Skutull - 06.06.1928, Síða 1

=SKDTDLL=
Útgefandi: Verklýössamband Vesturlands.
yi. 1r.
ísafjörður, 6. júní 1928.
23. tbl.
Átta stnnda vinnuiaynr.
Það mun ef til vill álitið ótima-
bært að tala eða rita um 8 stunda
vinnudag hór á landi. En í raun
og veru er það ekki. Miklu fremur
væri ástæða til að víta þá þögn,
sem alt til þessa hefir ríkt um
þetta mál.
í>að mun hafa verið á verklýðs-
TILK YNNING.
I fjarveru minni annast Eyjólfur Leós
öll viðskifti mín.
Finnur Jónsson.
þingi i LuDdúnum 1888, að fyrst
var hafin barátta fyrir 8 stunda
lögfestum vinnudegi. Reyndar
höfðu jafnaðarmenn (kommunistar)
hreyft þessu máli löngu áður, en
á þassu þingi hófst baráttan fyrir
alvöru.
Er nú augljós árangur þessarar
40 ára baráttu verkalýðsins. Víða
í löndum er; 8 stunda vinnudagur
þegar lögboðinn, og annarstaðar
er kappsamlega barist fyrir lög-
festingu hans. Hér fylgist verka-
lýður allra landa einhuga að, og
hlýtur því að sigra um síðir. Má
og telja líklegt, að þess sigurs sé
ekki ýkja langt að biða.
Þeim, sem standa móti 8 stunda
vinnudegi, fer nú óðum fækkandi
og er jafnvel svo komið, að einn
stóratvinnurekandi, Ford biiakóng-
ur, hefir fyrirskipað 8 stunda
vinnudag i verksmiðjum sínum.
Ekki mun hann gera það vegna
verkamanna sinna eingöngu, held-
ur vegna þess, að hann veit að
slíkt reynist drýgra framleiðslunni.
Nú rnunu íslenskir íhaldssinnar
halda þvi fram, að hór á landi
só eklti mögulegt að lögfesta 8
stunda vinnudag. Framleiðslan
þoli það ekki. Atvinnurekendur
verði að hafa ótakmarkað vald
yfir verkalýðnum, og rótt til að
láta hann vinna eins lengi og
þeim lýst, það megi ekki setja
noinar hömlur á slíkt.
En þetta er álit kapitalistans,
hvar sem er í h'eiminum. Hann
virðist eingöngu hugsa um sjálf-
an sig. Hann telur verkalýðinn
eign sina og heimtar því að beita
>hann valdi, eftir þvi sem þörf
krefur. Lög, sem hefta þetta vald
hans, telur hann skerðingu á frið-
helgi eignaróttarins.
En kapitalistinn þykist ætíð
vinna nreð hag heildarinnar fyrir
augum. Þess vegna kallar hann
sig „framleiðanda11, reynir að telja
alþýðu trú um, að hann veiti
henDÍ vinnu af einskærri gæsku
og að hún verði því að vinna
hvenær sem hann krefst þess.
Hann imyndar sór að stytting
vinnudagsins verði honum sjálfum
til skaða, og fer þess vegna mörg-
um orðum um tjón það, er þjóðin
geti beðið af því.
En reynslan hefir sannað hið
gagnstæða. Hvarvetna, þar sem 8
stunda vinnudagur er lögfestur,
hefir framleiðslan aukist, verka-
menn orðið ánægðari með kjör
sín og almenn velmegun vaxið.
Að slíb yrði reynslan hór á
landi er engum efa bundið, og
mætti því ætla að verkalýðurinn
íslenski hefði hug og orku til að
berjast djarflega fyrir þessu máli.
Skal því bent á þá leið, sem
telja má vænlegagta til sigurs.
Hór á landi eru nú margar
verksmiðjur, bæði síldar- og vefn-
aðarsmiðjur, auk allra smærri
verkstæða. í þeim öllum má með
hægu móti hafa 8 stunda vinnu-
dag.
Yerksmiðjur þessar eru reknar
á líkan hátt og svipaðar verk-
smiðjur erlendis, og er þvi auðvelt
að hafa vinnudaginn jafnlangan
í íslensku verksmiðjunum, og þeim
útlensku.
Ætti landsstjórnin að ganga
hór á undan með góðu dæmi, og
stytta vinnudaginn í þeira verk-
smiðjum, sem hún hefir og mun
hafa ráð yfir, t. d. hinni fyrfthug-
uðu síldarverksmiðju ríkisins o. fl.
Mætti þá telja líklegt, að vinnu-
dagurinn yrði víðar styttur, og
gæti vel farið svo, að eftir fárra
ára skeið yrði 8 stunda vinnu-
dagur lögfestur í öllum iðnaðar-
greinum hór á landi.
Að því skal islenskur verka-
lýður stefna í nánustu framtíð.
S. Kr. bætir gráu
ofan á svart.
Mór er ekbi Ijúft að taka fram
í skrif 8. Kr. um bæjarmálin, en
hjá því verður ekki komist.
I öðrum kafla greinar sinnar
sannar hann ennþá mál mitt, um
það, að hann geti ekki skrifað
neitt satt ura bæjarmálin. Hann
segir, að framlag til bæjarskrif-
stofunnar hafi á umræddutn fundi
verið aukið „wm þúsundir krónau*).
Launabreyting beggja starfsmann-
anna nemur í ár 800 kr., frá því,
sem hefði verið, væru lauDÍn
óbreytt.
Þetta kallar S. Kr. þúsundir
króna.
I grein minni sannaði eg, að
Sigurður hefði farið með mörg
ósannindi, m. a. eett 5 lygar í 13
línur. Nú endurtekur S. Kr. þessi
sömu ósannÍDdi og bætir nýjum við.
'*) Leturbreyting mín.
F. J.