Alþýðumaðurinn - 06.11.1956, Blaðsíða 1

XXVI. árg.
Þriðjudagur 6. nóvember 1956
34. tbl.
Skuggalegar horfur:
Vöntoii ó MlrystHá hefir vddið Útgerðarfcl.
illuireyringg stórtjðni i dr, «i Idnfjdrshtrtur er
jií nð stöivn hrnðfrystlss-
bygginguna i miðjum kliðun
Fyrrverandi ríkisstjórn neitaði Ú.A. í fyrra um leyfi
til að taka þýzkt íón til byggingarinnar og ótti Fram-
kvæmdarbankinn að útvega lónsfé, en ekki getað.
Hefir byggingin af þessum sökum dregist mjög, og
í sumar hefir Ú. A. orðið að landa afla skipa sinna
alls staðar annars staðar en hér, en kaupa ís vestur
á fjörðum og suður í Reykjavík. Þetta hefir valdið
félaginu stórtjóni, enda er það nú komið í greiðslu-
þrot með daglegan rekstur og hefir leitað til bæjar-
ins um aðstoð til úrbóta. — Bæjarróð hefir skipað
fjögra manna nefnd til að flytja mól þessi fyrir nú-
verandi ríkisstjórn.
Leitað til bæjarins.
í lok fyrra mánaðar barst bæj-
arráði Akureyrar bréf frá Utgerð-
arfélaginu, þar sem tilkynnt var,
að félagið væri komið í alger
greiðsluþrot og ekki annað fyrir
en að leggja öllum togurum fé-
lagsins, ef ekki reyndist unnt að
afla rekstrarláns. Einnig var tek-
io fram, að byggingarfram-
kvæmdir við hraðfrystihúsið
hljóti að stöðvast, ef ekki fáist
lánsfé hið bráðasta. Fór félagið
frarn á aðstoð bæjarins til að
komast hjá algerri stöðvun.
Bæjarráð skipaði samdægurs
og bréf þetta barst fjögra manna
nefnd til að flytja þessi mál við
ríkisstjórnina, þá alþingismenn-
ina Friðjón Skarphéðinsson og
Björn Jónsson og bæjarfulltrúana
Jakob Frímannsson og Helga
Pálsson. Mun nefndin þegar hafa
hafið málaleitanir sínar í síðast-
liðinni viku.
Var neitað um
þýzt lón.
Svo sem lesendum Alþýðum.
er kunnugt af fyrri skrifum, stóð
Utgerðarfélaginu þýzkt lán til
boða í fyrra til byggingar brað-
frystihússins. Til þess að taka
lánið varð félagið að fá leyfi þá-
verandi ríkisstjórnar, en hún
svnjaði þess að undirlagi Fram-
kvæmdabankans, er taldi sig
mundu geta útvegað hagkvæmara
lán. Þetta fór þó allt úrskeiðis,
svo að byggingu hraðfrystihúss-
ins hefir seinkað verulega.Af þeim
sökum hefir félagið orðið að
landa öllum fiski til frystingar ut-
an Akureyrar og hefir slíkt vald-
ið því miklu óhagræði auk þess
sem mikil vinna hefir tapazt úr
bænum. Sökum endurbóta á
frystihúsi KEA í sumar hefir þar
engan togaraís verið að fá, en Ú.
A orðið að kaupa hann annars
staðar, mestmegnis í Reykjavík.
Hefir hver íslest orðið félaginu
hundruðum króna dýrari en hún
hefði orðið hér á staðnum, en ís-
framleiðsla í hraðfrystihúsinu gat
ekki hafizt fyrr en í haust, svo
sem kunnugt er, allt sökum seina-
gangs vegna lánsfjárskorts.
Byggingin stöðvuð.
Enda þótt tekizt hafi að berja
ísframleiðsluna í gang, má heita,
að byggingaframkvæmdir við
hraðfrystihúsið séu nú stöðvaðar,
meðan talsvert vantar enn á, að
hægt sé að taka þar móti fiski.
Vinnulaun hefir ekki verið hægt
að greiða þar fyrir síðasta hálfa
rnánuðinn og engar horfur á, að
úr rætist nema ríkisstjórnin kunni
úrlausnarráð, en öllum má ljóst
vera, hvílíkt brjálæði það er, að
láta hér nær fullbyggt hraðfrysti-
bús standa ólokið, eins og þörfin
er knýjandi fyrir það.
