Hænir - 21.06.1924, Síða 1

Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Sig. Arngrímsson
Talsími 32 :: Pósthólf 45
axxx
mca
Kemur út einu sinni í viku;
minst 52 biöö á ári. Verð
6 kr. árg. Gjaldd. 1. júlí, inn-
anbæjar ársfjórðungslcga.
2. árg
Seyöisfiröi, 21. júní 1924
27. tbl.
Stækkun
rafstöðvarinnar.
Alt frá því 1913, að rafstöðin
hér var bygð, hafa menn fundið
til þess, að hún væri ekki nægi-
lega stór til þess, að bæjarbúar
sem flestir gætu haft bæði Ijós,
suðu ag hita við rafmagn. Auk
þess gat fyrirsjáanlega stafað stór-
hætta af því, að leggja jafn jnikiö
starf á eitt vélakerfi, og gat orsak-
að bilun á miðjum vetri og Ijós-
leysi, og að minsta kosti valdið
verri endingu vélanna.
Hueigðist hugur þeirra manna,
sem mest skin bera á þetta, því
skömmn seinna, 1915—’16, mjög
í þí átt, að stækka stöðina einB
fljótt og við yrði komið. En stríð-
ið var þessu til hindrunar, svo
ómögulegt var, að framkvæma
þessa endurbót á stöðinni eins
fljótt og áformað var.
Að yfirstíga þá örðugleika, sem
á veginum hafa verið, hefir ekki
tekist fyr en á þessu ári. Enda
standá nú framkvæmdir verksins
yfir.
Hænir hefir hitt að máli for-
mann rafmagnsnefndar, herra Eyj-
ólf jónsson, bankastjóra, þessu
Viðvíkjandi. Var hann að vanda
greiður í svörum og skýrði þann-
ig frá:
„Endurbætur rafmagnsstöðvar-
innar liggja aðallega í því, að nýju
vélakerfi er bætt við, stm er jafn-
stórt því, sem fyrir var, 75 best-
öfl. Verður stöðin því helmingi
aflmeiri en hún var áður. Nýjum,
stærri straumbreyturum hefir ver-
ið bætt við, og sverari leiðslur
lagðar milli háspennu og lág-
spennu, 25 í stað 16 sem áður
var. Tvöfaldur O-þráður verður
haföur í öllum bænum, 16 í við-
bót við 10, sem fyrir var, verða
því 4 þræðir inn í hvert hús, þar
sem suða er notuð. Straummagn-
inu verður breytt í 208 volt í stað
120 sem áður var, nema til ljósa
og smærri suðuáhalda. Auk þess,
fara fram viðgerðir og endurbæt-
ur á öllu leiðslunetinu eftir þörf-
um. Fyrir ofan stöðina hefir stýflu-
garðurinn verið hækkaður, og nú
er verið að lengja hann út frá
ánni. En rörin, frá stýflugarðinum
og niður að stöðinni, voru þegar
í upphafi höfð nægilega víð með
t'lliti til þessarar stækkunar, svo
Þ^u halda séf eins og þau voru,
að undantekna því, að á stuttu
svæði er verið að grafa þau upp,
til þess aö stöðvá leká, sem á
þeim hefir verið frá fyrstu og staf-
ar af skakkri afstöðu stöðvarhúss-
ins gagnvart rörleiðslustefnunni í
byrjun, þegar stöðin var bygð.
Nýju vélarnar eru irá sömu
verksmiðju óg hinar eldri, Voight
i Heidenheim í þýzkalandi, útveg-
aðar í gegnum Siemens-Schukert
í Kaupm.höfn, og með þeini er
sendur sami maðurinn, sem með
fyrri vélunum, herra Schausz vél-
fræðingur, sem er kunnugur öll-
um hnútum hér frá 1913 og því
ágætt að fá hann aftur. Einnig
sendi Siemens-Schukhrt 2 menn,
herra Brinck, rafstöðvafulltrúa, sem
hefir yfirumsjón verksins, og herra
Larsen, rafmagnsfræðing, ogverða
þeir allir hér þar til verkinu er að
fullu lokið.
Verkið gengur. annars sæmilega
fljótt, og er von.andi að því verði
lokið kringurn 20. júlí“.
Og Hænir kveður og þakkar fyrir
upplýsingarnar.
í viðbót við það, sem sagt hefir
verið, má óhætt fullyrða, að. frá
hálfu rafmagnsnefndar verður verk-
inuflýtt eins oghægt er ogmun hún
leysa sinn hluta pess af hendi eins
vel og frekast verður á kosið.
Skortur á
í litlum bæ, þar sem stritiö fyr-
ir brauði til næsta máls seturað-
alsvipinn á bsejarlífið, koma íbú-
arnir saman, eftir erfiði og þunga
dagsins, til þess að minnast til-
veru mesta manns þjóðarinnar.
f(u)danæðingyr (hins,4slen;si$ vors
aftrar engum frá að mæta.
Þetta er þjóðernistilfinning meiri,
en Jón forseti Sigurösson varð
nokkurntíma \ar við í lifanda lífi,
meðal þjóðar sinnar. Enda varþað
hann, sem vakti hana, eftir margra
alda svefn. -— —-
Eftir vel meintan inngang hefst
samkoman með hinum fagra þjóö-
arlofsöng: „Ó, guð vors lands“,
sem fyrir löngu hefir verið viður-
kendur þjóðsöngur vor íslendinga.
