Dagblað - 17.10.1925, Blaðsíða 2

2
DAGBLAÐ
Taldi hann nauðsynlegt að
viðhafa hér alla aðgæslu og
mætti í engu rasa fyrir ráð fram.
Þórður Bjarnason sagði að bú-
ast mætti við, að þegar steinolíu-
verslunin yrði frjáls, myndi fleiri
sækja um að fá slíkt leyfi, sem
þetta og væri því ófært að gefa
einu félagi þau sárréttindi, sem
gætu mjög komið í bága við
hagsmuni annara.
Héðinn Valdimarsson kvað
ekki tímabært að tala mikið um
þetta mál ennþá meðan það
væri ekki lengra á veg komið.
Það væri mikill fengur að fá
hér olíugeyma, vegna þess að
olían mundi þá lækka mikið í
verði og væri einnig til mikils
öryggis gegn eldhættu, sem alt-
af væri samfara o líuflutningun-
um. En ekki taldi hann líklegt
að margir mundu sækja eftir að
setja upp olíugeyma, eins dýrir
og þeir væru, því það mundi
kosta frá xh til 1 miljón krónur.
Framh.
Málakenslan í skólunum.
ii.
Svo láta Danir oft um mælt,
að ekki skilji þeir hvers vegna
vér íslendingar höldum svo fast
við tungu feðra vorra, sem raun
er á. Hvers vegna vér höldum
hinum erfiðu beyingum og svo
rfgbundinni oröaskipun. Þeim,
sem hartnær heygingarlaust mál
eiga, hrís hugur við öllum þeim
nákvæmu reglum, sem í íslenzku
máli ríkja. Fáir eru þeir víst,
íslendingar, sem vilja taka upp
erlenda siðu og kasta á glæ sér-
kennum íslenzkunnar og fáir eru
þeir víst, sem ekki geta fundið
fegurð þá, sem birtist í marg-
víslegum beygingum orðanna.
Því er ilt til þess að vita, að
menn skuli gera sér leik að því,
að rangfæra íslenzka tungu og
skeyta engu hættu þeirri, sem
leiðir af kæruleysi um rithátt
og mælt mál.
Það er þjóðarskömm, að blöð-
um skuli haldast uppi að flytja
greinir og enn meira af auglýs-
ingum, sem hljóta að misbjóða
málatilfinningu hvers manns,
sem lætur sér ant um tungu vora.
— Ég hefi stundum heyrt getið
um eitthvað, sem héti »blaða-
mannaritháttur«. Enn þann dag
i dag hefi ég hvergi heyrt getið
hvað það væri, en svo segir mér
hugur, að »blaðamannaritháttur«
muni ekki vera til hollustu ís-
lgnzku máli. Mig grunar að það
sé latmæli og skripakend orð-
skipun, sem blaðamenn nota sér
til hægðarauka. íslenzka tungan
er gömul og forn — hún er höf-
uðkjarni þjóðernisins og til ills
eins er þar, eins og í öðru, all-
ur afsláttur. — Breytist málið
til hins verra, er hætt við að
þjóðerni voru sé einnig hætta
búin. Verndun þjóðernisins er
sjálfstæðisbarátta þjóðarinnar.
Köstum vér á glæ þjóðarein-
kecnum vorum, megum vér eins
vænta þess, að því litla sjálfs-
forræði, sem vér höfum sótt úr
höndum Dana, sé hætta búin.
Fyrsta skilyrði almeDnrar
mentunar er að hver maður
kunni að tala og rita móðurmál
sitt rétt og lýtalaust. Sé það
skilirði ekki fyrir hendi, mun
hægt sækjast þekking í öðrum
málum. 1 skólunum ber því að
leggja sem mesta áherzlu á móð-
urmálskensluna. Kenna börnun-
um virðingu fyrir hinni æfagömlu
bókmentatungu. Því hún er
svo dýrmætur arfshluti hverjum
íslending, að enginn má vegna
skorts á hirðusemi sýna henni
ræktarleysi. Það er meira um
það vert, að íslenzk börn kunni
að bera rétt fram og beygja
hin hörðustu og óþjálustu orð,
en að þau læri að tala gormáli
og að gleypa hálf orð og end-
ingar allar.
ls/io — ttn.
Borgin.
Sjávarföll. Siðdegisháflæður kl.
5,3 í dag. Árdegisháflæður kl.
5,20 í fyrra málið.
Nætnrlæknir. Danjel V. Fjeldsted,
Laugaveg 38. Sími 1561.
Næturlæknir aðra nótt H, Hansen,
Miðstræti 10. Sími 256.
Nætnrvörðnr í Laugavegs Apóteki.
Tíðarfar. Norðaustlæg átt alstað-
ar í morgun. Heitast var í Vest-
^ÚagBlaé.
Bæjarmálablað. Fréttnblað.
Ritstjóri: G. Kr. Guðmundsson,
Lækjartorg 2. Símar 744 og 445.
Viðtalstími kl. 5—7 síðd.
Afgreiðsla: Lækjartorg 2. Sími 744.
Opin alla virka daga kl. 9—7.
Blaðverð 10 au. eint. Askriftar-
gjald kr. 1,50 á mánuði.
Prentsmiðjan Gutenberg, h.f.
mannaeyjum 3 st., Seyðisf. 2 og ísa-
firði 1 st. Annarsstaðar var frost:
í Reykjavík, Hornaflrði, Raufarhöfn
og Stykkishólmi 1 st., Akureyri og
Grindavík 2 og á Hólsfjöllum 9 st.
— í Færeyjum var 3 st. hiti, á Jan
Mayen 2 st. frost og í Angmagsalik
1 st. hiti i gær. Loftvægislægð norð-
austan við Skotland. Búist er viö
norðaustlægri og austlægri átt með
úrkomu á Austurlandi en þurviðri
á Suður- og Suðvesturlandi.
Messnr á morgnm. Dómkirkjan
kl. 11 (prestvígsla) og kl. 5 séra Fr.
Hallgrimsson.
Fríkirkjan kl. 2 (ferming) séra
Árni Sigurðsson.
Landakotskirkjan kl. 9 árd. há-
messa og kl. 6 síðd. guðsþjónusta
með prédikun.
Sjómannastofan kl. 6, guðsþjón-
usta séra Bjarni Jónsson.
Guunar Árnason cand. theol. verð-
ur vígður a morgun til prests að
Bergstöðum í Húnaþingi.
Hróðnr Telmányi vex með hverj-
um hljómleik sem hann heldur. I
Nýja Bio í gær hJaut hann sörnu
aðdáun áheyrenda og áður og nú
ætlar hann að halda kirkjuhljóm-
leika aftur annað kveld ásamt Páli
ísólfssyni og mun þar mörguin
þykja gott að vera.
Einar E. Markan syngur í Nýja
Bíó í kvöld kl. 7‘/n. Söngskráin er
breytt frá því síðast, og munn söng-
elskir menn ekki setja sig úr færi
að hlusta á þenna efnilega söngvara.
Botnvörpnngarnir. - Maí kom af
veiðum i fyrradag meö 111 tn. og
Kári Sölmundarson með 116 tn.
Gulltoppur kom inn í gærkv. meö
64 tn. lifrar.
Safnahúsið verður aftur opnað í
dag til afnota fyrir almenning. Het-
ir það verið lokað í sumar vegna
aðgerðar sem farið hefir þar fram,
en er nú lokið. Hefir húsið tekið
miklum umbótum við aðgerðina.
Súrgasstöð hefir hf. ísaga fengið
leyli til að byggja við Rauðarárstíg.
Verður hún úr steinsteypu og 65.61
að stærð.