Skutull - 02.11.1928, Qupperneq 2

2
SKUTULL
mælast til, að þið á fundum ykkar
í haust og vetur, takið þessi at-
riði til athugunar, leitið fregna
hjá okkur um það, sem þið æsk-
ið að vita, brýnið fyrir félögun-
um, hvaða þýðingu samhjálpin
og samvinnan hefir í þe9su efni.
Kaupstreytubarátta okkar hér
hefir mikla þýðingu fyrir verka-
lýðinn um land alt. Það, sem við
vinnum á í því efni, kemur öll-
um að góðn fyr eða síðar. Til
kaupgjalds og annara fríðinda sjó-
mannastéttarinnar hér, er ærið oft
vitnað, og jafnvel farið eftir því
hjá verkatnöunum og sjómönnum
útum landið. Við treystum því á
skiining ykkar og góðan stuðning
ó næstkomandi vetri, ef til haið-
snúinnar deilu kemur milli okkar
og útgerðarmanna.
Með félagskveðju.
F. h. Sjomaunafélags Reykjavíkur,
Sigurjón A. ólafsson,
form.
Bösenkran'z A. Ivarsson,
rititri.
Oreig-a.lýðnjLr.
Það eru til menn og þeir ekki
allfáir, því miðnr, sem finst það
óhæfa og vitleysa að minnast. á
öreigalýð hér á landi, vegna þess
að hann sé alls ekki til og það
ástand sem nú er, sé það besta,
sern til er, en öll tilraun sem gerð
80 til breytinga komi frá æstum
og vitlausum angurgöpum, sem
ekki viti hvað þeir fari með.
Þetta eru mjög kættuleg ósann-
indi, sem annað hvort koma af
fávisku, eða monn halda fram gegn
betri vitund til að friða sarn visku
sína eða annara, sem lifa í auði
og munaði á kostnað fjöldans,
sem berst við hungur og kulda.
Slík lýgi sem maðurinn ramloiðir
til að verja sig og aðra samvisku-
biti út af ranglæti því, sem ríkir
í þjóðskipulaginu, vitandi vits að
þeir eru orsök í því og halda því
við, er hin hætculegasta. Lýgin
að sjálfum sér. Það er hún sem
er örugg höfn fyrir hið glæpsam-
leða í eðli mannsins.
Ef að nokkur efast um að á Is-
landi sé stétt öreigalýðs, þá bið
eg hann að svipast um og hann
þarf ekki lengi að leita.
í bæjunum eru tugir og hundruð-
ir fóiks, sem lifa í kjallaraholum
glugga smáum, þröngum og raka-
sælum. I fjölskyldunni er venju-
legast maðurinn og konan með
fjórum til fimm börnum að rneðal
tali. Maðurinn er sjomaður, verka-
maður á eyrinni, eða þá atvinnu-
leysingi, sem sífelt berst við hug-
arangur út af sultinum og klæð-
leysinu, sem kreppa rneir og meir
að honurn og að lokum knýr hann
til að leita á náðir þess opinbera,
sem svo sviftir hann öllum mann-
réttindum.
Þegar börnin eru orðin 6vo
stálpuð að það elsta geti nokkurn
veginn gætt hinna, þannig að þau
fari sér ekki að voða, þá fer kon-
an út á eyrina að vinna, kemur
aðeins heim til að eta. Að lok-
inni vinnu á kvöldin verður hún
að taka á sig öll innanhússverk
þvo, elda mat, koma börnunum í
rúmið og svæfa þau. Þetta bíður
hennar, er hún þreytt og þjökuð
kemur heim eftir erfiði dagsins.
Börnin verður hún að skilja
eftir a daginn í kjallaraholunni
umsýslunarlaus eða lítil, þarveiða
þau að hafast við í óhollustunni
eða hlaupa út á götuna í rikið og
óþverran.
Ef litið er til þorpaana er það
sama, sem blasir við augum, íbúð-
irnar litlar lólegar og óhollar, ver-
búðir eða kjallarapláss, kotungs-
hátturinn og örbyrgðin lýsir sór,
hvert sera litið er. Konan og mað-
rrinn bæði bondin á skuldaklafa
kaupmannsins, sem sór um að þau
losni þaðan aldrei til að verða
frjálsar manneskjur, með þvi að
greiða lá vinnulaun og lítið verð
fyrir afurðir þeirra.
Efist nokkur um að ástanóið
só ekki ein9 og eg hefi nú lýst,
þá þarf hann ekki annað en leita
og hann mun óðara finna, að eg
hefi ekki farið með neinar öfgvar.
Hvað lýsir örbyrgð og fátækt
ef ekki þetta? Maðurinn og konan
verða bæði að vinna utan heimil-
isins. Börnin verða þau að skilja
eftir i óreiðu eg umsýslucarleysi,
geta ekki sint þeim eða annast
Fleur de Paris
og
Fleur de Luxe
smávindlarnir eru
mest reyktir.
Grott. oruel til sölu með
tækifærisverði. Afgreiðslan vísar ó.
þau nema rétt einstaka sinnum.
Dettur nokkrum í hug, að móðir-
inn yfir gefi börnin sín í slíkri
óreiðu nema hún só knúð til þess?
Eða, að nokkur faðir lóti börnin
sín alast upp í loftlausri og raka-
fullri kjallaraliolu, nema af því að
hann er knúður til þess?
Og hvað knýr þau til þessa?
Því er auðsvarað, örbirgðin sem
þau eiga við að búa. Líf þeirra
verður sífeld barátta fyrir munn
og maga. Hugsunin þjáningar og
kvíðafull út af að hafa ékki mat
til næsta máls.
Það dylst engum, sem kynnir
sér ástand fjölmennustu stóttar-
innar hór á landi, verkalýðsins, að
þar rýkir fullkomin örbirgð og fá-
tækt, sem aldrei verður rönd við
reist meðan núverandi þjóðskipu-
lag er við líði, þess vegna er það
skylda hvers góðs drengs að vinna
að niðurrifi þessa þjóðfólags, sem
viðheldur og elur í skauti sínu
hið mikla heimsböl, örbirgðina,
og byggja upp annað nýtt og
betra á grundvelli jafnróttis og
bræðralags.
Vólamenningin er óðum að gista
land vort. Reynsla annara þjöða
hefir leitt í ljós að samfara henni
vex örbirgðin hjá verkalýðnum,
þess vegna ber honum fremur
öðrum að vera á verði gegn voða
þessum.
Vólamenningin er óvinur okkar
öreiganna í höndum „kapital-
ismansu. Vegna þuss ber okkur að
standa fast saman, öll undir einu
merki.
„öreigar í öllum löndum eam-
einist!“
H. H.