Dagblað - 29.08.1925, Blaðsíða 2

2
DAGBLAÐ
Ijóst — á elleftu stundu — aff
á Grænlandi þarf fljótrar og
gagngerðrar breytingar við, í öll-
um atvinnuvegum og lifnaðar-
háttum, ef þjóðin á að eiga
nokkra viðreisnarvon. Alt fram
að siðustu árum hefir mikill
# hluti dönsku þjóðarinnar lifað í
þeirri sælu villutrú, að á Græn-
landi væri hreinasta »Eskimóa-
Paradís« undir verndarvængjum
einokunarinnar og Grænlands-
stjórnar. Par stæði góðir dansk-
ir menn eins og »Kerub með
sveipandi sverði« og bægðu frá
Grænlandi synd og sjúkdómum
og öllu illu, en sæju Eskimóum
fyrir öllum þörfum líkama og
sálar á föðurlegasta hált. En nú
hafa Danir sjálfir komist að því
smámsaman, að ástandið á
Grænlandi er ekki glæsilegt.
Syndin er komin inn í Paradís.
M. a. danskar syndir. Það var
fullyrt í ríkisþinginu danska í
fyrra, að á Vestur-Grænlandi sé
eigi framar einn einasti Skræl-
ingi af hreinu, óblönduðu blóði.
Peir séu kynblendingar allir
saman. Og reynslan virðist sýna
að þessi nýja þjóð sje engin
kostaþjóð, eins og heldur eigi
er við að búast í fyrstu ættlið-
um, hvað sem síðar kann að
verða. Peir eru hvorki Eskimó-
ar né Danir, og geta því hvorki
haldið áfram atvinnuháttum
Grænlendinga né tekið upp
danska atvinnuvegi, svo að haldi
komi. Móðurfeður þessara nýju
Grænlendinga hafa verið veiði-
menn frá aldaöðli. Nú er sú
list þeirra í hraðri hnignun, og
veiðiskilyrðin þegar þorrin.
Hreindýrin eru sama sem liðin
undir lok, og selveiðarnar full-
nægja eigi framar lífsþörfum
þjóðarinnar, — þrátt fyrir, eða
réttara sagt sökum einokunar-
verslunarinnar. Verða nú Græn-
lendingar að snúa sjer að fiski-
veiðum og kvikfjárrækt, og virð-
ist hvorugt láta þeim vel, eins
og við er að búast.
Nú er það alvarlegur og vel-
viljaður ásetningur ríkisstjórn-
arinnar dönsku, að reyna að
ráða bráða bót á þessum skakka-
föllum í þjóðlífi Grænlendinga.
Er einn liður í því starfi land-
nám það, er nú fer fram í
Scoresby-firði, en þangað á að
senda Eskimóa-fjölskyldur þær,
sem nú eru á ísafirði og fara
þaðan ásamt nývígðum presti
sinum, áleiðis til hinna nýju
heimkynna sinna.
Borgin.
Sjávarföll. Háflæður kl. 1,40 í dag.
Árdegisliáflæður kl. 2,25 i nótt.
Höfoddagurlnn er í dag.
Nætnrlæknir M. Júl. Magnús
Hverflsgötu 30. Sími 410.
Næturlæknir aðra nótt Magnús
Pétursson, Grundarstíg 10. Simi 1185.
Nætnrvörðnr i Reykjavikur Apó-
teki.
Tfðarfar. Ringningarlaust var al-
staðar i morgun nema á Hólsfjöllum
og Raufarhöfn. Heitast var í Horna-
flrði 12 stig, Seyisfirði 10, annars-
staðar 9 st. nema Raufarhöfn 7 og
Hólsfjöllum aðeins 4 stig. í Kaup-
mannahöfn var 15 st. hiti, Færeyj-
um 10 og Jan Mayen 0. Frá Græn-
landi komu engin viðurskeyti í
morgun. — Djúp loftvægislægð er
fyrir austan land. Búist er við hægri
norðlægri átt á Austurlandi, vest-
lægri á Suðurlandi en breytilegri
vindstöðu annarstaðar.
