Skutull - 16.12.1932, Blaðsíða 3

SKUTULL
3
stefnu út af skuldinni. Lét Halldór
sér ekki segjast, þó honum væri
bent á, að stefnan væri auðvitað
að engu orðin, ef greiðsla hefði
fram farið fyrir birtingu hennar.
tók ég þá 2 volta að neitun
Halldórs, en fám dögum siðar birtu
stefnuvottarnir bréf frá honum, þar
sem hann krafðist greiðslu á þeim
700 kr., er hann þá hafði neitað
að taka við, og 1000 kr í viðbót
auk 7 pCt, vaxta. Voru Halldóri
enn boðnar 700 krónumar á sátta-
fundi, en hann hafnaði, sem fyr.
Svo áfjáður var hann í að koma
skúrverðinu upp í 2700 kr. auk
vaxta. Fór Halldór svo í mal út af
því, að Sophía skyldi neita að
boiga 1000 kr. umfram hið um-
samda kaupverð.
Veit ég aðeins eitt dæmi svip-
aðrar þrælmennsku, sem þaitia
átti að beita Sophíu Beitelsen. Þ.ið
dæmi ódrengskaparins hefir ekki
fyrnst i 1900 ár, en er haldið a
lofti í helgum ritum til viðbjóðs og
viðvörunar. Gangur sögunnar er al-
veg sá sami og í þessu máli. Mað-
ur er skuldugur um allveruhga
fjárupphæð og stendur í vanskilum,
eins og Halldór við þá, sem byggðu
hús hans. Honum er sýnd vægð.er
hann ekki getur greitt, en samtímis
fer hann á fund annars manns,
sem skuldar honum smáræði, tekur
fyrir kverkar honum og hótar
afarkostum og dauða, ef greiðsla
skuldarinnar komi ekki þegar í
stað. Sjá rnenn hér orði til oiðs
aðíarir Halldórs Guðmundasonar á
Grund við Sophíu Bertelsen, og er
þó framkoma Halldórs verri að því
leyti í fyrsta lagi, að hann átti
kost á greiðslunni, ejn neitar henni
gripur svo ’ kverkatakið og
heimtar upphæðina nálega þrefalda.
Og í öðru lagi er niðingsveik
Halldórs framið við varnailausa
konu, eu ekki er þess getið, að svo
hafl verið í fyrra dæminu. Þá má
líka líta á það, að fyrra fantastiyk-
ið er unnið af einstakling óþroska
og illa siðmenntrar þjóðar, en
Halldór er borgari íslenzka menn-
ingarríkisins á 20. öld. Það, sem
verst er þó við atbuið eins og þennan
er líka einmitt það, að hann spegl-
ar jafnframt ótótlegt siðíerðisástand
fjölmenns fiokka í landinu, enda
var Halldór hér ekki einn að veiki
um ódréngskapinn og ágengnina.
Hannibal Valdimareson.
Tímagrobb.
„Ég innleiddi þá reglu, að allir
skyldu vera jafnir fyrir lögunum.
Að því er snerti þá fátæku og um-
komulauau, þá þuifti engu að
breyta, nema að gera fangelsin
heilsusamleg og meðferð fanganna
mannúðlega, og það var líka geit.
Smælingjunum hafði áður verið
hegnt, og það er geit enn.“
Ofanrituð klausi er i Timanum
(hálftímanum) 15. nóv. sl. eftir
J(ónas) J(ónsson).
Ja, það ma nú segja, að henni
var vel fylgt, fram reglunni um,
að allir ekyldu vera jafnir fyrir
lögunum, jafut fátækir sem ríkir,
þegar Keflavíkurmálin voru á döf-
inni. Þa stundiiia viiðist J. J. hafa
gleymt þvi að fatæklingum ætti að
veia tryggður fiiður a heimilum
sinum og a almannafæri. Eða ætli
laðheirauu hafi venð búinn að taka
up þessa gullvægu reglu, þegar
þau voiu íramin?
RéUuuctt þá —-------
„Ec ekki kominn timi til þess að
íiionn faii að koma s-ér saman um,
hvað eigi að gera i aðskilnaði nkis
og kukju. Æ'lar þjoðm ár frá áii
að kasta ógiyuni fjar í kukjuinar?
