Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 24.12.1928, Blaðsíða 1

II. árgangur.
Reykjavík, 24. dezember 1928.
Gefin
ilt af Alpýðnflokknum.
— ■ anat
52. tölublað.
Jölaminning.
Loksiris pvarr hin langa bið
-- og loksins komin jól!
Baðstofan var orðin öll
sem upprennandi sól!
Ljósin voru löngu kveikt,
pó litið vœri um margt.
Hjá ömmu var pö ekkert tjós,
en annars staðar bjart.
' ’ ' . / |
Ég kveikti á litlum kertisstúf
og kom til hennar inn.
Mér fanst lmn ganga margs á mis,
en mest i petta sinn.
— Hún lá par ein með luktar brár,
er Ijósið inn ég bar.
/ hartnœr seytján harma-ár
hún hafði legið par.
Hún hafði í dagsins hitapunga
hlotið starfa sinn.
Hún lýsti margri reynsluraun,
hin rúnum setta kinn.
Andlitið var ógnar fölt,
en einhvern svip .pað bar,
sem minti á löngu liðið vor
og Ijóma pess, sem var.
... ., j
„Amma! hér er ógnar dimt,
en annars staðar bjart.
Vlltu ekki láta Ijósið
lýsa myrkrið svart?“
Hán byrgði augun; brosti pó:
„Æ, bezti vinur minn!
ég poli ekki að láta Ijósið
Ijóma til min inn.“
Hún lagði hönd á höfuð mér
— pað handtak enn ég finn —.
Ég fann, að einhver œðri máttur
altók huga minn.
Ég veit hún var að biðja — og bað
um blessun handa mér,
sem allii prá og ýmsir finna, .
en enginn maður sér.
i i
Svo birti hún mér boðskapinn
um Betlehem og Krist.
Eyrun höfðu heyrt hann fyrr,
en hjartað parna fyrst.
„Hann elskar hverja scerða sál,
er sér og ratar skamt,
en einkum pann, er práir Ijós,
en polir ekki samt.“
„Þeir, sem fagna Kristi í kvöld
og kveikja honum blys,
œttu að muna að láta Ijósin
lýsa framvegis.
Ef allir myndu kjör hins kalda
og kveiktu honum eld,
pá gœti sérhvert hjarta haldið
heilagt jólakveld.“
Nú er amma löngu liðin,
— Ijósin heima feld.
Og ég er sjálfur, sviftur prótti,
að sœkja nýjan eld.
Verði jólin hversdagsköld,
ég kvarta ekki neitt;
en ósköp vœri gott að geta
gaddi l sólskin breytt.
Ólafur Stefánsson.
Feldurinn.
Erindi, flutt á skemtun F. U. J. í HafnaTfirði.
Til eru tvær tegundir marma.
Þá, sem tilheyra öðrum flokknum,
mætti kalla „vorsálir", — hina
mætti kalla „haustsálir". Munur
þessara manna er mikill, svo mik-
ill, að þeir eiga oft erfitt með að
skilja hverjir aðra. Sjónarmiðim eru
svo gagnólík. f>að, sem emksninir
þá, sem kalla mætti ,,vorsálir“
eða vormenn, er það, að þsir eru
bjartsýnir, hugrakkir hugsjóna-
menn. Þeir eru trúmenn í þeim
skilningi, að þeir trúa á sigur
hins góða, — enda þótt þeir trúi
stundum ekki á neinn guð, ailra
sízt „persönulegan“. Og þeir
ganga ötrauðir í lið með þeim
málurn og þeim stefnum, sem þeir
sjá og viðurkenna að horTa til
heilla, enda þött samherjarnir séu
fáir og gröða- og upphefðar-
vonin engin. Þeir ganga í lið með
gróandanum, hvar sem þeir koma
auga á hann. Þeir elska æfintýri,
af því að þeir skilja, að lífið
sjálft er undursamlegt æfintýri.
