Hænir - 06.07.1926, Page 1

Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Sig. Arngrímsson
Talsími 32 :: Pósthólf 45
4. árg.
Seyðisfirði, 6. júlí 1926.
26. tbl.
IKristján Jónsson,
dómstjóri Hæstaréttar.
Það er ekki að ástæðulausu, þó
að mönnum finnist skamt milli
stórra og sviplegra högga hins
mikla „slynga sláttumanns“ á þjóð-
félagt vort, er fræðslumálastjóri,
forsætisráðherra og nú hæstarétt-
ardómstjóri, hafa allir verið að
velli lagðir á þriggja vikna tíma-
bili. Það er eins og sigðinni hafi
verið sveiflað nokkuð hvatskeyt-
lega og brugðið á flest það, sem
hæst bar.
Kristján Jónsson varð bráð-
kvaddur að heimili sínu í Reykja-
vík 2. þ. m. síðdegis, nokkru eftir
keimkomuna frá því að fylgja
forsætisráðherra til grafar.
Kristján Jónsson var fæddur að
Gautlöndum 4. marz 1852 og því á
75. aldurári. Foreldrar hans voru
Jón Sigurðsson alþm. á Gaut-
löndum og Solveig Jónsdóttir frá
Reykjahlíð, ein hinna 13 Reykja-
hlíðarsystkiná (4 systur og 9
bræður), og föðursystir séra
Björns Þorlákssonar. Stúdentvarð
hann 1870 og lauk prófi í lögum
við háskólann í Kaupm.höfn 1875.
Eftir að hann kom heitn þaðan,
var hann fyrst skrifari hjá land-
fógeta 1—2 ár, og síðan um nokk-
ur ár sýslumaður í Gulibringu- og
Kjósarsýslu. Dómari í landsyfirétti
munhannhafa orðið 1886 eða 1887,
og varð síðasti háyfirdómarinn.
Ráðherra var hann eitt ár 1911—
12. Og þegar Hæstiréttur var stofn-
aður, þótti hann sjálfkjörinn til
þess starfs, að vera dómstjóri
hans og svo til dauðadags, Auk
þessara mörgu vandasömu og
veglegu starfa, var hann um langt
skeið gæzlustjóri Landsbankans og
all-lengi alþingismaður.
Kona hans var Anna Þórarins-
dóttir, prófasts, Böðvarssonar í
Görðum, og er dáin fyrir nokkr-
um árum. Börn þeirra voru 5.
Meðal þeirra Jón, prófessor, og
Böðvar, mentaskólakennari, báðir
dánir, og á lífi, Solveig, gift Sig.
Eggerz, bankastjóra, og Þórarinn,
verkfræðingur.
Kristján Jónsson var einn með-
al mikilhæfustu manna landsins,
þótti jafnan vitur og réttsýnn dóm-
ari, og skyldurækinn ogsamvizku-
samur í öllum störfum er hann
gengdi.
Þótti því sæti betur skipað en
önnur, ef hann skipaði.
Góður gestur.
íslendingur, er lítur ættjörð
sína augum í fyrsta skiffi.
Þórstína (Þorleifsdóttir) Jacksson.
Hænir og fleiri blöð hafa áður
getið um merka íslenzka konu vest-
an hafs, er heitir Þórstína og er
Þorleifsdóttir. En þar í landi ber
hún nafnið Thorstina Jackson.
Faðir hennar hét Þorleifur Jóa-
kimsson, ættaður úr Hjaltastaða-
þinghá hér í Norður-Múlasýslu og
fæddur og uppalinn í Kóreks-
staðagerði. Fiuítist hann til Vest-
urheims 1875 og var því meöal
fyrstu íslenzku landnámsmannanna
í Vesturheimi. Nokkrir íslendingar
höfðu farið vestur fyr, en fyrir al-
vöru byrjar flutningur þeirra þang-
að 1873—1875, og landnám í
Nýja-íslandi hófst fyrst 1875—1876,
og 50 ára landnámsafmæli sitt
héldu Norður-Dakota .íslendingar
í fyrra, sem kunnugt er. — Það
er dálítið merkilegt í þessu sam-
bandi, að þegar landnám íslend-
inga hefst þar, eru sem næstlOOO
ár liðin frá upphafi bygðar á sjálfri
ættjörðinni. — Já, jreir hafa þótt
útsæknir, íslendingarnir og frum-
bygðafúsir, en — hvar verða
óbygðir handa þeim til að nema
á mótum annara þúsund ára?
Máske verða þeir þá farnir að
sætta sig við að búa að sínu. —
— í Vesturheimi fékk Þorleifur
Jóakimsson nafnið-Jacksson. Hann
er dáinn fyrir fáum árum. Síðustu
ár æfi sinnar tók hann sér fyrir
hendur að rita landnámssögu
Nýja-íslands, og voru komin út af
henni 2 bindi áður en hann dó,
en 3. bindið kom eftir dauöa hans.
Voru rit hans merkiieg mjög, það
sem þau náðu, og í þeim myndjr
nokkurra Iandnámsmanna.
Dóttir hans, Þórstína, er um
þrítugt, fædd í Ameríku og hefir
aldrei litið ísland, ættjörð sína,
því bæði voru foreldrar hennar
íslenzk, augum fyr en nú. Kom
hún hingaö á Goðafossi og hélt
áfram til Rvíkur. Var búin að
vera 14 daga á leiðinni að heim-
an er hingað kom. Hún er mikið
mentuð kona og fróð um margt.
Hefir stundaö nám á háskólum
í Ameríku og ennfremur um skeið
í Þýzkalandi. Þess má geta að í
Frakklandi var hún í þjónustu
rauða krossins tvö styrjaldarárin.
