Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 19.12.1928, Síða 1

Vikuútgáfa Albýðnblaðsins
II. árgangur.
Maonús J. Hristjánsson
fjármáiaráðberra.
Þegar ég var að alast upp
n-orður í Eyjafirði. ráku þeir
Verzlun í félfigi á Akureyri, bræð-
urnir Magnús og Friðrik Krist-
jánssynir. Peir voru pá í daglegu
tali nefndir „Eldri bræður“, því
aðrir bræður, yngri að aldrl, ráku
pá einnig verzlun þar á staðnum.
Ég kom oft í verzlun peirra
„Eldri bræðra“ á Akureyri. Skyld-
fölk mitt hafði par aðalviðskifti
sín. Þá kyntist ég Magnúsi Krist-
jánssyni fyrst. Sú viðkynning var
í upphafi ágæt. Magnús var mjög
vel látinn af viðskiftamönnum sín-
um, lipur i allri framkomu, orð-
heldinn og ráðhollur. Við ung-
lingarnir, sem í búðina komum til
Magnúsar, bárum virðingu fyrir
honum og pótti um leið vænt um
hann, fyrir sakir lipurðar hans og
prúðmensku. Alls staðar heyrði
ég vel um Magnús talað. Loforð
hans pöttu óbrigðul, úrræðum
hans og hjálpsemi var við-
brugðið.
Þannig voru mín fyrstu kynni
.af Magnúsi Kristjánssyni. Þannig
lá viðskiftamönnum Magnúsar og
kunningjum orð til hans.
Um nokkurt árabil hafði ég
engán kynni af Magnúsi. En
nokkru eftir að hann var fluttur
hingað til bæjarins og tekinn við
íorstöðu Landsverzlunar, sneri ég
mér til hans og leitaði hjá honum
ráða. Brást hann við pví drengi-
Jega, og komu ráð hans og að-
stoð mér að göðu liði. Bárust pá
:í tal, og oft síðar hér fyrir sunn-
an, sameiginlegir vinir okkar og
kunningjar á Norðurlandi. Varð
ég pá og alt af var við velvild
hans og tryggð til fomra kunn-
ingja. Kom pá vel í ljós frábær
vánfesti hans.
Að morgni dags hinn 6. júlí
B. 1. hitti ég Magnús á götu. Báð
hann mig að ganga með sér upp
i Stjörnarráð og ræða þar við
sjg. Varð ég pess brátt var, að
Magnús var pá eigi með fullu
fjöri. Hafði ég pá orð á pví, að
hann myndi ekki vera frískur. Lít-
áð gerði Magnús úr lasleika sín-
tum, en sagði mér pó um leið,
að fyrir nokkrum dögum hefði
verið á sig ekið af manni’ á reið-
hjóli, ög myndi hann vera kjálka-
•bxotinn. Sá ég pá, að Magnús
þjáðist mikið, og að hann var
fárveákur. Kvað ég sjálfsagt fyrir
hann að hætta störfum í bráð,
leggjast í rúmið og vitja Jæknis.
Magnús svaraði pví einu tál, að
í pau 11 ár, sem hann hefði haft
Gefin út af Alþýðuflokknnm.
Reykjavík, 19. dezember 1928.
51. tölublað.
með störf að gera hér í bænum,
hefði enginn vinnudagur gengið
úr hjá sér, sökum veikinda, og
pætti sér all-ilt, ef sú regla gæti
ekki haldist, á meðan hann
gegndi opinberum störfum. —
Kvaddi ég Magnús við svo búið.
Síðar frétti ég, að um hádegi
þnan sama dag hefðu starfs-
bræður hans, hinir ráðherramir,
með naumindum fengið hann til
pess að hætta vinnu og leggjast
í rúmið. En þegar læknir kom til
Magnúsar pá um daginn, kom pað
í ljös, að hann var mjög mikið
veikur og með háan hita. Lá hann
lengi þungt haldinn, eins og
kunnugt er.
Þessi eru pvi mín kynni af
Magnúsi J. Kristjánssyná:
Hann var vinfastur, orðheldinn
og hjálpfús. Hann var skyldu-
rækinn og afburða duglegur
starfsmaður. Hann var ósérhlýf-
inn og hugsaði mest um að rækja
störf sín vel og samvizkusam-
lega. Hann var hetja til dauða-
dags.
Að slíkum mönnum er mikil
eftirsjá.
Stefán Jóh. Stefánsson.
Þorsteinn Eflingsson:
Málleysingjar,
æfintýr um dýrin.
Reykjavik — prentsmiðjan Guten-
berg, 1928.
Efni bókarinnar er:
1. Gamli Lótan.
2. Sagan af Sjatar konungi og
Sonaide drottningu.
3. Sagan af Darjan músavini eða
Músa-Darjan.
4. Sassanela hin sægöfga.
5. Bondóla Kasa.
6. Sigurður mállausi.
Pappir ex sæmilegur og letur
gott. Smámyndir við upphaf og
endi hverrar sögu eru haglega
gerðar og koma lesanda í gott
skap-
Ásgeir Ásgeirsson fræðslumála-
stjóri hefir ritað formála bókar-
innar. Skýrir hann frá pví, hve-
nær sögumar hafi verið ritaðar.
