Hænir - 01.10.1927, Page 1

Ritstjóri og ábyrgðaim.:
Sig. Arngrímsson
Talsími 32 Pósthólf 45
°7
Kemur út einu sinni í viku
minst 52 blöð á ári. Verð
6 kr. árg. Gjaldd. 1. iúlí, inn-
anbæjar ársfjórðungslega. —
d
5. árg.
Seyðisfirðfs 1. október 1927.
24. tbl.
Er það ekki hneyksli?
Lengi hefir farið orð af því, að
Alþýðuflokkurinn íslenzki væri
styrktur með fé frá erleridum
stjórnmálaflokkum, bæði til út-
gáiu „Alþýðiib!aðsins“ og til ann-
arrar stjórnmálastarfsserrii hér á
landi. Sannan r fyrir þessu hafa
menn að vísu ekki haft á reiðum
höndum, og leiðtogar flokksins
hafa þvertekið fyrir að þeir hefðu
nokkurn fjárhagssvuðning frá út-
lendingum, þegar á það hefir ver-
ið minst. Og við það hefir setið.
En nú nýlega hefir mönnum
komið í hendur plagg, sem vitn-
ar óþægilega gegn staðhæfingu
leiðtoga þessa flokks um féþág-
una. Er þetta bók, sem er nýkom-
in út, og heitir: „Protokol for
den 20.£Socialdem. Partikongres
i Vejle den 12.—15. Juni 1927“
samt ......... Regnskabsoversigt
1923—27..............
Hænir hefir að vísu ekki séð
þessa bók, en hennar er getið í
Morgunblaðinu 9. f. m., og leyfir
Hænir sér að birta hér kafla úr
umsögn Morgunbl. orðréttan, les-
endum fil fróðleiks, sem sé á
þessa leið:
„Á bls. 18—19 í kaflanum um
„Regnskabsoversigt 1923—1927“
birtist reikningur yfir „Vaigfond-
ets Regnskab for Aarene 1923
til 1926“. — Þar stendur skráð
tekjumegin m. a. þetta:
Indkomne Bidrag til Valget
paa lsland (1923) fra Fagfor-
bundet kr. 2370,00.
En gjaldamegin stendur þetta
skráð:
Valget paa Island 1923, Folke-
tingsvalget og Landstingsvalget
1924 samt Folketingsvalget 1926
.... Kr. 320.296,00 — þrjú
hundruð og tuttugu þúsund tvö
hundruð níutíu og sex krónur.
Það er ekki sundurliðað, hvað
mikið af þessu fé hafi gengið til
kosninganna á íslandi 1923, en
sjálfsagt hefir sú upphæð numið
mörgum þúsundum króna, jafnvel
tugum þúsunda".
Er hér nú ekki um að ræða
eitthvert hið róttækasta stjórn-
málahneyksli á landi voru, að
danskur stjórnmdlaflokkur leggi
fram fé til Alþingiskosninga á
íslandi? Vitanlega er það ekkert
aðalatriði og skiftir engu máli, hve
l:á upphæðin hefir verið, heldur
hitt, að íslenzkur stjórnmálaflokk-
ur lifir og þróast, að einhverju
leyti, á fégjöfum frá erlendum
stjórnmálamönnum.
Tíminn og Alþýðublaðið hróp-
uðu eitt sinn hástöfum um
„danska Mogga“ — um það, að
nokkrir menn af erlendum upp-
runa, búsettir Rvík og orðnir ís-
lenzkir ríkisborgarar, hafi stutt út-
gáfu Morgunblaðsins. Er þó sýni-
lega ólíku saman að jafna.
En hvað segir Tímlnn nú?
Kyssir hann nú auðmjúkur og
bljúgur á vönd „danska valdsins"
-----„Bessastaðavaldsins"? Eða
hvernig lýst Framsókn á stuðn-
ingslið stjórnar hennar? Og hvað
segja íslenzku bœndurnir nú?