íslenzku talar hún ágættega eins
og innfædd væri.
Aðalverkefni hennar nú undan-
arið, hefir verið að rita ítarlega
andnámssögu íslendinga í Norð-
ur-Dakota. Heldur hún þannig
að vissu leyti áfram hinu merka
starfi föður síns, og getur all-
mikið styrkst við það, er hann
hafði ritað, þar sem það grípur
inn í hennar eigið safn. Hefir hún
lagt afar mikla vinnu í þetta verk,
þar sem all-erfitt»hefir verið að
safna ábyggilegum heimildum, og
sumt þurft að fá héðan að heim-
an um ættir iandnámsmanna, sem
hún í.flestum tilfellum færir heim-
ildir fyrir eigi skemur en til lang-
afa og langömmu. Hefir hún í
þeim efnum hér á Austurlandi
stuðst við heimildir frá séra Ein-
ari Jónssyni, prófasti á Hofi í
Vopnafirði, og svo gerði einnig
faðir hennar. Yfirleitt leggur Þór-
stína mikla áherslu á að land-
nemaritið verði sem ábyggilegast
og samvizkusamlegast af hendi
leyst. Og þessi för hennar hingað
að þessu sinni, er meðfram til
þess að tryggja það, að svo verði,
og hygst þá að gefa út viðauka,
ef hún fær vitneskju um í þessari
för, að eitthvað þurfi leiðréttingar
við, af því sem hún þegar skráð
hefir og prentað er.
Hún komst svo að orði að hún
„væri hér komin í frændaleit“, og
þykir því mikils um vert að hitta
að máli menn, sem geta frætt
hana um ættaitengsl íslenzku
landnemanna vestan hafs hér
heima.
Bók hennar er nú í prentun og
búist við að prentun verði lokið
um næstu mánaðamót og hún
komist hingað til íslands í ágúst—
seftember. Hún er að stærð um
600 bls. í stóru 8 bl. broti.
Bókinni er skift í 5 kafla, er
nefnast: Landnám, Búnaður, Fé-
lagslíf, íslendingar í opinberum
störfum og íslendingar í menta-
málum og á ýmsum sviðum. Þar
aö auki eru þættir af 400 íslending-
um og um 300 myndir og loks upp-
drættir af landnámsbygðum íslend-
inga. Innganginn aö bókinni hefir
skrif að Vilhjálmur Stefánsson,
landkönnuðurinn fiægi.
Mun mörgum verða bók þessi
kærkomin og t'innast við lestur
hennar, sem þeir hitti forna löngu
horfna vini eða, að minsta kosti,
fái vitneskju um afdrif ýmsra sem
héðan hafa flutt til Vesturheims,
og oft litlar eða engar fregnir hafa
borist af. íslendingar beggja meg-
in hafsins, þó ekki síður austan,
mega því vera höfundinum þakk-
látir fyrir verk sitt, auk þess, sem
landnámssaga íslendinga í Vest-
úrálfu heims, er og verður eitt
meðal dýrmætustu blaðanna í sögu
íslenzku þjóðarinnar.
Þórstína fór áfram á Goðafossi
til Reykjavíkur, en hún kemur hér
aftur. Hún ætlar að flytja fyrir-
estra á ýmsum stöðum á landinu
um íslendinga vestan hafs og sýnir
um leið 100 skuggamyndir af
helztu bygðum íslendinga og lífi
þeirra þar. Kemur hún hingað í
þeim erindum í næsta mánuði, og
sérstaklega hefir hún hug á] að
flytja einn slíkan fyrirlestur á fæð-
ingarstað föður síns í Hjaltastaða-
þinghá.
Enska varðskiiið .Godetia'
vinnur gegn Huginn 4:0.
ErfiBasti en bezti leikur
Hugins.
Bezti Ieikurl! Margir eru líklega
hissa á þessari yfirskrift, en þrátt
fyrir úrslitin, 4 : 0, lék Huginn und-
ursamlega vel og mismunurinn á
flokkunum var ekki eins mikill
eins og úrslitin benda til. Vitan-
lega voru Englendingarnir betri,
og líka bezti flokkurinn sem ég
hefi séð þreyta knattspyrnu hér á
Austurlandi. Það er ánægjulegt
fyrir Seyðisfjörð, að heyra hvað
Englendingar sjálfir sögðu um
leikinn: Yfirforinginn: Við höfum
ekki hitt fyrir betri flokk hvorki
í Færeyjum né á íslandi. Og þó að
við töpuðum í Reykjavík þá eru
Seyðfirðingar betri. Okkar flokk-
ur er sá bezti sem við getum boð-
ið, og bygður á reynslunni sem
við höfum haft annarsstaðar á ís-
landi. íþróttaforinginn, Sanders
Iiðsforingi: Huginn kepti undur-
samlega vel og leikurinn var í
heild óvanalega góður. Foringi
flokksins: Viðureignin var óvenju-
lega ströng, og við vorum ekki
vissir fyrri en merkið um að hætta
var gefið. Það verður gaman að
koma hingað og keppa næsta ár.
Dómur undirritaðs fer í sömu átt;
við höfum lært mikið í þessum
tveimur knattspyrnum, og ég vona
að töpin dragi ekki kjarkinn úr
knattspyrnumönnunum, en að þeir
aftur á móti Ieggi sig í framkróka
með að gera við göllunum. Allir
gerðu sitt bezta, og þá megum
við vera ánægðir. Englendingar
þreyttu ágætlega og forverðirnir
voru máske beztu menn flokksins.
Framherjarnir studdu þá ágætlega.
Samtökin voru annars prýðileg.
Spörkin í mark voru þó ónákvæm.
Tveir bæjarmenn höföu lagt