Skutull - 17.07.1928, Page 2

s
SKUTÖLL
hófst lót það handtaka b^stu íor-
ingja verkalýðsins, munu þeir allir
sitja enn i prísundinni. Þrátt fyrir
þetta hafa verkamenn ekki látið
undan, en haldið djarflega fram
kröfum sinum. Hafa þeir notið
nokkurs fjárstyrks frá stóttar-
bræðrum BÍnum í öðrum löndum,
má geta þess nærri, að slíks hefir
verið ful 1 þörf, því þröngt mun
orðið í búi hjá mörgum verka-
manni eftir 6 mánaða verkfall.
XJtrSýn.
Dándismaður á ferðalagi.
Ritstjóri Vesturlands hefir ný-
lega verið á ferð um Suðurlands-
undirlendið. Segir hann ferðasögu
í siðasta Vesturlandi. Frá viðdvöl
sinni í veitingahúsinu Tryggva-
skála við Ölfuaá hermir hann á
þessa leið:
„. . . Allmargt aðkomumanna var I
skálanum; þar á meðal tvær ungar
stúlkur, sem sátu úti í horni og spiluðu
á skratta — grammophon. — Þóttumst
við Jón Auðunn s.já, að þetta væru
trippi úr lteykjavík, er komið hefði
verið á grængresið og ættu að taka
sumarbata. Afréði og að gefa mig á tal
við þessa útlaga, og bjóða þeim cigar-
ettur. Var Jón Auðunn svo óeigingjarn,
að eftirláta mér þetta. (Kona Jóns var
með í forðinni, en mín ekki.) Eg gerði
mig ísmeygilegan og þakkaði fyrir
músikina; var því ekki illa tekið, en
er að cigarottunum kom, lögðu trippin
kollbúfur, og kom eg ekki mélunum
upp í þau. Varð eg frá að hverfa, og
bölvaði í huganum tímaleysinu og Jóni
Auðun. Komst eg ekki í gott skap fyr
en eg kom undir bert loft aftur.“
Rifcstjórinn situr í veifcingasal,
þar eem margt fólk er saman
komið. Hann skimar um salinn,
að því er virðist í sérstöku augna-
miði. Tvær ungar stúlkur sitja
þar úfci i homi og spila á grammó-
fón. Er þess ekki getið, að þær
hafi gefið tilefni fcil þess, eð þeim
væri sýnd nein áleitni. Eu eftir
að hafa borið sig sarnan við sam-
ferðamanninn urn að stúlkurnar
BÓu trippislegar útlits, þykir hon-
um reynandi að ráðast að þeim með
iemeygilegum tilburðum. Hann
tekur upp eígarettur, veður að
þessum bráðókunnugu unglings-
etúlkum og vill hefja kunnings-
skapinn með því að fá þær til
að reykja. í frásögninni heldur
hann trippislíkingunni. Hann ætlar
sór að beisla trippin og skyldu
sigaretturnar vera bsislí. Áfengi
er auðsjáanlega ekki við hendina.
En stúlkurnar eru aðrar en hann
ætlaði. Þær eru engar skækjur.
Þær þiggja ekki sígaretturnar, og
kunna ruddaskapnum auðsjáanlega
illa. „Lögðu trippin kollhúfur og
kom eg ekki mólunum upp í
þau“, eins og ritstjórinn orðar það
svo smekklega. En er stúlkurnar
brugðusfc svona illa við, komst
hann í vonfc skap „og bölvaði í
huganum fcímaleysinu og Jóni
Auðun.“ Yar hann kominn í svo
mikla æsingu, að hann náði sór
ekki fyr en hann kom undir bert
loffc aftur.
Ritstjórinn giskaði ó, að þossi
trippi sem hann kallar svo, ættu að
taka sumarbata í sveitinni. Gerum
ráð fyrir að hann hefði haft rétt
fyrir sór, og að stúlkurnar hefðu
verið spilt börn úr Reykjavík, send
af foreldrunum ausfcur í sveitir
til siðferðisbetrunar. Dándismaður-
inn er þá ekki lengi að grípa
tækifærið til að hlaupa undir bagg-
ann í þeirri betrunarviðleitni.
