með sínar reytur. Því síður er þjóð- nýtíng framkvæmd til að afla teknanna. Þessi er aðferð íhalds- liðsins. Að læðast og bíta þá, sem erfiðast veitir að bjarga sér undan bitinu, — það er aðferð katt- arins og lúsarinnar, stefnusystk- ina íhaldsins. Friðurinn, sem í' haldsblöðin predika, er friður tígr- isdýrsins til að bíta bráð sína í næði, — friður til að neita hafn- arverkamönnum um næturfrið og sjómönnum um nauðsynlegan svefn, friður ölelskra og tröllrið- inna alþingismanna til að halda við Spánarvínaflóði og öðrum götum á vínbanninu, friður at- vinnumálaráðherrans til að brjóta siglingalögin og veita undanþág' ur frá J>eim í lagaleysi og biðja síðen næsta þing að leggja bless- un sína yfir aðfarirnar. Það er friður til að lækka kaup verka- lýðsins og hundsa kröfur hans- Slíkur er friður íhaldsins. Er hann ekki girnilegur áttaviti í ís' ienzkum stjórnmálum næstu fjög' ur árin? Tekju- og eigna-skattur i Reykjavík í ár. mannarlti birtust í vetur greinar, þar sem því var haldið fram, á- samt margri annari vitleysu, að skipstjórar varðskipanna islenzku fái ágóðahlutaflandhelgissektum? Og heldur íhaldið, að ráðið við slíkum áburöi sé að þeggja sjálf- ur? Það virðist að minsta kosti svo, því að þegar þingmaður í þingræðu benti stjórninni á, hvað almannarómur segði, til þess að hún tæki rögg á sig og léti hefja opinbera rannsókn um málið, svo að grunurinn annað hvort afsann- aðist eða að þeim, s.em ábyrgðina bæru, yrði hegnt, þá hreyfði stjórnin hvorki legg né lið, og það lá við, að „Mgbl.“ ætlaði að steikja þingmanninn Jifandi. Jóhann P. Jónsson lét að vísu hefja rannsókn, en ekki er það sjáanlegt, að hún hafi farið mjög djúpt. Hún hættir sem sé eín- mitt, þegar komin var ástæða til að reka hana með fullum krafti. Það er ekki kátlegt — öðru nær —, þegar Jóhann í stefnu sinni til Alþýðublaðsins segir: „Upplýstist við þá rannsókn, að enginn fót- ur var fyrir áburði alþingismanns- ins á mig eða varðskipið," — það er hryggilegt. Rannsókn- in afsannaði á enga lund grun almennings um slælega strandgæzlu, heldur leiddi hún mjög sterkar líkur að því, að strandgæzla Óðins væri aðmörgu leyti óáreiðanlegt handahófsverk. En einmitt þar lauk rannsókninni, — sem þurft hefði að halda henni fram. En nú virðist svo, sem þessi rannsókn verði látin „nægja“, og að smiðshöggið eigi að reka á hana með því að láta dæma dauð- ar og ómerkar rökréttar álykt- anir af henni í einkamáli. Síðan virðist vera áformið að ségja: Þarna sjá menn; allar ákærurnar eru einskis virði; þær hafa verið dæmdar dauðar og ómerkar. í- haldið býzt við því, að almenn- ingur viti ekki, að það er sitt- hvað, að eitthvað sé ósatt, eða að það verði dæmt dautt og ó- merkt í meiðyrðamáli. Það má íá sannleikann dæmdan dauðan og ómerkan í meiðyrðamáli vegna orðalags og ýmsra atvika, og það veit almenningur. Nú er Jóhann uppgjafadáti, fv. varasjóliðsundirforingi, eða því um líkt, í danska flotanum. Al- þýðubl. fordæmir auðvitað hernað og alt, sem að honum lýtur, en fátt er þó svo með öllu ilt, að ekki fylgi nokkuð gott. Það er nefnilega reynt að ala næma sómatilfinningu upp í liðsforingja- efnum, þó að það vilji mistakast. Vilji Jóhann hrinda af sér því slyðruorði, sem lagst hefir á land- helgisgæzluna, og þess krefst sömatilfinningarhugmynd góðs hermanns, þá er það eitt fyrir Friður íhaldsins. Ihaldsblöðin hafa auglýst í ó- gáti hræðslu íhaldsliðsins við kosringarnar. Það þekkir verk sín og