Þeir eru kyndilberar þjöðanna, og
heimta eld af himnum ofan, eins
og Prometheus. Þeir eru eldsálir,
og hvorí sem þeir vita af því
eða ekki, hafa þeir gert þessi
orð Hávamála að trúarjátningu
sinni:
„Eldur er beztur
með ýía sonum
ok sólar sýn.“
Um „haustsálimar“ er alt öðru
máb að gegna. Þeir, sem bera
það nafn með réttu, eru svart-
sýnir, og berjast venjulega ekki
fyrir , neinum hugsjónum, nema
þvi að eins að þeir sjái sér ein-
hvern hag i því, geti búist við
að fð eða ffægð falli í skaut
þeirra. Þeir eru kaldir og kær<
leikslitlir og gera venjulega mikl-
ar kröfur til annara, en litlar
kröfur til sjálfra sín. Þeim vex
flest í augum, af þvi að þeir eru
sjálfir svo smáir. Annars kann
ég ekki við að vera að lýsa þeim
nánar. Lýsingin er nú þegar orðin
nógu ömurleg. En ég ætla að
segja ýkkur ofurlitla sögu af
einni slíkri „haustsál". Sagan er
á þessa leið: Einu sinni voru
tveir menn á ferð yfir fjallveg
á dimmum vetraxdegi. Alt í einu
skall á þá grenjandi hríð með
hörkufrosti. Vörður voru engar,
og er nátta tók, sáu þeir sér
þann kost vænstan, að nema stað-
ar og láta fyrirberast á heiðinni
um nóttina. Þeir lögðust niður
hlið við hlið og bjuggust um eftir
föngum. Annar maðurinn hafði
loðfeid. mikinn, er hæglega hefðl
mátt skýla tveimur. Hinn var að
öllu ver búinn. „Njöti hver þess,
sem hefir,“ hugsaði sá, er feld-
inn átti, og vafði honum vand-
lega um sig. En honum kom ekki
í hug, að félaga sínum kynni að
verða hættulega kalt, eða ef til
vill taldi hann sér trú um að svo
yrði ekki. Nokkur stund leið. Þá
varð eiganda feldsins lí;ið við, og
hann sá, að það lá lík við hliðina
á sér. Hann reis upp í ofboði
og starði í helbrostin augu fé-
laga síns. Honum fanst einhver
ásökun vera í, þessum brostnu
augum, — einhver kaldhæðni og
fyrirlitning. Hefði ekki feldurin®
geiað bjargað þessum bröðttr
hans?
Nú flutti hann sig frá Iíkinu,
lagðist niður að nýju og sveip-
aði að sér feldinum. . . En sá
nístingskuldi! . . . Nú tók hann
eftir því, að félagi lians hafðt
legið áveðurs og skýlt honuin
gegn storminum. Nú dugði feld-
urinn ekki lengur. Kafaldið jökst
og kuldinn smaug í gegn um
merg og bein. Næsta dag lágu
tvö lík þarna á heiðinni. .... .
Er þessi stutta saga ekki 'iær-
dömsrík? Maðurinn, sem feldinn
átti, var , haustsál", sem lét fé-
laga sinn frjösa í hel við hliðinn
á sér. Það var sjálfselska hans,
sem átti sök á því. Feldurimt
hefði ef til vill getað bjargað
báðum þessum mönnum, en nú
kom haim hvorugum að haldi.
Margar slíkar sögur gerast enn
í dag í heimi þessum. Þess vegna
er bölið líka svo mikið og margt.
Og þess vegna þarf heimurinn
svo mjög á mönnum að halda,
sem breíða vilja feld bræðralags-
ins yfir þá, sem eru að verða útl
á hjarni mannlífsins. Við, sem að-
hyllumst jafnaðarstefnuna, gerum
það af því, að okkur virðist hún
fela í sér viturlega lausn á því
vandamáli, hvernig eigi að ftam
að því að koma í veg fyrir að
svo og svo margir frjósi í hel
á fjallvegi fátæktar og skorts.
Spurningunni gömlu: „Á ég að
gæta bróður mins?“ — svörutn
við játandi. Við erum ekki ánægð-
ir, þótt við getum sveipað að
okkur feldi sjálfsumhyggjunnar
og látið okkur líða vel, meðcm
við vitum, að rétt \ið hliðina *
okkur eru menn, sem þjást, mann,
sem eiga alvcg jafnmikinn rét*