Finst þeim það ekki stjórnmála-
legt hneyksli, að það skuli geta
átt sér sfað, að flokkur, sem er
brjóstmylkingur alerlendra stjórn
málamanna, hafi líf íslenzku stjórn-
arinnar í hendi sér?
Skyldi Tíminn eiga eftir að kalla
samherjann „danska" Alþýðublað-
ið?
Hörmulegt slys.
7 menn drukna.
Síðasta sunnudagsmorgun um
kl. 8, fór bátur frá /æreysku fiski-
skútunni „Riddarin“ frá Trangis-
vogi, áleiðis til lands við Fagranes
á Langanesi. Erindið var að gera
upp reikninga við bóndann þar,
sem skipstj. hafði keypt bæði síld
og ís af í sumar, eins og mörg
undanfarin ár. — Á bátnum
voru 8 menn, þar á meðal
skipstjórinn. Veður var kyrt um
norguninn og ekki brim. En skip-
ið var það langt frá landi, að eigi
sást þaðan hvernig lending hefði
tekist, en ekki ástæða til að ör-
vænta um að förin gengi vel
En skipstjórinn var búinn að gera
ráð fyrir að verða kominn um
borð kl. 1 í síðasta lagi. Og er
kl. var orðin 2 og ekkert sást til
bátsins, fóru skipverjar að verða
órólegir, með því líka að sjór tók
að ókyrrast. Settu þeir því mótor-
inn í gang og sigldu upp að landi
Sáu þeir þá að tveir menn frá
Fagranesi veifuðu til þeirra og
bentu þeim að sigla innar, inn á
Finnafjörðinn. Qerðu þeir svo.
Kom þá til þeirra út á skipið
bóndinn frá Fagranesi, er sagði
þeim hin sorglegu tíðindi, um
að aðeins 1 hinna 8, er á
bátnum voru, hefði náð landi.
Hafði aðsogið borið flak af
bátnum, annan helminginn, upp í
fjörugrjótið og hann þar á, með
handleggi krepta undir þóftu.
Hvernig þetta sviplega slys liefir
aðhöndum borið, kvað^t maðurinn
sem bjargaðist, aðeins geta gert sér
grein fyrir á þessa leið: Er þeir
voru komnir nálægt landi, fanst
jeim sem ókyrð eða hryllingi^r
í sjónum, hægðu róður um stund
og ráðguðust um að leita að landi
á öðrum stað. Rétt í því rís brot-
sjór við borðstokkinn, fyllir bátinn
og hvolfir honum. Síðan veit hann
ekkert um sig fyrri en uppi í
fjörugrjótinu — þá undir bátsflak-
inu á hvolfi. 5 af líkunum ráku
upp síðar, en 2 vanta þar á
meðal skipstjórans.
Þeir setn druknuðu hétu:
Morten Nicolaj Nielsen, skipstjóri,
Michal Sofus Fred. Kristiansen,
Jacob Sigurd Niels Hansen,
Poul Nicolaje Kjærbo,
Niels Jacob Nielsen,
Johan Nielsen (sonur skipstjóra),
Thomas Jacob Stenberg.
Maðurinn sem bjargaðist að
landi heitir Niels Peter Nielsen,
frá Sumbö.
í gærmorgun kom „Riddarin“
hingað með líkin og verða þau
jarðsungin hér.
Þrír mannanna sem druknuðu,
voru kvæntir og áttu^ung börn. Er
harmur kveðinn að ástvinum
þeirra og venslafólki við hið svip-
lega fráfall í fjarlægu Iandi.
Stýrimaður skipsins, Peter Ant-
honiussen, hefir nú stjórn þess á
hendi. Eftir eru á því nú aðeins
11 menn og þar af 4 unglingar.
vera nægilegt, að aðgreina síld
eftir stærðum á þann hátt, að í
fyrsta eða stærsta flokki sé síld
svo stór, aö ekki fari yfir 3 í kíló-
ið eða nálægt því að í
2. flokki fari 3—31/® í kg.