Af því eg stend, rétti eg betur
úr mérf til þess að sýna þó ein-
hvern vott virðingar, Eg bjóst viö,
að hitt fólkið, sem sæti hafði,
mundi standa upp. — En hvað
skeður? — Það stendur englnn upp!
— Eg roðna og lít í kring um
mig. Eg lít til þeirra, sem ætluðu
að mæla fyrir minni frelsishetjr
unnar og (andsins. — Eg lít til
bæjarfulltrúanna og annara leið-
andi manna bæjarfélagsins. — Þeir
sitja allir eins og steingerfingar.
Þetta var skortur á þjóðernis-
tilfinningu.
Þetta var því óafsakanlegra, sem
bæði kvæðið og lagið eru eitt-
hvað það bezta, sem tvö mestu
skáld þjóðar vorrar, hvor á sínu
svið:, hafa gefið okkur. Eg efast
um, að nokkur þjóð í heimi eigi
eins voldugan þjóðsöng.
Það VAT líka skortur á þjóðlegri
háttprýði, vegna þess, að það. er
skylda hvers góðs borgara, að
sýna fána þjóðar sinnar og þjóð-
söng tilhlýðilega virðingu. —.—
Eg draup höfði og hugsaði: Hvort
mun þjóðernistilfinningin hafa orð
ið eftir fyrir utan, bjá yfirhöfnun
unum, eða var hún aldrei höfð
með að heiman? — Eg tímdi
ekki að kýla stafinn í bakið á
þeim næsta. Eg hélt að eg myndi
ef til vill brjóta hann.---------
Meira var sungið og ræður
haldnar. Alt gott, — eftir efnum
og ástæðum —.
Síðast var dansað. Til þess var,
ef til vill, leikurinn gerður? Lát-
um það vera. Það er skemtun
æskunnar, og æskan' sýnir ekki
minni þjóðernistilfinningu en hinir
eldri. Qetur, meira að segja, látið
hana felast í einu léttu dansspori.
Þessi skuggi, sem féll á sam-
komuna fyrir vankunnáttu við-
staddra, er svo leiður, að hann
ætti helzt ekki að koma fyrir aftur.
Við megum ekki láta það spyrj-
ast um okkur, að við kunnum
ekki að meta jafn dýrmæta gjöf,
eins og þessi göfugi lofsöngur er.
Þaö er líka það minsta þakklæti,
sem við getum vottað höfundin-
um, að við sýnum tilhlýðilega
lotningu, þegar við heyrum þjóð-
sönginn sunginn.
17.—VI.—1924.
Akr.
Léon Daudet
foringi konungssinna
f Frakklandi
er sonur rithöfundarins Alphonse
Daudet. Hann hefur verið mjög
andstæður Þjóðverjum og er þjóð-
ernissinni í húð og hár.
Sjálfur er L. D. rithöfundur eins
og faðir hans var. Mest lof fékk
hann, hjá þjóð sinni, fyrir skáldrit
er út kom 1916, er fjallaði um
njósnarhátterni Þjóðverja í Frakk-
landi. Frásögnin byrjar á árinu
1912 og endar með sigrinum viö
Marne. Aðalpersónur ritsins eru
Wilhjálmur Il.keisari, Kluck, hers-
höfðingi og Búlow, fyrverandi
ríkiskanslari.
Trúlofun sína opinberuðu síð-
asta sunnudag, ungfrú Svafa Eyj-
ólfsdóttir, bankastjóra, Jónssonar,
símamær, og Ragnar Imsland,
verzlunarmaður.
V.s. „Sjöstjarnan“ frá Akur-
eyri, um 30 smál. kom hér 17. þ.
m. frá Bretlandi. Hafði skipið far-
iö þangað með kola og seldi hann
með afbrigðum vel, fyrir 560
slerlingspund farminn. Vegna þess
hvað skipið var lítið og hafði ekki
hleðslumerki, fékk það nær því
eogar vörur til flutnings frá Eng-
landi, að eins nokkra sekki af
hafragrjónum og hveiti, og varð
þvf aö sigla nálaga tómt hingað
til lands.
17. júni. Ungir menn í bænum
gengust fyrir því, að komiö yrði
saman um kvöldið til þess, að
heiðra minningu afmælisbarns
dagsins. Annars voru flögg á hverri
stöng og búðum lokað, sem venja
er til, allan daginn. Kl. tæplega 9
um kvöldið var margt fólk saman
safnað í barnaskólasölunum. Sam-
kornuna setti með nokkrum orð-
um Sig. Arngrímsson. Fyrir minni
afmælisbarfisins, Jóns Sigurðsson-
ar forseta, talaði Jón kennari Sig-
urðsson, fyrir minni íslands Jón
Jónsson í Firði, og bæjarfógeti
Ari Arnalds bað menn hrópa ní-
falt húrra fyrir konungi. Milli
ræðuhaldanna voru sungin viðeig-
andi kvæði undir stjórn JÖnsVig-
fússonar. Að því loknu var stíg-
inn dans til óttumála bjartrar éum-
arnæturinnar.