skelfur á beinunum þegar skuldadagurinn er í nánd. Fyrsta og hinzta hugsjón þess er að feyna að halda völdunum. Og svo þykjast blöð þcss vera að boða frið(I). Um að gera, að kosninga- baráttan sé sem skemst. Því síð- ur getur alþýða íslands áttað sig á meðferð og meðferðarleysi í- haldsins á málum hennar á þing- inu, og því meiri líkur vonar það að hafa til að véla út úr henni yfirráðin á ný. Og þetta þykist það gera af frióarvináttu(!). Hér eiga sannarlega við orð Péturs biskups: „Sá friður, sem heim- urinn gefur, kernur frá djöflinum." Friður íhaldsins er friður tófunn- ar til að ganga óáreitt milli sauð- fjárins og lifa á hjörðinni. Það er friður efnastétíarinnar til að velta skattabyrðinni af sér yf- ir á bak fátæklinganna með því að taka yfirborðið af tekjum rík- Þessi tpgara-félög og -eigendur greiða í skatt svo sem nú skal greina. „Alliance“ (4 togaiar) kr. 857,00 H. P. Duus verzlun (og útgerð) — 686,50 „Vífiir — 437,40 Geir Thorsteinsson — 275,20 „Hængur“ — 216,50 „Sleipnir“ (2 togarar) — 110,90 „Njáll" — 163,40 „Fylkir“ — 46,20 Fiskverkunarstöðin „De- fensor" (greiðir ekkert útsvar) — 818,00 Páll Ólafsson, togara- framkvæmdarstj. og skrifsto .ust^óri Félags ísl. botnvörpuskipaeig. — 41,00; (í fyrra kr. 34,00) Bjarni Pétursson, togarafram- kvæmdarstjóri og blikksmiður greiðir engan skatt. Pípuverksmiðjan h.f. — 336,30 „Hamar“ h.f. — 64,00 Veiðarfæraverzlunin „Geysir“ — 11,68 um skólanna fmnast ólæsir fá- ráðlingar eftir 5 til 6 vetra nám. Börnunum er sagt margt," ef til vill alt of margt. Þéss vegna segja þau sér ekkert sjálf. Börnin hafa setið í skólanum allan þenn- an tima, setid og hlustáð, en lítið gert og enn minna skilið. Sökin er a. m. k. ekki nema að nokkru leyti kennaranna. Þeim er markaður bás. Þeir eru bundnir við ákveðnar, lögskipaðar kenslu- bækur, og er jafnvel gert að skyldu að kenna toær erlendar fungur börnum, sem eru al-ólœs á sitt eigið móðurmál!! Eða það væri fröðlegt að geta reiknað út, hvað miklum tíma börn eyða í að læra í þulu ýmsar sögur úr gamla testamentinu, er hvorki fyrr né síðar hefir nokkurt gildi til eflingar siðgæðisþroska. Svona er ástandið innan vé- banda barnafræðslunnar á Islandi. Því miður er það satt. Og ef fræðslumájunum verður ekki gef- inn frekari gaumur af alþjóð en nú er a!ment gert, þá er ég hrædd- ur um, að íslendingar geti ekki eftir nokkra áratugi stært sig af mikilli og góðri lýðmentun, eins og þeir gera nú. Einhverjir munu spyrja: Ef á- stahdið er svona alvarlegt, því er þá svona hljótt um þessi mál, uppeldismálin? Því er þar til að svara, að einu mennirnir, sem þekkja þetta ofan í kjölinn, eru einmitt kennararnir sjálfir. Skóla' nefndarmennirnir, sem aldrei stíga fæti sínum inn fyrir dyr á barna- skólabyggingunum, nema kann ske á kosningadögum, vita ekkert um þessi mál. Þeir lesa einhverjat skýrslur á vorin og láta svo þaí við sitja. En kennararnir, sem vita og hljóta að sjá, að hverju stefnir, þeir vilja ógjarna kv ða upp úr með það, því að þá fá þeir sama dóm og óartarstrákarnir, sem ætla að kaupa sér frið og væg'' an dóm með því að segja eftir félögum sínum. Það yrði alment Iagt svo út, að þeir væru að ráðast að baki sinnar eigin stétt' ar að óverðskulduðu. Hér þarf mikilla breytinga við.

x

Vikuútgáfa Alþýðublaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikuútgáfa Alþýðublaðsins
https://timarit.is/publication/596

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.