Alþýðumaðurinn - 03.03.1959, Page 2

2
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriðjudagur 3. marz 1959
Mg Hristins Indrés-
sonar í Noskvu
ALÞÝÐUMAÐURINN
Útgefandi:
Alþýðuflokksfélag Akureyrar
Ritstjóri:
BRAGI SIGURJÓNSSON,
Bjarkarstíg 7. Sími 1604.
VerS kr. 40.00 á ári.
Lausasala kr. 1.00 blaðið.
Prentsm. Björns Jónssonar h.f.
Órim BálflutniDflur
íramsóknorfiokksins í
kjördsmamdiinu
Samkvæmt skrifnm Tímans og
Dags og ræðum ýmissa forystu-
manna Framsóknarflokksins hefir
skýrlega komið fram:
1) Að flokkurinn telur hlutfalls-
kjör til alþingis rangiátt eða
a. m. k. óheppilegtj
2) að flokkurinn er andvígur
uppbótarþingsætum til jöfn-
unar milli flokka,
3) að flokkurinn er fylgjandi
tveggja flokka kerfi og teiur
það traustasta grundvöll
sterks þingræðis,
4) að flokkurinn telur einmenn-
ingskj ördæmaskipan stuðla
bezt að tveggja flokka kerfinu,
5) að flokkurinn telur núverandi
kosningafyrirkomulag til al-
þingis óskapnað.
Þegar kj ördæmamálið er nú
komið á það stig, að vitanlegt er,
að kj ördæmaskipan landsins verð-
ur tekin til endurskoðunar og
væntanlegra breytinga á yfir-
standandi ári, hefði í Ijósi fram-
angreindra atriða virzt eðlilegt,
að Framsóknarflokkurinn bæri
fram tillögur um það að sníða þá
agnúa af kj ördæmaskipan og
kosningatilhögun, er hann telur
helzta, og freista þess að fá tekna
upp einmenningskjördæmaskipau
um allt land.
Á þessu bólar þó hvergi. Hitt
hefir komið fram, að flokkurinn
telur sig til viðtals um kákbreyt-
ingar á núverandi skipan: þ. e.
kljúfa nokkur stærstu kjördæmin
í minni heildir, en hafa gamla fyr-
irkomulagið lítið sem ekki breylt
áfram.
Með öðrum orðum:
1) Þótt Framsóknarflokkurinn
telji sig á móti hlutfallskj öri,
vill hann ekki afnema það í
tvímenningskjördæmunum og
hefir tæpt á að hæta einu við:
Akureyri.
2) Þótt Framsóknarflokkurinn
hafi alltaf talið sig andvxgan
uppbótarþingsætum til jöfn-
unar milli flokka, vill hann
sem minnstar breytingar á nú-
verandi íyrirkomulagi.
3) Þótt Framsóknarflokkurinn
telji sig fylgjandi einmenn-
ingskj ördæmum, hefir hann
(Morgunblaðið birti nýlega ræðu þá,
sem það kveður Kristinn E. Andrésson
hafa flutt á 21. þingi rússneska komm-
únistaflokksins í Moskvu nýverið, en
þar voru þeir Kristinn og Tryggvi Em-
ilsson sem fulltrúar „bræðraflokksins"
á Islandi, þess sem nú heitir Alþýðu-
bandalag.
Ræðuna kveður Mbl. birta samkvæmt
þýðingu úr Pravda, eins og liún birtist
hér í heild. Að sjálfsögðu hefir Alþm.
ekki aðstöðu til að ganga úr skugga um,
hvort þýðingin er rétt, og mun því birta
leiðréttingar, ef höfundur skyldi óska,
en telur hins vegar ræðuna svo atliyglis-
verða fyrir ísl. lesendur, að hann leyfir
sér að birta liana hér. Einhverra hluta
vegna hafa hvorki Þjóðviljinn né Verka
maðurinn hirt hana.)
Rœða jélaga Kristins
Andréssonar
(Hinn sameinaði sósíalista-
flokkur Islands).
Kæru félagar! Leyfið mér í
nafni hins sameinaða sósíalista-
flokks íslands og miðstjórnar
hans að færa Kommúnistaflokki
Sovétríkjanna, flokksþingi yðar
og allri sovézku þjóðinni bróður-
kveðjur okkar og einlægar óskir
um mikinn árangur í starfi yðar.
(Lófaklapp).
Sósíalistar íslands gleðjast yfir
því að vinátta Sovétríkj anna og
íslands eflist stöðugt.
Komið hefir verið á menning-
artengslum milli landa okkar.
ekki þrek til að fylgja þeirri
skoðun fram í frumvarps-
formi, að landinu sé öilu —
þar með Reykjavík — skipt í
einmenningskj ördæmi.
4) Og þrátt fyrir þá yfirlýsingu,
að núverandi kosningafyrir-
komulag sé óskapnaður, berst
flokkurinn gegn breytingum á
„óskapnaðinum“.
Um málflutning og málafylgju
Framsóknar í umræðum uin kjör-
dæmaskipanina má þannig segja,
að eitt reki sig á annars horn.
