Skutull - 08.09.1928, Qupperneq 2

a
SKUTULL
Hann byrjar á því að koma fé
„sínu“, sem máske var að mestu
Jeyti annara fé, undan. Lands-
Btjórnin kyrsetur eignirnar og
höfðar mál til staðfestingar gerð-
inni.
Ihaldið vinnur í kyrþei.
Dómur er kveðinn upp i mál-
inu, að miklu leyti í hag hins
afsetta yfirvalds.
íhaldið hlakkar.
Því dettur ekki í hug að bíða
úrskurðar hæstaréttar. En það
hendir á lofti vafasöm ummæli í
forsendum dómsins, sem telja má
fremur skammir til stjórnarinnar,
en forsendur dóms, og vítir stjórn-
ina fyrir röggsemina.
Endurskoðuð áfengislög gengu
{ gildi 3. júlí s.l. Samkvæmt þeirn
var nauðsynlegt að gefa út sér-
staka reglugerð uui spánarvinin.
Ee^lugerðin kom ekki út fyr en
nokkru efcir að lögin gengu í gildi.
Vinsmyglar og leynisalar hafa
úti ailar klær. Þair kaupa spánar-
vin og selja aftur með hagnaði.
Einn slíkur piltur er kærður. Brot
Bannast á hann. Hann er seldaður*)',
en dómarinn tekur fram, að því
er best verður eéð, alveg að ástæðu-
lausu, í forsendum dómsins, að
hann sæti sekturn þar sem hann
hafi ekki verslunarleyfi.
íhaldið ærist af gleði.
Ritstjóri Vesturlands setur langa
endileysu i blað sitt út af þessu,
og eggjar vínsvelgi og leynisala
lögeggjan, að nota nú tækifærið.
Auðvitað hellir hann úr sér yfir
bindindismenn og bannmenn.
En lestur hans er ekki til annars
en sýna hans sanna brennivins-
innræti. Raglugerðin, sem hann
telur ekki til, er gengin í gildi,
óður en honum datt í hug snjall-
ræðið með spánarvínin.
Vindhögg ihaldsins eru ótelj-
andi.
Spilamenska.
Sildveiði hefir verið stunduð hér
við land með herpinót og rek-
netum siðan um aldamót. Alla tíð
hefir veiðin eða salan verið stopul.
Brask hefir verið í algleymingi.
Aonað árið liafa einstakir menn
grætt hundruð þúsunda króna, hitt
*) Vesturland 4. þ. in. segir að hann
hafi verið sýknaður!
árið hafa þeir tapað miljónum.
Niðurstaðan eftir allan tímann er
því neikvæð. Að öllu samanlögðu
hefir stórtapast á síldveiðunum.
Þær hafa að eins verið spennandi
spil fyrir nokkur innlend spilafífl.
Enda var svo komið, að þeir
höfðu spilað öllum trompum úr
höndum sér í hendur útlendinga,
sem höfðu lag á þvi, að græða á
skipulagsleysi og spilafíkn Islend-
inga. Meiri hluti allrar síldar, sem
veiddist, var á höndum útlendinga
og öll síldarverksmiðjuframleiðsla,
fram á síðasta ár.
Gerð hafði verið tilraun til að
safna síldarbröskurunum saman í
einn hóp, til sameiginlegra átaka
gegn útlendingum. En lepparnir
voru margir og braskararnir
hræddir um að skemtunin við
spilamenskuna yrði minni. Alt
strandaði.
Ar eftir ár hópaðist verkalýður-
inn saman til síldarstöðvanna. Ein
spilabrellan var sú, að koma hon-
um þangað sem fjölmennustum og
sundurleitustum. Þá var auðveld-
ara að halda niðri kaupi hans.
Þetta reyndist bröskurum vel.
Verkalýðnum miður. Hvað eftir
annað kom meginþorri verkalýðs-
ins heim allslaus, og þó sumir
raeð skuldir á baki eftir sumarið.
Og ekki þar með nóg. Þeir, sem
höfðu unnið fyrir einhverju, fengu
það ekki greitt fyr en seint og
um síðir og oft alls ekki. Þetta
var orðin undantekningarlitil regla
síðustu árin, og horfði til vandræða.
I vetur komu jafnaðarmenn fram
lögum á þingi til þess að reyna
að vernda hag verkalýðsins við
síldarvinnuna. Þau lög benda ekki
til þess, að verkalýðurinn hafi
sótt gull í greipar síldarbraskar-
anna.
Erfiðleikar síldarsölunnar hafa
stundum verið kendir markaðs-
vöntun. Það er að eins hálfur
sannleikur. Þeir hafa miklu fremur
verið ekipulagsleysi sölunnar og
lélegri vöruvöndun að kenna.
Ihaldinu er um fátt tiðræddara
nú, en bölvunina, sem leiði af
síldareinkasölunni, sem siðasta
þing lögfesti, til þess að sýna lit
á því, að kippa í lag þessum at-
vinnuvegi þjóðarinnar, sem með
byggindum og aðgæslu getur gefið
af sér drjúgan skilding. Það er
búið að gleyma öllurn töpnnum og
skuldaeftirgjöfunum vegDa spila-
mensku braskaraDna með þessa
atvinnugrein. Það hefir gleymfr
því, að eingöngu þriðjungur fram-
leiðslunnar hefir undanfarin ár
verið í höndum laDdsmanna, og
þeir hafa flestir farið svo að róði
sínu, að sildin hefir orðið einkis-
virði.
Útgerðarmenn hafa líka tapað á
síldinni. Þeir hafa oft gert samn-
inga fyrirfram um sölu, svo lága,
að sildveiðin hefir ekki dugað til
að greiða kostnaðinn. Næsta ár
hafa þeir svo engan samning gert,
en þá hefir kann ske veiðst svo
mikið, að sildin hefir verið verð-
laus. Þá hafa þeir tapað á því.
Altaf kemur að því sama, spila-
menskan með sild er stórhættuleg.
Og þá er að reyna skipulagið og
stofna til verslunar með vandaða
síldarvöru.
Fyrsta tilraunin í þessa átt er
gerð í sumar. Spilamennirnir eru
óánægðir. íhaldið styður þá. Þeim
virðist, sem þeir hafi verið sviftir
spilagróðaDum i sumar. Það er
eðli spilafífla. Þau spila ætíð til
að græða, og þykir skítur til koma
smávinninga.
Sumarið í sumar virðist ætla
að gefa öllum, sem við síldina
hafa fengist, sæmilegt verð fyrir
það, sem fiskast h^fir. En fult
skipulag er ekki kornið á einka-
söluna enn, og mun þurfa nokkurn
tíma til þess að korna öllu í lag,
eftir það öngþveiti, sem spila-
mennirnir voru búnir að skapa.
Fiskveiðar vi0 Grænland.
Yegna þeBS hve vel veiddist hér
í vor á færeysku fiskiskipunum
fóru aðeins fjögur þeirra í sumar
til Grænlands. Fengu þau fullfermi
á 6 vikum, 70—73 þÚ9und þorska
hvert þeirra, en það ern taldar
vera 180 til 200 emálestir.
Af því Færeyingum (og Öllum)/
er bannað að láta fiskinn í land
í GrænlaDdi, til verkunar, þurftu
skip þessi öll að halda heim, þó um
tveir mánuðir væru eftir af sumar-
vertíðinni. Færeyingar segja að'
það sé miklu minna erfiði að veiða
við Grænland, af því að þar er
verið á 30 faðma dýpi, en hér eru
þeir á 120 faðma dýpi.
„Reykvíkingur.u