Hefir hun rað a þvi í fátækt sinni
að bera kiikjuna a bakinu a sama
hatt og hún geiir nú, þegar hún
ætlar að sligast undir skuldabyið-
inni ? Því að nvað‘fær hún svo í
aðia hönd ? Hvað gerir kirkjan
fyn.- þjóðiua? Að því ar stðveiður
þaif að vinda bráðan bug að því
að skilja nkið og kirkjuna".
(Póiður Sveinsson.
„Tíminn* 25/3. 1922.)
Maunalát.
^ýlega eru Játnar hér i bænum Sa-
lóme Þorbergsdóttir, móðir Bjarna-Sig-
fussonar verkamanns, 73 óra að aldri,
Sólveig Lárusdótlir, ElliheimiJinu, Iugi-
björg Björnsdóttir húsfreyja, Hnífsdals-
veg. — Og í Bolungavik: Yalgerður
Jakobsdóttir, móðir Jóbanns Bárðarsonar,
kaupmanns
Kotninn nftnr á Klepp.
Helgi Tómasson læknir kvað vera
settur aftur inn i embætti sitt á
Kleppi.
Símastjérl i ísaflrðl.
Sigurður Dalmann á Borðeyri hefir
verið skipaður hór símastjóri og póst-
afgreiðslumaður frá 1, jan. n. á.
íhaldið og menntamalín.
Seinasta Vesturland skýrir frá
því, að á þing- og héraðsfundi
Norður Isafjarðarsýslu, sem haldinn
var fyrir skemmstu, hafi komið
fram tillaga um að fara að loka
skólum, og finna leiðir til að
draga • úr hinum g í f u r l e g a
kostnaði íslenzka rikisins til skóla-
mála. — Nú er það svo, að hér
á landi er varið einum 40 krön-
um til barnafræðslu á hveit skóla-
ekylt bain, en i nagrannalöndum
vorum er þessi kostnaður 200 —250
kr. á barn. Hann er sem só hór l/o
hluti af þvi, sem nágrannaþjóð-
irnar veija til menntunar æsku-
lýðsins hjá ser.
Og enn ahnað er athyglisvert
í þessu sambandi:
Árið 1880 runnu 17,8 pCr. af
allum útgjöldum íslenzka iíkisins
til menntamaia. Árið .1928 eru
þessi útgjöld til íslenzkra menuta»
mála komin ofan í 9,9 pCt. og
árið 1931 i 8,8 pCt. af útgjöidum
ríkisius. í hlutfalli við dkisút-
gjöldin Lhafa framlög til mennta-
mála þvi lækkað um röskan
helming síðan 1880. Það er
von, að ihaldið hropi upp um
nauðsynina á að draga úr „g í f -
urlegum“ kostnaði við skóla-
hald í landinu !!! Stjarna ment-
unarinnar er þeim ot’bjöit, þessuin
aumingjum, og þeir lirópa eins
og þrumuslfýið, er skaidið kvað
um : „Byrgið hana, húu er of
björt, helvitið að tarna11.
Alþýðan er ekki nógu útilokuð
frá að menntast, ekki eins ofur-
seld kúgurum sinum og áður var
vegna menntunarskorts, því fó-
lagsstarfsemi liennar hefir bælt
þar úr itiustu neyðinni. — En
þetta þaif að fara i gamla horöð
— menntunarskilyrðin veiða að
mínnka — það er krafa íhaldsins.
Að öðrum kosti verður almenu-
ingur alveg óviðráðanlegur yfir-
stóttum, sem af guðs náð eiga að
lifa og njöta, dafna og drottna.
Er þessi samþykkt fulltrúauna
á þing og hóraðsmálafundinum i
fullu samræmi við skoðanir Norðs
ur-ísfirðinga í menntamálum ? —
Varla tiúi ég því. Slíkur mold-
vörpumyrkra andi er ekki onnþá
ríkjandi i kjördæmi Jöns SigurðE*
sonar.
Hannibnl Yaldinrarsson.