Er þess fastlega að vænta, að
núverandi ríkisstjórn sýni mál-
stað bæjarins hér betri skilning
en fyrrverandi stjórn gerði.
Afleiðingar
greiðsluþrots Ú. A.
Afleiðingar greiðsluþrota Ú. A.
mundu verða geigvænlegar fyrir
bæjarfélagið: Fjöldi manna á nú
lífsafkomu sína beinlínis undir
Ú. Am auk þe« er ýmis konar
rekstur meira og minna háður
því. Þannig skuldar það nú járn-
smíðaverkstæðum stórfé, svo að
þau eru í f j árhagsvandræðum
íyrir. Útsvör og skattar einstakl-
inga, sem hjá félaginu vinna og
það hefir innheimt hjá, svo og út-
svör og skattar þess sjálfs, sitja
inni hjá því að meira eða minna
leyti, og verzlunum hér, a. m. k.
KEA skuldar félagið stórfé. Ef
ekki rætist þannig úr fyrir félag-
inu, má búast við margri bakslett-
imni og sjálfsagt víðar en í fljótu
bragði virðist.
Allt þetta hlýtur að gera okkur
bæjarbúum ljóst, að hér þarf öllu
til að kosta, að finna farsælar
leiðir út úr öngþveitinu.
Rallína lilgð í
sjó til Hríseyjar
Síðastliðinn laugardag var 16
kvaðrata háspennurafkapall lagð-
ur úr Naustavík við Hellu á Ar-
skógsströnd til Hríseyjar. Er raf-
leiðsla þessi rúmlega 3 km. á
lengd og tengir Hríseyjarþorp
Laxárvirkjun, þegar tengingu er
lokið.
Vitaskipið Hermóður sótti kap-
alinn út, en danskur sérfræðing-
ur frá firma þvi, er kapallinn er
keyptur hjá, hafði umsjón með
lagningunni á laugardaginn, en
hún var gerð úr Hermóði. Verkið
gekk flj ótt og vel, tók aðeins hálf-
an dag.
Þetta er fyrsta háspennulínan,
sem lögð er í sjó hér við land.
Rússar kæfa frelsisbar-
attu Ungverja i bloðl —
Bretar og Frakkar gera
innras i Ug^ptaland —
S. Þ. talar og ályktar
Cestkvsint d Akureyrar-
llugvelli
Síðastliðinn laugardag lokaðist (
R eykj avíkurflugvöllur sökum
dimmviðris og lentu tvær flugvél-1
ar hér á Akureyrarflugvelli, sem
annars áttu að lenda í Reykjavík. .
Var annað millilandaflugvélin
Sólfaxi, sem var á leið frá Græn-1
landi til Kaupmannahafnar með
55 farþega, en hitt Katalínaflug-
bátur, er var að koma frá ísa-
firði'. Hafði hann 13 farþega.
Flugvélar þessar lentu hér um
og upp úr hádeginu á laugardag
og voru þá gestkomandi í bænum
á vegum Flugfélags íslands um
75 manns, farþegar og áhafnir.
Undir kvöldið opnaðist Reykja-
víkurflugvöllurinn, og gátu þá
flugvélarnar haldið för sinni á-
1 fram *uður.
Síðastliðinn þriðjudag varð
kunnugt um, að Ísraelsríki hafði
látið her manns fara inn á lönd
F.gypta á Sínaiskaga. Virtist inn-
rásin koma Egyptum á óvænt,
enda þótt þeir hefðu lengi haft
ertingar í frammi við ísraels-
menn. Sóttu hinir síðarnefndu
hratt fram til Súesskurðar, en það
voru m. a. deiluefna þessara
tveggja þjóða, að Egyptar hafa
meinað ísrael frjálsar siglingar
um skurðinn.
í kjölfar fréttarinnar um inn-
rásina komu svo fréttirnar af
þeim úrslitakostum Breta og
Frakka til stríðsaðilanna, að
bættu þeir ekki vopnaviðskiptum
innan 12 klst. og flyttu heri sína í
16 km. fjarlægð frá Súesskurði,
mundu Bretland og Frakkland
senda her inn á Súeseiði til gæzlu
öruggra siglinga um skurðinn.
Munu Bretar raunar hafa heim-
ild til þessa, ef styrjöld stendur
þar, samkvæmt samningum við
Egypta, en Frökkum hefir lengi
sollið í sinni augljós stuðningur
Egypta \'ið andófsmenn Frakka í
Alsír og Túnis.