Messur á morgruu. Dómkirkjan kl.
11 sira N. Steingrímur Porláksson
prestur frá Vesturheimi.
Frikirkjan kl. 2 síra Árni Sigurðs-
son og kl. 5 síra Haraldur Níelsson.
Landakotskirkja kl. 9 árd. Há-
messa. (Engin siðdegisguðpjónusta).
Trúlofuð eru ungfrú Guöbjög Fri-
mannsdóttir og Valdimar Einarsson
bakari.
Hljómleikur söngkonunnar H.
Strindberg í gærkv. var allvel sótt-
ur. Á skránni voru lög eftir Strauss,
Brahms, Sjögren, Jordan, Grieg og
Tschaikowsky. Voru áheyrendur
mjög hrifnir og varð söngkonan að
syngja sum lögin aftur og bæta nýj-
um við. Söngröddin er mikil, skær
og blæfögur og vel löguð fyrir bæði
óperusöng og konsertsöng.
Prentarafélagið fer skemtiferð á
morgun upp að Lögbergi, ef veður
leyfir.
Jón Benediktsson læknir i Hofsós-
héraði, heflr fengið lausn frá em-
bætti frá 1. sept n. k.
Ari kom af veiðum i gærkvöld
með 70 tn. lifrar.
Sigurður Skagfeldt söngvari er ný-
kominn til bæjarins og ætlar að
^Dag6íað.
Bæjarmálablað. Fréttnblað.
Ritstjóri: G. Kr. Guðmundsson,
Lækjartorg 2. Simar 744 og 445.
Viðtalstími kl. 5—7 síðd.
Afgreiðsla: Lækjartorg2. Sími 744.
Opin alla virka daga kl. 9—7.
Blaðverð 10 au. eint. Askriftar-
gjald kr. 1,50 á mánuði.
Prentsmiðjan Gutenberg, h.f.
D0T~ Bnkarastofa Einars J.
Jónssonar er á Laugaveg 20 B
Inngangur frá Klapparstíg.
syngja á mánudaginn í Nýja Bíó
Sigurður er orðinn þektur söngvari
og mun mörgum þykja gott að hann
lætur nú til sín heyra.
Gnðmuudnr Guðmundsson frá Vega-
mótum er sjötugur i dag.
Leitarleiðangurinn í gær varð all-
fjölmennur og var leitað frá Lögbergi
norðurheiði, þangað til boð komust
héðan til þeirra um kl 4’/». Voru
þá þeir sem leitaö var að komnir
hingað heilir á húfi, fyrir tveim
timum. Höfðu þeir lent í þoku,
legið úti um nóttina og jafnvel
fundið »ókunn fjöll«. Að öðru leyti
var ferðin ekkert söguleg frá þeirra
hálfu.
Peningar:
Sterl. pd..
Danskar kr
Norskar kr
Sænskar kr
Dollar kr
Gullmörk 122,59
»Osló« til Ameríku
Seglsnekkja Ólafs Hákonar-
sonar konungsefnis, á að keppa
fyrir hönd Noregs í kappsigling-
um þeim, er fram eiga að fara í
september á Long Islandss-undi
í Ameríku. Kappsigling þessi er
á milli Ameríkumanna og Norð-
urlandabúa. Og keppir krón-
prinssnekkjan »Osló« i sínum
flokki (6 metra bátar). Var »Os-
ló» send vestur með »Bergens-
fjord« þ. 25. þ. m. Sjálfnr getur
Ólafur konungsefni ekki farið
vestur, þareð hann á að halda
áfram námi við Oxford-háskóla
á Englandi. Heitir sá Magnús
Konoiv, er sigla á »Osló« þar
vestra.