3.
3 7 2
4. — — 4—5 M »
5. — — 5—674 M »
7. — — 67s 8 >» M
8. — — 8—11 w M
9. — — 11—15 » »
10. — — 15—21 » »
Aðgreining síldar.
(Jmsögn yfirsíldarmatsmanns.
Er yfirsíldarmatsmaðurinn á
Norður- og Austurlandi, Jón Berg-
sveinsson, var hér á ferð um miðj-
an ágúst, óskaði hann að Hænir
birti umsögn hans um aðgreiningu
síldar, er hér fer á eftir — þó
seinna sé en ætlað var:
Þar eð ég hefi orðið var við
þann misskilning mannaá meðal,
að til sé nú í lögum eða reglu-
gerðum hér á landi ákvörðun um
það, að aðgreina síld eftir stærð-
um, virðist mér rétt að leiðrétta
þann misskilning. Nú sem stend-
ur eru ekki nein lög í gildi eða
fyrirskipanir er ákveði um hvern-
ig síld skuli aðgreind eftir stærð-
um. Og má því ekki búast við
í neinu formi skipun um það frá
matsmönnum. Þá almennu ráð-
leggingu má þó veita þeim, sem í
vafa kunna að vera um aðgrein-
ingu síldar, að bezt er að gera
það sem nákvæmast að unt er.
Þegar talað er um aðgreiningu
síldar eftir stærðum, er auðvitað
átt við það, að síldir séu sem jafn-
astar. 1 flestum tilfellum mun það
Þessi aðgreining er miðuð við
fullsaltaða síld. Sé þessari aðgrein-
ingu fylgt mun salan tæplega
standa á ónákvæmri aðgreiningu.
Hitt þarf varla að taka fram,
að óski kaupendur eftir öðruvísi
eða nákvæmari aðgreiningu, þá
er eðlilegast að fara eftir vilja
þeirra í þessu efni.
fþróttabálkur.
(Bréfleg íþróttakensfa).
Bréfleg kensla (hinir svonefndu
„bréfskólar" eða „korrespondanse“-
skólar) er nú farin að tíðkast víðs-
vegar um heim, og m. a. á öllum
Norðurlöndum, nema íslandi. Ætti
þó sú kensluaðferð óefað betur
viö hér á landi heldur en víða
annarsstaðar, bæði sökum strjál-
bygðar og erfiðra staðhátta, og
einnig sökum þess, að ennþá er
sjálfsmentunin hin raunverulega
undirstaða íslenzkrar alþýðumenn-
ingar. — Bréfskólar voru fyrst
stofnaðir á Englandi um 1890.
Hafa þeir náð mestri fullkomnun
í Ameríku, og veita Jjeirmú kenslu
í fjölda námsgreina, bæði béklegra
og verklegra. Lúka nemendur þar
fullnaðarnámi í ýmsum fræðigrein-
um, taka próf, hljóta einkunnir o.
s. frv.
Fyrsta sporið í þessa átt hér á
landi hefir Jón íþróttakennari Þor-
steinsson frá Hofsstöðum stigið
með íþróttakenslu þeirri, er hann
auglýsir í blöðunum um þessar-
mundir Verður kenslu þessari hag-
að á hann hátt, að einu sinni í
hverjum mánuði verða nemendum
send verkefni, en það er bréf meö
nákvæmri Iýsingu líkamsæfinga
þeirra, setn iðka á þann mánuð-
inn, og fylgja bréfinu margar á-
gætar mnyndir til leiðbeiningar.
Verður þannig bygt smá saman
ofan á undirstöðuatriðin, svo að
nemandi hefir að lokum lært heilt
kerfi samræmra æfinga. Getur
kensla þessi orðið injög handhæg
og óefað afar notadrjúg, bæði
sem sjálfstætt leikfimisnám til
þroska og verndunar almennri