ísrael svaraði úrslitakostunum
jákvætt, Egyptar neituðu þeim.
blófust þá nær samtímis loftárás-
ir á flugvelli og hernaðarstöðvar
1 Egyptalandi og herflutningaskip
flykktust að ströndum þess. En
ekki mun landganga hafa hafizt
fyrr en i gær, og þá úr lofti.
Brezka íhaldsstjórnin — en
hún telst hafa forgöngu um þessi
mál — hefir hlotið mikið ámæli
íyrir víða um lönd og harðar á-
deilur heima fyrir, fyrst og fremst
af hendi Verkamannaflokksins, en
svo hefir það einnig gerzt, að að-
stoðarutanríkisráðherra stj órnar-
innar, Nutting, hefir sagt af sér í
mótmælaskyni.
Oryggisráðið tók innrásarmál-
ið þegar fyrir, en Bretar og
Frakkar beittu þar neitunarvaldi
gegn fyrirskipan um, að vopna-
viðskiptum skyldi þegar hætt. Var
þá allsherj arþing S. Þ. kvatt sam-
an til aukafundar, og samþykkti
það með yfirgnæfandi meirihluta
að skipa stríðsaðilum að hætta
vopnaviðskiptum, en stofnað
skyldi lögreglulið á vegum S. Þ.
er tæki gæzlu Súesskurðar í sín-
ar hendur. Af engu þessu er orð-
ið enn og er barizt þar eystra eins
og stendur.
En meðan heimurinn horfði
agndofa á ofbeldisaðgerðir Breta
og Frakka — hinna gömlu lýð-
ræðisþjóða — gegn Egyptum,
neyttu Rússar færisins að troða
fí elsishreyfingu Ungverja undir
hæli sér. Sendu þeir hverja her-
deildina af annarri inn í landið
og 1. nóvember síðastliðinn höfðu
þeir umkringt höfuðborgina
skriðdrekasveitum. Ríkisstjórn
Ungverja sendi nefnd á fund
Rússa til að semja um burtflutn-
ing hersins, en ekki var henni
sýnd meiri gistivinátta en svo, að
til hennar hefir ekki síðan spurzt.
3. nóvember varð kunnugt um, að
Rússar höfðu sett kommúnistiska
leppstjórn upp í Ungverjalandi
til höfuðs stjórn Imre Nagys, sem
nú var titlaður foringi andbylt-
ingarsinna, aðfaranótt 4. nóvem-
ber réðust svo Rússar á Búda-
pest, hröktu ríkisstjórn Nagvs frá
völdum, að því er nú er fullvíst
talið, en síðast í gær var þó enn
barizt í Ungverjalandi, enda þótt
þar eigist við risi grár fyrir járn-
um og nær vopnlaus smáþjóð. Ór-
væntingarfullar hj álparbeiðnir
hafa heyrzt í ungverskum útvarps-
slöðvum — jafnvel frá ungversk-
um kommúnistum — þar sem
heitið er á S. Þ. til aðstoðar, en
j _ ’
1 allsherjarþingið hefir að vísu á-
1 fellzt Rússa, skipað þeim að fara
j úr Ungverjalandi — og búið.
Samtökin eru máttlaus gegn of-
beldinu og Rússar sinna áskorun-
um þeirra í engu.
Fréttirnar frá Ungverjalandi
eru einhverjar þær átakanlegustu,
sem lengi hafa borizt, og ótrúlegt
annað en þær opni augu fjöl-
margra, sem hingað til hafa engu
slæmu trúað upp á rússneska
kommúnismann, en talið hann
boðbera frelsis og bræðralags
þjóða í milli.
Hitt er svo annað mál, að of-
beldi Rússa í Ungverjalandi má
ekki láta okkur gleyma að for-
dæma líka harðlega framferði
Breta og Frakka við Súesskurð.
Þar hafa þeir framið þjóðréttar-
legt ódæði, sem þeir þvo seint af
skildi sínum.
Skagfirðingar, Akureyri. — MuniS
spilakvöld í Aljiýðuhúsinu á fimrntu-
dagskvöld kl. 8,30. — Stjórnin.
Kvenjélag Akureyrarkirkju heldur
bazar laugardaginn 10. þ. m. kl. 5 í
kapellunni. Margir góðir munir.
Nefndin.
Frá Skákfélaginu. Skákæfingar verða
framvegis á þriðjudögum og föstudög-
um í Verkalýðshúsinu kl. 8,30 síðdegU.