Það er ekki ljóst af frásögn-
inni, fyrir hvað hann er Jóni
Auðun svo gramur, nema ef það
væri fyrir það, að hann veitli
honum ekki aðstoð til að beisla
trippin. nauðug.
Á þessu framferði sinu gefur
ritstjórinn enga aðra skýringu en
þá, að konati hans var ekki með
í ferðinni. Og hann gefur það í
skyn, að Jón Auðunn niundi hafa
hagað sór alveg eins, ef hans
kona hefði verið fjarverandi. En
það er lygi á Jón Auðun.
Vera má að klámsaga þessi só
að einhverju leyti skáldskapur og
eigi að vera fyndið gaman. En
fyndnin hefir þá hraparlega mis-
tekisfc, og gamanið er svo ógeðs-
lega emekklaust og lýsir svo
ruddalegum og spiltum hugsana-
ferli, að það gefur hina ákjósan-
legusfcu útsýn yfir blaðamensku
ritstjórans, ófyndna, klúra, ó-
skammfeilna og siðlausa.
Þegar þór myndið trúarflokk
mótmælið þór almennu bræðralagi.
Þeir, sem í raun og veru finna
til alþjóða bræðralags, tala ekki
mikið, en verk þeirra hrópa.
Swami Vivekananda.
Opið bréf
til
stjórnar Alþýðuflokksins.
Tugtliúslögin norsku.
Isborun um að rétta hjálpar-
liönd.
Byggingarverkamenn og prent-
arar í Noregi hafa gert verkfall
til að sporna við ósanngjarnri
launalækkun. Verkfallið er búið
að standa lengi, svo verkamenn-
irnir eru orðnir hjálparþurfa.
Þetta er ekkert nýtt í sögu
verkalýðshreyfingarinnar, skortur
og þrautir eru einatfc samfara
henni.
Enn þá veita verkamenn viðnám
með tilstyrk fólaga sinna; þeir
berjast af kappi við ofureflið.
Þetta er heldur ekki nýtt í sögu
verkalýðshreyfingarinnar, annars
vegar fyrirlitning og andúð fjand-
mannanna og oft svo hörð barátta,
að hún virðisfc alveg vonlaus, hins
vegar fórnfýsi, samúð og bræðra-
þel verkamannanna sjálfra.
ötundum ltemur Y það fyrir í
kaupdeilutn, að verlfálýðurinn fær
sarnúð utan stóttarinnar, og jafn-
vel stuðning ríkisvaldsins, til
hjólpar konum og börnum.
í Noregi er þessu ekki svo
háttað nú. Þvert á móti. Atvinnu-
rekendurnir beita rikisvaldinu
gegn verkamönnum sjálfum, kon-
um þeirra og börnum, með hinum
svo nefndu tugthúslöguin.
Lög þessi eru frá 5. maí f. á.
Þau rigbinda starfaemi verkalýðs-
fólaganna á allan hátt. Konungur
getur ákveðið með tilskipun hvort
verkfall geti skoðast hættulegt
þjóðfélaginu og þrætan lögð í
gerð. Reynslan er svo auðvitað
sú, að íhaldsstjórnin, sem við völd
situr, gefur út tilskipun í nafni
kongsins um hvaða verkfall sem
er og dæmir það skaðlegt þjóðar-
heildinni. Þrætan er svo lögð í
gerðardótn, sem að meiri hluta er
skipaður fjandmönnum verkalýðs-
ins. Gferðardómi þessum verða allir
að hlifca. Atvinnurekendur hafa
þar tögl og hagldir. Þeir kveða
upp dóminn, svo þeir meiga vel
við una. En verkalýðurinn er þar
í minni hluta og ber skarðan hlut
frá borði.
Vilji verkamenn ekki hlíta úr-
skurðinum og vinna fyrir him