Dagblað - 06.06.1925, Blaðsíða 2

2
DAGB LAÐ
fróðir að það sé hin dásamlega
sameining rómversks og há-
gotnesks byggingastils, er geri
dómkirkjuna í Stafangri að
þeirri dýrindis perlu, sem hún
er talin vera meðal kirkna á
Norðurlöndum. Gengur hún næst
dómkirkjunni í Niðarósi, eins
og hún var upp á sitt fegursta.
Á dögum Árna biskups hafði
kirkjuvaldið í Norðurálfu náð
hámarki sínu. Bendir gotneski
kórinn hans greinilega á það.
Er hann stór mjög, og voru
þar mörg ölturu, auk háaltars-
ins, þar sem helgidómarnir voru
geymdir, m. a. bein hins helga
Sviðhúns, sem dómkirkjan er
kend við. — Kórinn er mjög
skreyttur að þeirra tíðar hætti,
og krosshvelfingin er frámuna-
lega fögur og dýrleg, — eitt af
fegurstu listaverkum gotnesku
kirkjubyggingar-listarinnar. —
Undir sameiningu Noregs og
Danmerkur fór hér sem oftar,
að dómkirkjan og biskupsstóll-
inn í Stafangri varð Danakon-
ungum þyrnir í augum — af
ýmsum ástæðum. Kristján 5.
skipaði því 1684 að flytja bisk-
upsstólinn til Kristjánssands,
sem var stofnaður af Kristjáni
konungi 4. og heitinn í höfuð
honum. Þótti konungi þessi nýi
nafni sinn þroskast lítið, og taldi
vænlegra um vöxt borgarinnar,
er biskupsstóllinn og kirkju-
valdið flyttist þangað í viðbót
við stjórnarvöld hinnar nýju
borgar. Og svo lá Kristjáns-
sandur miklu nær Danmörku!
— En Stafangur átti helst að
jafna við jörðu, og dómkirkjan
forna að grafast og gleymast! —
í fornum sögum var Stafang-
ur og Rogaland tíðum miðstöð
merkra og mikilla viðburða.
Eru þar sögustaðir margir forn-
frægir mjög, m. a. Sóli, Ögvalds-
nes o. m. fl. Þjóðarsagan og
kirkjusagan hafa jafnan átt djúp
og sterk ítök í alþýðu manna
þar um slóðir, og svo er enn.
Hafa héruð þessi, og sérstak-
lega Stafangur, lengi verið ein
helzta miðstöð trúarvakninga og
kristilegrar starfsemi á fjölbreytt-
an hátt í Noregi. Og alkunnugt
er, að Stafangur hefir í alt að
því mannsaldur verið einna
fremstur allra borga í Noregi
um forgöngu í ýmsum iðnaðar-
málum. Eru niðursuðuverk-
smiðjurnar þar heimskunnar. —
Þjóðarvakning sú, er gengið
hefir um Noreg á síðari árum,
og magnast með ári hverju,
birtist einna gleggst í hinni
sterku viðleitni Norðmanna í
þá átt að tengja saman fortíð
og nútíð traustum böndum úr
sögu þjóðarinnar. Þaðan er m.
a. endurskirn höfuðborgarinnar
rótum runnin, og eins endur-
reisn biskupsstólsins i Stafangri!
— Vér skiljum þvi, að það verð-
ur minningarrik athöfn og há-
tíðleg, sem fer fram í St. Svið-
húns kirkju á morgun. Og þar
stiga frændur vorir Norðmenn
stórt spor í þá áttina, er nú
stefnir öll norska þjóðin: heim
aflur til sjálfra sin.
Það var eigi fyr en haustið
1919, að drepið var fyrst á
endurreisn biskupsstólsins í
Stafahgri. Var það á fundi í
prestafélagi Rogalands. Og þessi
neisti varð skjótt að miklu báli.
Prestafélagið sneri sér til lands-
stjórnarinnar og bað um, að
biskupsstóllinn yrði endurreist-
ur á 800 ára afmæli Stafangurs
1925. Öll hlutaðeigandi stjórnar-
völd lögðust á sömu sveifina
með prestafélaginu: öll héruðin
á Rogalandi, fylkisþing og fylk-
ismaður (o: »amtmaður«), og
fyrst og fremst borgarstjórnin í
Stavangri. Landstjórnin tók vel
í málið. Og í ágústmánuði i
fyrrasumar samþykti Stórþingið
kgl, frv. um endurreisn biskups-
stólsins í Stafangri árið 1925. —
Fortíð og nútíð var tengd sam-
an á ný eftir straumhvörf 8 alda.
Helgi Valtgsson.
Borgin.
SjáTnrfðll. Síödegisháflæður kl.
5,2. Árdegisháflæður kl. 5,25 í nótt.
Mætnrlæknir Gunnlaugur Einars-
son, Stýrimannastíg 7. Simi 1693.
Nætnrvörðnr í Reykjavikur-Apo-
teki, Sirai 60.
Þrcnningnrhátíð. — Trinitatis —
er á morgun.
IDagBlað.
I Arni Óla.
Ritstjórn: j q jfr. Guðmundsson.
Afgreiðsla 1 Lækjartorg 2l
skrifstofa J Sími 744.
Ritstjórn til viðtals kl. 1—3 síðd,
Prentsmiðjan Gutenberg hf.
Auglýsingaverð: Kr. 1.50 pr. cm.
Blaðverð: 10 aura eint.
Áskriftargjald kr. 1,50 á mánuði.
ÍpSF Rakarastofa Einars J.
Jónssonar er á Laugaveg 20 B
Inngangur frá Klapparstíg.
Mcssur á morgun. Dómkirkjan
kl. 11, séra Fr. Hallgrímsson.
Fríkirkjan kl. 5 séra Árni Sig-
urðsson.
Landakotskirkja kl. 9, hámessa„
kl. 6 guðsþjónusta með prédikun.
Dagblaðið kemur fyrst um sinn
út á mánudögum, en ekki á sunnu-
dögum, svo sem hingað til. Næsta
tölubl. kemur út mánud. 8. júní.
Slys. Maður slasaðist um borð i
gufuskipinu Mons i gær, Heitir hann
Jón Jóhannsson og á heima í Suð-
urpól. Féll á hann kolakarfa og fót-
brotnaði hann og meiddist eitthvað
meira. Var hann fluttur á spitala
undir eins. í morgun leið honum
eftir öllum vonum.
Skátinn sem méiddist mest i fjall-
göngunni á Esju um daginn, fer nú
á batavegi. Var hann fluttur á spí-
taia í gær og í morgun gerðu iækn-
ar að meiðslunum.
Þór kpm hingað í gærkvöld.
Gnllfoss er væntanlegur hingað &•
morgun.
Snorri goði kom af veiðum í morg-
un með 76 tn. lifrar.
Snðnrlnnd kom hingað í gærkvöld
úr Borgarnesi með margt farþega,
þar á meðal ýmsa kaupfélagsstjóra
utan af landi til að sitja hér aðal-
fund Sambandsins.
Landsspitnlinn. Búist er við aö
byrjað verði á byggingu hans með
haustinu. Hin nýja nefnd sem er
skipuð þeim Ingibj. II. Bjarnason,
Guðm. Hannessyni, Guðm. Tlior-
oddsen og Jóni Hj. Sigurðssyni sit-
ur nú á rökstólum og vinnur að
fullnaðaruppdráttum að bygging-
unni.
Þúfnnbnninn eða sléttarinn er nú
nýskeð kominn á kreik og vinn-
ur að valiræktun í Sogamýrinni,
með því að rifa í sundur móana,
þar sem nýbýlin eiga að standa.