Astæðan er raunar augljós
hverjum, sem hugleiðir málið:
Núverandi kjördæmaskipan
veitir Framsóknarflokknum slíka
vígstöðu fram yfir aðra flokka, að
hann vill fyrir alla muni halda
henni. Hins vegar dylst engum,
að breytingar eru réttlætiskrafa.
Framsóknarflokkurinn er því í
þeirri hlálegu afstöðu að berjast
fyrir sérréttindum, sem hann veit
með sjálfum sér, að eru ranglát,
og hamast gegn breytingum og
leiðréttingum, sem hann skilur og
finnur, að eru réttlætismál, en
verða að freista þess að bregða
yfir þessa baráttu skynsemis-
skikkju, sem þó fyriríinnst engin.
Ágætir sendimenn sovézkra lista
heimsækja ísland. Af vitsmunum
sínum og náðargáfu hafa þeir
glatt Islendinga og íslendingar
hafa fegnað ákaft fulltrúum
sovézkra vísinda og lista.
Við Islendingar elskum ljóð.
Hinn forni ljóðabálkur okkar,
Edda, og Islendingasögurnar eru
helg arfleifð okkar, sem hefur gef-
ið og mun gefa ísl. þjóðinni anda-
gift og hugrekki í aldalangri bar-
áttu hennar fyrir sjálfstæði. Á
þessari arfleifð byggja nútíma-
bókmenntir okkar.
Sú staðreynd, að bókmenntir
okkar, bæði fornar og nýjar, eru
gefnar út í Sovétríkj unurn, færir
heim sanninn um vináttu sovézku
þjóðarinnar og virðingu liennar
fyrir okkar þjóð, er allir Islending
ar meta mikils.
Við gleðjumst vegna þess, að
verzlunarviðskipti milli landa okk-
ar hafa aukizt mikið á síðastliðn-
um tveimur árum. Einmilt vegna
víðtækra verzlunartengsla við
hinn sósíaliska heimsmarkað og
þá sérstaklega við Sovétríkin, sem
eru stærsta viðskiptasamband
okkar, hefur okkur tekizt að eyða
næstum alveg atvinnuleysi í landi
okkar. (Lófaklapp).
Islenzka þjóðin mun aldrei
gleyma að í baráttu hennar fyrir
tólf mílna fiskveiðilandhelgi, sem
allt atvinnulif þjóðarinnar byggist
á, fékk hún stuðning frá sovézku
ríkisstjórninni, sem lýsti ákveðið
yfir viðurkenningu sinni á rétt-
mæti þessarar kröfu.
Flokkur okkar liefur athugað af
miklum áhuga hina stórkostlegu
sj ö-ára-áætlun, sem rædd verður á
þessu flokksþingi.
Sjö-ára-áætlunin opnar sovézku
þjóðinni, sem reynt hefur margar
þrautir og erfiðleika, nýtt tímabil
og við óskum yður til hamingju
með það.
Við dáumst að frábærum sigr-
um yðar á sviði tækninnar og að
kunnáttu vísindamanna yðar. Við
erum þess fullvissir, að þér munið
einnig vinna nýjar og djarflegar
dáðir sköpunar á sviði hók-
mennta og lista, hæfa mikilfeng-
legri menningarleifð yðar.
Bræður, við óskum yður alls
góðs farnaðar á leið yðar til
kommúnismans. (Lófaklapp).
Sjö-ára-áætlun yðar opnar öll-
um þjóðum nýtt svið. Hún sannar
öllu mannkyninu kraft samvinn-
unnar og kosti áætlunarbúskaps-
ins, sannar skapandi mátt sósíal-
ismans og yfirburði, undirstrikar
aðkallandi nauðsyn þess, að
hrinda kröfunni um afvopnun í
framkvæmd og sem mest er um
vert, hún kallar á afneitun styrj-
alda og friðsamlega samvinnu
þjóða í milli. Allt líf slíkra smá-
þjóða sem íslendinga er komið
undir friði í öllum heiminum. —
Ein einasta atómsprengja á land
okkar, þar sem byggðar hafa ver-
ið erlendar herbækistöðvar, getur
eytt meirihluta þjóðarinnar. Þess
vegna metum við sérstaklega mik-
ils þann hinn mikla skerf til styrkt-
ar friðinum, sem sj ö-ára-áætlunin
er.
Sovézka þjóðin undir forystu
Kommúnistaflokksins skipar
fyrsta sess á sviði tækninnar og
sendi út í himingeiminn fyrsta
skeytið gert af manna höndum,
sem rennur nú braut sína um-
hverfis sólina. Við óskum þess, að
þér, sem réðust á Vetrarhöllina á
árinu 1917 og réðust nú út í al-
heiminn, leggið nú sem fyrr veg-
Framh. af 1. síðu.
sem kallaði mjög á úrlausn af
hálfu bæjarins. Munu fjárhagsleg-
ar þrengingar Útgerðarfélags Ak-
ureyringa hafa ýtt undir þessa
hugmynd, enda mun það sannast
mála, að alls óvíst væri, að Ú. A.
hefði í fyrravetur, í sumar og aft-
ur nú í vetur verið þess umkomið
að veita Akureyrarbúum vinnu í
jafnstórum stíl og reyndin hefir
orðið, hefðu ekki framlög úr
framkvæmdarsjóði bæjarins lyft
því yfir sumar þyngstu bárurnar.