Og pví næst farast honum svo
orð: Sögurnar „komu allar fyrst
út í Dýravininum. % Hinar fyrri
vor» kallaðiar spánskar, pers-
nesknr og indverskar, en hinar
síðari birtust undri nafni Þor-
steins sjálfs. En pað parf ekki
langTar rannsóknar við um upp-
runann. Sögurnar sverja sig sjálf-
ar í ættina.“ — í pessum sög*
um er mildi, mannúð og hrein-
ar ástir. Konur hafa jafnan rétt
og karlar, og dýrin hafa þar rétt-
indi, og umhverfi perira athurða,
sem gerast, er íslenzk náttúra eins
og logn og sólskin getur gert
hana blíðasta. Það eina, sem er
austurlenzkt, eru nöfnin og þyt-
urinn í flugi andanna. Æskuást-
ir Þorsteins á undrum „Þúsund
og einnar nætur“ munu hafa
'fengið sögunum penna búning. En
hvað kom pá til, að Þorsteinn lét
sín pá ekki getið við fyrstu sög-
urnar, heldur gaf í skyn austur-
lenzk áhrif og uppruna?
Guðrún kona hans spurði hann
pess eitt sinn, og svarið var þetta:
„Það stóð pá slíkur styr um nafn
mitt hér á landi, að ég hafði
ástæðu til að öttast, að dýrin
mundu gjalda mín, en ekki njöta,
ef ég hefði ritað undir nafni.“
Hvort Þorsteinn hefir ritað sumar
sögurnar með hliðsjón ausfur-
lenzkra æfintýra eða frumsamið
pær allar, skiftir ekki miklu máli.|
Hitt er aðalatriðið, að pær hafa
skáldlegt gildi, eru siðbætandi og
ritaðar á fagurri íslenzku.
Hjarta Þorsteins slær í frásögn-
innij Skilniingur hans á tilfinn-
ingalífi málleysingjanna er auð-
sær í hverri sögu. Viðkvæmni
Þorsteins er öldukvikið í öllum
sögunum. Mannúð hans er heið-
ríkjan í peim. Réttilætistilfinniing
hans er andvarinn, sem um pær
leikur. Og kærleikur hans er sól-
skinið yfir þeim öllum.
Ungir menn og aldnir munu
sögurnar lesa. Og góð frækorn
skilja pær eftir í hvers manns
hjarta-
Sögur þessar hljóta að verða
kennurum mikill fengur. Eru pær
ákjósanlegar lesbækur - handa
börnum og unglingum.
Ekkja Þorsteins Erlingssonar
sparar ekkert til að varðveita
minningu góðskálds vors. Hún
auðgar bókmentir þjóðar vorrar
og styður að uppeldi hennar.
En hvernig megnar hún að
koma koma pessu öllu i fram-
kvæmd? Svo spyrja nlargir. Hún
hefir gefið út Þyrna, Eiðinn og
Málleysingja. Er petta alt milli
fjörutíu og fimmtiu arkir. En
Guðrún er starfsöm og störhuga,
vitur og vinmörg, örugg og á-
ræðin.
Þoxsteinn pekfi Guðrúnu. Og
hann kvað:
„Ég veit ekki gnýja svo geig-
vænan 'heim,
að Guðrúnu ofbyði það.
Ég þekki ei svo viltan og veg-
lausan geim,
að vængirnir legðu ekki af gtað.“
Er óskandi, að henni endist
lengi stórhugur og styrkleiki tii
pess að framkvæma hugsjönir og
vinna kærleiksverk.
Hallgrimur Jónsson.
v
Höover,
hinn nýkjömi forseti Bandarikj-
anna. — Hann tekur við embætti
sínu 4. marz í vetur. — Hoover
er-bannmaður. Ekkert forsetaefni
hefir fengið jafnmörg kjörmanna-
atkvæði sem hann.
Bæjarstjórnarkosningar
á Norðfirði 2. janúar,
Einkaskeyti til Alpýðublaðsins.
Eftirfarandi einkaskeyti barst
Alpýðublaðinu fyrir skömmu frá
„Jafnaðarmanninum“ á Norðfirði:
Bæjarstjórnarkosning hefir ver-
ið fyrirskipuð hér 2. janúar. Þrír
listar eru komnir fram, skipaðir
8 mönnum hver. Fara hér á ebir
nöfn fjögurra efstu manna hvers
lista: Alþýðuflokkur: Jönas Guð-
mundsson oddviti, Þorvaldur Si'g-
urðsson kennari, Guðjón Hjör-
leifsson skipstjöri, Stefán Guð-
mundsson trésmiður. íhaldslisti:
Páll Þormar hreppstjóri, Jón
Sveinsson verzlunarmaður, Pétur
Waldorff kaupmaður, Sverrir
Sverrisson útgerðarmaður. „Fram-
söknar“-listi: Ingvar Pálmason al-
þingismaður, Helgi Pálsson kaup-
félagsstjöri, Magnús Hávarðsson
og Jón Sveinsson útgerðarmenn.
Búist er við fjórða lista, sprengt-
lista, er ihaldsmenn standa að og
útgerðarmenn.
„Jofnad..g',nu0urim.“
i
Nes í Norðfirði fékk bæjarrétt-
indi meö lögum frá síðasta pingi,
og verða petta pví fyrstu b.. jar-
stjórnarkosningamar par.