Dagblað - 20.02.1925, Síða 1

Húsaleigumálið.
Eftir Einar Arnórsson, prófessor.
(Frh.).
Húsnœðiseklan. Síðari styrj-
aldarárin var ókleift að reisa
hús. Efni fékst ekki flutt til
landsins, og var þegar af þeirri
ástæðu fyrir það giit, að menn
mætti reisa hús, svo að nokkru
næmi. Svo væntu menn þá
skjótrar verðlækkunar á efni til
bygginga að styrjöldinni lokinni,
og hefðu því eigi ráðist í bygg-
ingar af þeirri ástæðu, enda þótt
hægt hefði verið að afla bygg-
ingarefnis. Nú fjölgaði fólkið,
eins og vænta mátti, en hús-
næði jókst ekld. Þess vegna varð
að taka þann neyðarkost, að
halda þar hverjum kyrrum sem
hann var kominn og láta fólk
kúldast í kytrum sinum, hvort
sem því líkaði það bptur eða
ver. Petta ástand varð því verra,
sem það stóð lengur. Voru þá
margar vistarverur hér hafðar
iil íbúðar mönnum, þó að þær
væru í rauninni varla boðlegar
til annars en gripahýsingar. En
1920 tóku menn að reisa hús
af nýju, og síðan hefir verið
bygt hér margt húsa. Sá er þó
ljóður á mörgum þessara nýju
húsa, að mjög mun á skorta
vöndun þeirra og frágang allan.
Parf ekki annað en að ganga
um nýju göturnar í Skólavörðu-
holtinu, til þess að sannfærast
um þetta.
íbúðir og íbúðarherbergi hafa
fjölgað svo, að nú virðist fram-
boð á þeim eigi vera minna en
eftirspurn. Petta gildir alveg tví-
mælalaust um herbergi handa
einhleypu fólki. Og ef marka
má af auglýsingum eftir íbúð-
nm og tilboð um þau í blöðun-
um, þá virðist framboð og eftir-
spurn þeirra nær því standast
á. Margir auglýsa lika eftir
íbúð af því, að þeim líkar ekki
að öllu sú íbúð, sem þeir hafa,
en ekki af því, að þeir sé hús-
nœðislausir.
t*ví mun verða svarað til, að á
hverju hausti komi svo eða svo
margir húsnæðislausir menn til
borgarstjóra og skori á hann að
láta þeim húsnæði í té. Eg ef-
ast ekki um, að eitthvað kveði
að þessu. En eg veit, að það
þarf ekki að stafa af húsnœðis-
eklu í bænum. Pað stafar af
því, að svo er um ýmsa farið,
að þeir hafa brotið af sér leigu-
rétt sinn, þar sem þeir voru
áður, og aðrir synja þeim hús-
næðis vegna ýmiskonar aun-
marka, sem þeir þykja vera
haldnir. Slíkir menn munu jafa-
an leita til borgarstjóra og krefja
hann húsnæðis, hvort sem ann-
ars er þröngt um húsnæði eða
ekki.
En þótt húsnæði sé nægileg
að tölu til í þessum bæ, þá eru
þau það ekki að gœðum. Hí-
býli manna eru hér enn þá,
sum hver, varla boðleg hvítum
mönnum. Og víða er 8—10
manns markaður bás í einni
herbergiskytru á efsta lofti eða
í kjallara. Eg ætla, að þessu
neiti enginn kunnugur maður.
Þessu þarf og á að kippa í lag
sem allra fyrst. En ráðið til
þess er áreiðanlega ekki að
halda uppi nauðungarlögum til
þess að þröngva kosti húseig-
enda. Ráðið til þess er ekki að
leggja háan skatt á lóðir og hús,
hámark á leigu eða kyrsetning
á fólki í hverri holu. Hitt er
heldur ráð, að mönnum sé gert
auðvelt að byggja ný hús, og að
þeir fái frjálst forræði á þeim,
eins og aðrir borgarar þjóðfé-
lagsins á eignum sinum alment.
Svo virðist ennfremur sem bæj-
arstjórn Reykjavíkur stæði nær
að athuga það, að hér væri
ekki hrófað upp timburkössum
hingað og þangað um bæinn
og grenjum, sem trauðla mega
mannabústaðir kallast, en að
gera húseigendum sem allra
erfíðast fyrir, eins og tilhneiging
hennar hefír verið nú á síðustu
árum. Það er lítið samræmi í
því, að kveina um húsnæðis-
vandræði, og gera mönnum þó
sem erfiðast, eða jafnvel ómögu-
legt, að eignast eða eiga hér
húseignir. (Frh.).
Ping’tíðindi.
Á fundi í Nd. í gær gerðist
ekkert markvert. Málunum vís-
að til 2. umr. og landbúnaðar-
nefndar og fyrirspurn Bjarna frá
Vogi leyfð.
í dag tekur Ed. til 1. umræðu
frv. um innlenda skiftimynt og
smjöriíkisgerð o. fl. (Áslækjar-
rjómabú).
í Nd. eru 5 mál á dagskrá.
1. Lokunartimi sölubúða. (Flm.
Jakob Möller). Frv. heimilar
bæjarstjórnum að gera samþykt-
ir um lokunartima þeirra búða,
er versla með innlendan varn-
ing, t. d. konfect, og um lok-
unartima vinnustofa, sem hafa
viðskifti við almenning, svo sem
rakarastofur.
2. —3. Breytingar á vegalögum.
4. Bregting á sveitarstjórnar-
lögum. (Flm.: J. Sig., P. Ott.,
Pórarinn). Þar er farið fram á,
að útsvarsniðurjöfnun fari fram
á vorin og reikningsár sveita
verði almanaksárið. Sýslunefndir
setja reglur um útsvarsálagningu
landshornamanna og lausafólks,
en atvinnuveitendur standi skil
á útsvarsupphæðinni, ef kaup
gjaldanda hrekkur fyrir þvi.
5. Tolllög, breytingar og við-
aukar (Flm. B. Lindal, Ág.
Flyg., J. A. Jónsson, Jón Kjart.,
Magnús Jónss., Sigurj. Jónss.).
Er þar meðal annars farið fram
á það, að einkasala á tóbaki
verði algerlega afnumin 1. sept-
ember 1925.