Um sl. áramót stóðu sakir
þannig, að framlögin í fram-
kvæmdarsjóðinn 1957 og 1958
munu að fullu hafa verið endur-
lánuð Ú. A. nema um 600 þús. kr.,
og eins vel má búast við allerfiðu
ári hjá Ú. A. í ár, þar sem vaxta-
greiðslur og afborganir skulda
þess munu verða svo milljónum
skiptir og vonlaust, að það verði
allt tekið af rekstri nema um ágætt
veiðiár verði að ræða, en nú hafa
þegar 2 fyrstu mánuðirnir brugð-
izt.
Þessara staðreynda varð bœjar-
ráð að gceta, þegar það ákvað
framlagið í ár í framkvœmdar-
sjóð.
Agæt samvinna um
áætlunina.
Þegar frá upphafi tókst ágæt
samvinna í bæjarráði um samn-
ingu fjárhagsáætlunarinnar. Á-
greiningur eftir flokkum virtist
tæpast eða ekki koma fram, og
allir virtust sammála um, að sjálf-
sagt væri
að) sporna eftir föngum við ó-
þarfa hækkunum á eyðsluliðum
að) leggja til vega og bygginga,
svo sem fært þætti,
að) stuðla að nýbyggingum og
framkvæmdum á vegum bæjarins
eftir getu og þó í hófi,
að) efla framkvæmdarsjóðinn.
Þetta virtust þau grundvallar-
sjónarmið, sem bæjarráðsmenn
inn fyrir mannkynið að endamark
dnu í eyðingu fátæktar, hættu á
hernaði, styrjalda, stéttamunar og
ríkja, veginn að æðsta stigi mann-
félags-þróunarinnar, að fram-
kvæmd fullkomins kommúnisma.
(Lófaklapp ).
Fram til frelsis allra þjóða!
Heiður sé Kommúnistaflokki
Sovétríkjanna! (Lófaklapp).
Lengi lifi bræðrabönd vinnandi
manna allra landa! (Lófaklapp).
Lengi lifi þrá mannkynsins til
andlegrar fullkomnunnar, réttlæt-
is og stöðugt fegurra lífs! (Lófa-
klapp).
Fram til fullkominnar fram-
kvæmdar á fegursta draumi mann
kynsins, er það eignaðist á tím-
um verstu stéttakúgunarinnar,
fram til kommúnismans! (Þrum-
andi, langvarandi lófaklapp. Allir
standa upp).
vildu fylgja, enda var ekki kunn-
ugt um, að neinn djúpstæður á-
greiningur væri um áætlunina,
eins og bæjarráð gekk frá henni
til fyrstu umræðu, en vitað um
smáatriði, sem engu orkaði að
ráði til eða frá um útsvarsupp-
hæð.
Alþýðubandalagið vegur
að atvinnuöryggi
bæjarfélagsins.
Eins og venja er, var milli fyrri
og síðari umræðu gefinn frestur
til að leggja fram breytingartil-
lögur.
Fulltrúi Alþfl. taldi sig hafa
haft í bæjarráði aðstöðu til að
koma skoðunum sínum á fram-
færi við samningu áætlunarinnar
og vita, hvað ætti þar hljómgrunn
og hvað ekki. Og að lýstum að-
stæðum, óskuðu flokksmenn hans
engra ákveðinna breytinga.
i
Sama varð uppi á teningnum
hjá fulltrúum Framsóknarflokks-
ins.
Sj álfstæðisflokkurinn bar fram
nokkrar breytingartillögur, en
flestar smávægilegar.
Alþýðubandlagið eitt kom fram
með stórvægilega breytingu:
Það vildi aS framlag fil framkvæmd-
arsjóðs yrði lækkað um 1 milljón kr.
Fljótt á litið leit þetta vel út á
pappírnum: Útsvör eru of há,
sagði það. Kaup fólks í ár verður
lægra en í fyrra. Því er ætlað að
greiða hærra útsvar en í fyrra
með lægra kaupi. M. ö. o. tillagan
átti að vera áróðursbragð.
En við athugun stóðst harla lít-
ið af þessum röksemdum: Kaup
er liœrra í ár en í fyrra; það er
alls óvíst líka, að útsvör einstakl-
inga verði hlutfallslega- hœrri í ár
en í fyrra, þó að heildarútsvör
hœkki, því að bœði hefir gjaldend
um fjölgað og svo voru tekjur
ársins 1958 betri en 1957.
En alvarlegast var þó við til-
lögu þessa, að með henni voru
fulltrúar Alþýðubandalagsins að
vinna tvennt: Þeir klufu sig út úr